Η βαρηκοΐα ορίζεται ως η μείωση της ικανότητας ακοής. Ανάλογα με το μέγεθος της μείωσης της ακοής, η βαρηκοΐα χωρίζεται σε μικρού, μεσαίου, μεγάλου βαθμού και υπολειμματική ακοή (πρακτική κώφωση).
Η σοβαρότητα της βαρηκοΐας ανιχνεύεται από ειδική εξέταση που ονομάζεται Ακουόγραμμα. Επιπλέον ανάλογα με το σημείο της βλάβης η βαρηκοΐα χωρίζεται σε βαρηκοΐα αγωγιμότητας, νευροαισθητήριος βαρηκοΐα και βαρηκοΐα μικτού τύπου.
Που μπορεί να οφείλεται η βαρηκοΐα
- Κληρονομικότητα π.χ. γενετικές ανωμαλίες.
- Προβλήματα κατά την εγκυμοσύνη π.χ. ιώσεις της μητέρας, τοξοπλάσμωση, χρήση φαρμάκων από τη μητέρα, εκλαμψία, κατάχρηση οινοπνεύματος από τη μητέρα κ.α.
- Προβλήματα κατά τη γέννηση π.χ. πρόωρη γέννηση, τραυματισμοί στο κεφάλι, ανοξία λόγω ασφυξίας, πυρηνικός ίκτερος κ.α.
- Προβλήματα μετά τη γέννηση π.χ. εξωτερική τραυματισμοί στο κρανίο, τραυματισμοί των οργάνων της ακοής λόγω ήχου, οξεία μέση ωτίτιδα, ωτοσκλήρυνση, νόσος Μeniere, όγκοι του ακουστικού νεύρου κ.α.
Τα συμπτώματα της βαρηκοΐας
- Διαταραχές άρθρωσης και φωνολογικές διαταραχές π.χ. λόγω απώλειας ακοής παράλειψη του τελικού /s/, δυσκολία στην άρθρωση φωνημάτων που δεν έχουν εμφανή τρόπο άρθρωσης (/κ/, /γ/, /χ/ κ.α.), δυσκολίες στην αντίληψη της διαφοράς ηχηρών από άηχων φωνημάτων (/δ/-/θ/) κ.α.
- Κακή ποιότητα φωνής κατά την ομιλία π.χ. μεγάλη ένταση στη φωνή, μονότονη - “άχρωμη” ομιλία, υπερβολικά ένρινη χροιά κ.α.
- Μειωμένο λεξιλόγιο.
- Δυσκολίες στην αντίληψη αφηρημένων λέξεων και λέξεων με πολλαπλές σημασίες.
- Δυσκολίες στην αντίληψη της ομιλίας εξαιτίας της δυσκολίας αντίληψης π.χ. των καταλήξεων όπως /-ς/ που δηλώνουν πτώσεις ουσιαστικών π.χ. πατάτα (Ονομαστική) -πατάτας (Γενική).
- Απλουστευμένη ομιλία με προτάσεις απλές και μικρές.
- Μαθησιακές δυσκολίες ειδικά στην ανάγνωση και στην αντίληψη των μαθηματικών εννοιών.
Ο ρόλος του λογοθεραπευτή και η διαδικασία αποκατάστασης της βαρηκοΐας
Έρευνες έχουν δείξει πως η έγκαιρη διάγνωση του προβλήματος της ακοής αλλά και η έγκαιρη παρέμβαση αυξάνει της πιθανότητες ανάπτυξης λόγου και ομιλίας στα βαρήκοα παιδιά.
Ο λογοθεραπευτής είναι υπεύθυνος για την αξιολόγηση και τη δημιουργία προγράμματος παρέμβασης σε πολλαπλούς τομείς στο βαρήκοο παιδί. Το πρόγραμμα περιλαμβάνει ακουστική εκπαίδευση για την αντίληψη, διάκριση και παραγωγή των βασικών ήχων της ομιλίας -των φωνημάτων- αλλά και για την αντίληψη του προφορικού λόγου με ή χωρίς χειλεανάγνωση. Επιπλέον στόχοι είναι η ανάπτυξη του λεξιλογίου και η βελτίωση της προφορικής επικοινωνίας του παιδιού. Όπου αυτό κρίνεται απαραίτητο, ο λογοθεραπευτής διορθώνει την ποιότητα της φωνής και την άρθρωση.
Εργαλεία 
