Εγκυμοσύνη: Η ανάπτυξη του εμβρύου το δεύτερο τρίμηνο

Μετά τη 12η εβδομάδα, το μωρό σας έχει διαμορφωθεί πλήρως. Το κεφάλι του είναι πιο στρογγυλό και μοιάζει περισσότερο με ένα κανονικό μωρό. Δε θα μπορούσε όμως να επιβιώσει έξω από το περιβάλλον της μήτρας.

Σε αυτό το τρίμηνο αναπτύσσονται και οι μηχανισμοί που βοηθούν το παιδί να ακούσει. Μπορεί να στρέφεται, να γυρνά, να κλοτσάει με τα πόδια και τα χέρια του και να κουλουριάζεται.  Την 20η εβδομάδα μπορεί πλέον να αναγνωρίζει τη φωνή σας! Μέχρι το τέλος του τριμήνου θα έχει παχύνει και θα έχει στρογγυλέψει καθώς αυξάνεται η ποσότητα του λίπους κάτω από το δέρμα του.

14η εβδομάδα

Το μωρό σας είναι 12 εβδομάδων.

Το παιδί έχει ύφος από 80 έως 93 χιλιοστά από την κορυφή ως τους γλουτούς και ζυγίζει περίπου 25 γραμμάρια.

Η εβδομάδα αυτή σηματοδοτεί την αρχή του δεύτερου τριμήνου της κύησης. Επιταχύνεται η ανάπτυξη του παιδιού, καθώς τώρα ωριμάζουν τα κυριότερα εσωτερικά του όργανα. Ο πλακούντας το υποστηρίζει πλήρως, τροφοδοτώντας το με ορμόνες, θρεπτικά συστατικά και οξυγόνο.

Οι κινήσεις του μωρού είναι λιγότερο αδέξιες, καθώς μπορεί πλέον να περιστρέψει, να διπλώσει και να κάμψει τα δάχτυλα των χεριών, τις παλάμες, τους καρπούς του, τα πόδια, τα γόνατα και τα δάχτυλα των ποδιών του. Έχει αρχίσει να λειτουργεί και το νευρικό του σύστημα. Τα βλέφαρα και τα νύχια των χεριών και των ποδιών εξακολουθούν να αναπτύσσονται και ήδη έχει ίχνη μαλλιών στο κεφάλι του.

Το έμβρυο τώρα ασκείται στις κινήσεις της εισπνοής και της εκπνοής. Δε χρειάζεται να αναπνέει στον υδάτινο χώρο όπου ζει τώρα, καθώς προσλαμβάνει το απαραίτητο οξυγόνο απευθείας από εσάς, με τη βοήθεια του πλακούντα και του ομφάλιου λώρου.

15η εβδομάδα

Το μωρό σας είναι 13 εβδομάδων.

Το παιδί έχει ύψος από 104 έως 114 χιλιοστά από την κορυφή ως τους γλουτούς και ζυγίζει περίπου 50 γραμμάρια.

Τα πλευρά, τα αγγεία και οι αμφιβληστροειδείς -που εμφανίζονται σαν σκούρες κηλίδες στο πρόσωπο του μωρού σας- διακρίνονται πλέον καθαρά κάτω από το διάφανο δέρμα του, που τώρα μάλιστα αρχίζει να καλύπτεται με χνούδι, του οποίου οι τριχούλες βοηθούν στη διατήρηση της θερμοκρασίας του σώματός του. Αρχίζουν επίσης να σχηματίζονται τα φρύδια, ενώ συνεχίζουν να μεγαλώνουν τα μαλλιά στο κεφάλι του. Το χρώμα των μαλλιών, όμως, μπορεί να αλλάξει μετά τη γέννηση.

Τώρα αναπτύσσονται και οι μηχανισμοί που βοηθούν το παιδί να ακούσει. Τα μικροσκοπικά οστά του μέσου ωτός αρχίζουν να σκληραίνουν, καθώς όμως δεν έχει ακόμη αναπτυχθεί το κέντρο της ακοής στον εγκέφαλο, το έμβρυο δεν έχει τη δυνατότητα να αντιληφθεί τους ήχους που ακούει. Το αμνιακό υγρό μέσα στο οποίο κολυμπά μεταδίδει εύκολα τον ήχο και έτσι, σε λίγο καιρό, θα μπορεί να ακούει τη φωνή σας και το χτύπο της καρδιάς σας.

16η εβδομάδα

Το μωρό σας είναι 14 εβδομάδων.

Το παιδί έχει ύψος από 108 έως 116 χιλιοστά από την κορυφή ως τους γλουτούς και ζυγίζει περίπου 80 γραμμάρια.

Τα χέρια και τα πόδια του μωρού έχουν ολοκληρωθεί και οι αρθρώσεις του λειτουργούν. Τα οστά, που έχουν ήδη πάρει μορφή, τώρα σκληραίνουν και κατακρατούν ασβέστιο - μια διαδικασία που είναι γνωστή ως οστεοποίηση. Στην εικόνα αριστερά, το ολοκληρωμένο οστό εμφανίζεται με σκούρο κόκκινο χρώμα.

Το νευρικό σύστημα του μωρού σας λειτουργεί και οι μύες ανταποκρίνονται στους ερεθισμούς του εγκεφάλου. Έτσι, είναι δυνατόν πλέον να συντονίσει τις κινήσεις του. Εξακολουθεί να είναι πολύ δραστήριο μες στον μικρό, ιδιωτικό του χώρο: περιστρέφεται, κλοτσά, κάνει τούμπες, ωστόσο το αμνιακό υγρό απορροφά τους κραδασμούς των πιο βίαιων κινήσεών του. Αν είναι το πρώτο σας παιδί, πιθανόν να μην αντιληφθείτε καν αυτές τις κινήσεις για μερικές εβδομάδες ακόμα.

Μια εξέταση με υπέρηχο μπορεί να αποκαλύψει το φύλο του παιδιού σας. Επίσης, καθώς απορρίπτει κύτταρα και αποβάλλει χημικές ουσίες στο αμνιακό υγρό, αν λάβουμε ένα μικρό δείγμα από το αμνιακό υγρό με αμνιοκέντηση θα έχουμε στα χέρια μας σημαντικές πληροφορίες για την υγεία του.

17η εβδομάδα

Το μωρό σας είναι 15 εβδομάδων.

Το παιδί έχει ύψος από 11 έως 12 εκατοστά από την κορυφή ως τους γλουτούς και ζυγίζει περίπου 100 γραμμάρια.

Το κεφάλι του παιδιού, ενώ εξακολουθεί να είναι μεγάλο, αρχίζει να φαίνεται λιγότερο δυσανάλογο σε σχέση με το υπόλοιπο σώμα. Τα μάτια του είναι ακόμα κλειστά αλλά είναι και πολύ μεγαλύτερα. Οι βλεφαρίδες και τα φρύδια μεγαλώνουν. Είναι μια περίοδος ταχείας ανάπτυξης, καθώς αρχίζει να συσσωρεύεται λίπος κάτω από το δέρμα του μωρού, βοηθώντας το να μένει ζεστό και δίνοντάς του ενέργεια. Τώρα έχει περισσότερα μαλλιά στο κεφάλι του, βλεφαρίδες, φρύδια και μικροσκοπικά νύχια στα πόδια και τα χέρια του. Η καρδιά του αντλεί μια ποσότητα 24 λίτρων αίματος καθημερινά.

Το μωρό σας μπορεί πλέον να ακούσει ήχους και πέραν του σώματος σας: μερικοί απ' αυτούς, μάλιστα, μπορεί ακόμα και να το κάνουν να αναπηδήσει. Καθώς ασκείται στην αναπνοή, ο θώρακάς του ανεβοκατεβαίνει. Οι πνεύμονές του αρχίζουν να αποβάλλουν το αμνιακό υγρό.

18η εβδομάδα

Το μωρό σας είναι 16 εβδομάδων.

Το παιδί έχει ύψος από 12,5 έως 14 εκατοστά από την κορυφή ως τους γλουτούς και ζυγίζει περίπου 150 γραμμάρια.

Το μωρό πλέον μπαίνει στην πιο ενεργή του φάση. Μπορεί να στρέφεται, να γυρνά, να κλοτσά με τα πόδια και τα χέρια του, να κουλουριάζεται. Γενικά ασκεί όλα του τα ανακλαστικά.

Μέσα στους ταχύτατα αναπτυσσόμενους πνεύμονές του μικροσκοπικοί αερόσακοι, που καλούνται κυψελίδες, αρχίζουν να αναπτύσσονται. Στις άκρες των δαχτύλων αρχίζουν να δημιουργούνται τα μοναδικά για κάθε άνθρωπο χαράγματα και σχήματα των αποτυπωμάτων. Παράλληλα τα μάτια έχουν μετατοπιστεί στην οριστική τους θέση. Το μηκώνιο, που προκαλεί την πρώτη κίνηση των εντέρων, συσσωρεύεται στα έντερα. Αν το μωρό σας είναι αγόρι, τότε σ' αυτή τη φάση αναπτύσσεται και ο προστάτης αδένας.

Την 20ή εβδομάδα το μωρό έχει χώρο να μετακινείται ελεύθερα.

Καθώς μεγαλώνει, οι κινήσεις του θα περιορίζονται.

19η εβδομάδα

Το μωρό σας είναι 17 εβδομάδων.

Το παιδί έχει ύψος από 13 έως 15 εκατοστά από την κορυφή ως τους γλουτούς και ζυγίζει περίπου 200 γραμμάρια.

Μια πηχτή, λιπώδης ουσία που ονομάζεται σμήγμα του εμβρύου παράγεται από τους αδένες του δέρματος του εμβρύου. Η ουσία αυτή λειτουργεί ως υδατοστεγές φράγμα και δεν αφήνει το δέρμα του να διαβραχεί από το αμνιακό υγρό. Κατά μήκος του σώματος του μωρού τα νεύρα επικαλύπτονται με μια λιπαρή ουσία που ονομάζεται μυελίνη, η οποία απομονώνει τα νεύρα επιτρέποντας την άνετη και ταχεία ανταλλαγή πληροφοριών που είναι απαραίτητες για το συντονισμό των περίπλοκων κινήσεων του σώματος. Οι όχι και τόσο καλά συντονισμένες κινήσεις των εμβρύων -και κυρίως των πρόωρων νεογνών- οφείλονται κυρίως στη σχετική έλλειψη μυελίνης.

Τα σπλάχνα του παιδιού αρχίζουν να παράγουν γαστρικά υγρά που το βοηθούν να απορροφήσει το αμνιακό υγρό και να το προωθήσει στα νεφρά, όπου φιλτράρεται και αποβάλλεται ξανά στον αμνιακό σάκο.

20η εβδομάδα

Το μωρό σας είναι 18 εβδομάδων.

Το παιδί έχει ύψος από 14 έως 16 εκατοστά από την κορυφή ως τους γλουτούς και ζυγίζει περίπου 255 γραμμάρια.

Το μωρό σας έχει φτάσει στα μισά της διαδρομής. Είναι ακόμα πολύ μικρό, αλλά μεγαλώνει γρήγορα. Αυτό είναι ένα στάδιο κρίσιμο για την ανάπτυξη των πέντε αισθήσεων. Το μωρό σας μπορεί πλέον να αναγνωρίζει τη φωνή σας. Τα νευρικά κύτταρα που αντιστοιχούν σε καθεμία από τις αισθήσεις διαμορφώνουν τώρα τα αντίστοιχα κέντρα στον εγκέφαλο. Η αύξηση των αριθμών των νευρικών κυττάρων επιβραδύνεται, από την άλλη, όμως, τώρα εμφανίζονται οι σύνθετες συνδέσεις που απαιτούνται για την ανάπτυξη της μνήμης και της σκέψης.

Αν το μωρό σας είναι κορίτσι, έχει χονδρικά δύο εκατομμύρια ωάρια στις ωοθήκες της ήδη. Πάντως, ως την ημέρα που θα γεννηθεί, τα ωάρια θα έχουν μειωθεί στο ένα εκατομμύριο.

Μπορεί ακόμα να απολαύσει ένα καλό τέντωμα των άκρων -ένα λεπτό ποδαράκι φαίνεται με μπλε χρώμα στο υπερηχογράφημα αριστερά- καθώς τα νεύρα και οι μύες έχουν αναπτυχθεί αρκετά ώστε να το επιτρέπουν.

21η εβδομάδα

Το μωρό σας είναι 19 εβδομάδων.

Το παιδί έχει ύψος περίπου 16 εκατοστά από την κορυφή ως τους γλουτούς και ζυγίζει περίπου 300 γραμμάρια.

Το πεπτικό σύστημα του μωρού έχει αναπτυχθεί αρκετά ώστε να απορροφά νερό από το αμνιακό υγρό που το καταπίνει. Στο τέλος της κύησης το παιδί μπορεί να καταπιεί ως και μισό λίτρο αμνιακό υγρό σε ένα εικοσιτετράωρο. Στα πρώτα στάδια το αμνιακό υγρό παράγεται από τον πλακούντα. Όταν τα νεφρά του παιδιού αρχίσουν να λειτουργούν κανονικά, δηλαδή από τον τέταρτο μήνα, αναλαμβάνουν αυτά στο εξής την παραγωγή του υγρού. Παρότι τα νεφρά του μωρού διυλίζουν κάποια παράγωγα από το αίμα παράγοντας ούρα, δεν υπάρχει μεγάλη ποσότητα αυτών στο αμνιακό υγρό.

Τα περισσότερα προϊόντα του καταβολισμού παροχετεύονται από τον πλακούντα στο δικό σας αίμα και τα επεξεργάζονται τα δικά σας νεφρά. Οι αισθήσεις που θα χρησιμοποιήσει το μωρό σας για να μάθει τον κόσμο αναπτύσσονται καθημερινά. Στη γλώσσα του έχουν σχηματιστεί οι κάλυκες της γεύσης και η ανάπτυξη του εγκεφάλου και των νευρικών απολήξεων έχει προοδεύσει τόσο που του επιτρέπει την αίσθηση της αφής. Στο υπερηχογράφημα μπορεί να το δείτε να πιπιλά τον αντίχειρά του ή να χαϊδεύει το πρόσωπό του.

22η εβδομάδα

Το μωρό σας είναι 20 εβδομάδων.

Το παιδί έχει ύφος περίπου 19 εκατοστά από την κορυφή ως τους γλουτούς και ζυγίζει περίπου 350 γραμμάρια.

Το μωρό σας τώρα έχει ιδρωτοποιούς αδένες και το δέρμα του είναι λιγότερο διάφανο παρότι τα αιμοφόρα αγγεία εξακολουθούν να είναι ευδιάκριτα. Τα νύχια στα δάχτυλά του είναι πλήρως διαμορφωμένα και συνεχίζουν να μεγαλώνουν. Αν το παιδί σας είναι αγόρι, οι όρχεις αρχίζουν να κατέρχονται από τη λεκάνη προς το όσχεο και ήδη μέσα τους υπάρχει πρώιμο σπέρμα.

Ο εγκέφαλος του παιδιού έχει αρχίσει να αναπτύσσεται με ταχύτητα, ιδιαίτερα στη θεμέλια ουσία από βλαστοκύτταρα. Είναι η περιοχή στο κέντρο του εγκεφάλου όπου παράγονται τα κύτταρα του εγκεφάλου. Αυτή η δομή εξαφανίζεται πριν από τη γέννηση, αλλά ο εγκέφαλος του παιδιού σας θα συνεχίσει να μεγαλώνει ως την ηλικία των πέντε ετών.

23η εβδομάδα

Το μωρό σας είναι 21 εβδομάδων.

Το παιδί έχει ύψος περίπου 22 εκατοστά από την κορυφή ως τους γλουτούς και ζυγίζει περίπου 455 γραμμάρια.

Το σώμα του μωρού αποκτά όλο και καλύτερες αναλογίες και μοιάζει όλο και περισσότερο με ένα πλήρως ανεπτυγμένο μωρό. Ωστόσο, τα οστά και τα όργανα του σώματός του είναι ορατά κάτω από το διάφανο δέρμα του.

Η ακοή του είναι πιο οξεία πλέον, γιατί τα οστάρια του έσω ωτός έχουν στερεοποιηθεί. Μπορεί να ξεχωρίσει διάφορους ήχους από το εξωτερικό της μήτρας αλλά και μέσα και έξω από το σώμα σας. Θα μένατε κατάπληκτη αν μπορούσατε να αντιληφθείτε πόσο θορυβώδες είναι το σώμα σας - γουργουρητά, χτύποι της καρδιάς και συριγμός της ροής του αίματός σας.

Κατά τη γέννηση το μωρό σας θα αναγνωρίσει τη φωνή σας από τη χροιά της. Έτσι είναι σκόπιμο να μιλάτε τώρα στο μωρό σας όσο το δυνατόν περισσότερο. Και οι μπαμπάδες πρέπει επίσης να μιλούν στο αγέννητο μωρό τους. Η έρευνα δείχνει ότι τα μωρά διακρίνουν ευκολότερα τις μπάσες αντρικές φωνές απ' ό,τι τις γυναικείες φωνές με τους υψηλούς τόνους. Το να παίζετε παιχνίδια μαζί του, χτυπώντας για παράδειγμα ελαφρώς την κοιλιά σας και μιλώντας του, μπορεί να προκαλέσει την ανταπόκριση του μωρού και να βοηθήσει στη νευρολογική ανάπτυξή του.

24η εβδομάδα

Το μωρό σας είναι 22 εβδομάδων.

Το παιδί έχει ύφος 21 εκατοστά από την κορυφή ως τους γλουτούς και ζυγίζει περίπου 540 γραμμάρια.

Αν το παιδί σας γεννηθεί τώρα, έχει μία στις τέσσερις ή πέντε πιθανότητες να επιβιώσει. Είναι ακόμη αδύνατο και το σώμα του καλύπτεται από λεπτό χνούδι. Τώρα αρχίζουν να παράγονται τα λευκά αιμοσφαίρια για την καταπολέμηση των λοιμώξεων. Οι πνεύμονες του έχουν αναπτυχθεί αρκετά ώστε να μπορέσει να επιβιώσει σε θερμοκοιτίδα νεογνών. Συνεχίζει, όμως, την εξάσκηση στην αναπνοή, εισπνέοντας αμνιακό υγρό με τους αναπτυσσόμενους πνεύμονες του. Οι αεροφόροι οδοί σχηματίζουν σωλήνες για να μεταφέρουν αέρα από και προς τους πνεύμονες. Στους πνεύμονες αρχίζουν να δημιουργούνται αιμοφόρα αγγεία και κυψελίδες.

Οι πνεύμονες του θα πρέπει σύντομα να επεξεργάζονται το οξυγόνο, να το προωθούν στην κυκλοφορία του αίματος και μέσω αυτού σε όλα τα σημεία του σώματος. Τα κύτταρα στους πνεύμονες του μωρού αρχίζουν να παράγουν επιφανειοδραστικό παράγοντα, μια ουσία που εμποδίζει τα τοιχώματα των κυψελίδων να κολλήσουν μεταξύ τους.

25η εβδομάδα

Το μωρό σας είναι 23 εβδομάδων.

Το παιδί έχει ύψος περίπου 22 εκατοστά από την κορυφή ως τους γλουτούς και ζυγίζει περίπου 700 γραμμάρια.

Το μωρό σας μπορεί πλέον να κρατήσει το πόδι του και να σφίξει την παλάμη του σε γροθιά. Τα αιμοφόρα αγγεία εξακολουθούν να αναπτύσσονται στο εσωτερικό των πνευμόνων του και τα ρουθούνια του αρχίζουν να ανοίγουν. Ψηλά μέσα στα ούλα αρχίζουν να δημιουργούνται τα μόνιμα δόντια του παιδιού μέσα σε φατνία. Αυτά τα δόντια των ενηλίκων δε θα κατέλθουν μέχρι να εκπέσουν τα νεογιλά, στην ηλικία των έξι ετών περίπου. Εν τω μεταξύ, τα νεύρα γύρω από το στόμα και τα χείλη είναι πιο ευαίσθητα πλέον και προετοιμάζουν το παιδί για το σημαντικό έργο της ανεύρεσης της θηλής προκειμένου να τραφεί αμέσως μετά τη γέννησή του.

Η κρίσιμη γραμμή της ζωής, ο ομφάλιος λώρος, σε αυτή τη φάση, είναι σκληρός αλλά ελαστικός. Τον διατρέχει μία φλέβα και δύο αρτηρίες, που περιβάλλονται από μια ουσία σαν γέλη, εμποδίζοντάς τον να συστραφεί και να δεθεί κόμπος. Με αυτό τον τρόπο προστατεύεται τελικά η κυκλοφορία του αίματος ανάμεσα στον πλακούντα και στο μωρό.

26η εβδομάδα

Το μωρό σας είναι 24 εβδομάδων.

Το παιδί έχει ύψος περίπου 23 εκατοστά από την κορυφή ως τους γλουτούς και ζυγίζει περίπου 910 γραμμάρια. 

Οι πνεύμονες του μωρού εξακολουθούν να ωριμάζουν και θα ακολουθήσουν και άλλα στάδια ανάπτυξης. Η σπονδυλική του στήλη ενδυναμώνεται και γίνεται πιο εύκαμπτη, προκειμένου να στηρίξει καλύτερα το σώμα που εξακολουθεί να αναπτύσσεται. Ένας φίλος σας είναι πιθανόν να ακούσει το χτύπο της καρδιάς του παιδιού, βάζοντας απλώς το αυτί του στην κοιλιά σας. Το μωρό μπορεί πλέον να εισπνεύσει και να εκπνεύσει. Οι οφθαλμοί είναι πλήρως σχηματισμένοι. Οι παλμοί του επιταχύνονται ως αντίδραση σε ορισμένους ήχους. Μπορεί ακόμα και να κινείται στο ρυθμό της μουσικής. Μελέτες στον εμβρυϊκό εγκέφαλο κατέδειξαν ότι το μωρό ανταποκρίνεται πλέον στο άγγιγμα.

27η εβδομάδα

Το μωρό σας είναι 25 εβδομάδων.

Το παιδί έχει ύψος περίπου 24 εκατοστά από την κορυφή ως τους γλουτούς και ζυγίζει λίγο περισσότερο από 1 κιλό.

Το μωρό σας παχαίνει και στρογγυλεύει καθώς αυξάνεται η ποσότητα του λίπους κάτω από το δέρμα του. Το πιπίλισμα του αντίχειρα θα είναι τώρα η πλέον αγαπημένη δραστηριότητά του, που συγχρόνως θα το βοηθήσει να ενδυναμώσει τους μασητικούς μυς. Οι πνεύμονες εξακολουθούν να αναπτύσσονται. Έχει πλέον όλους τους γευστικούς κάλυκες στη γλώσσα του και στην εσωτερική πλευρά των παρειών του. Οι ανώτερες νοητικές λειτουργίες γίνονται πιο σύνθετες τώρα.

Αυτή την περίοδο αρχίζουν να ανοίγουν τα βλέφαρά του και να δημιουργούνται οι αμφιβληστροειδείς χιτώνες. Τα μωρά σ' αυτή τη φάση μπορούν να διακρίνουν τις μεταβολές στην ένταση του φωτός και μελέτες έδειξαν πως, όταν ανάψουμε ένα φακό πάνω στην κοιλιά της εγκύου, το μωρό κινείται αντιδρώντας στην ακτινοβολία. Οι πρώτες οπτικές εντυπώσεις του μωρού όταν βγει από τη μήτρα θα είναι περιορισμένες στη διάκριση του σκοταδιού από το φως, όπως και τώρα. Γι αυτόν το λόγο πολλά παιχνίδια που σχεδιάζονται για νεογέννητα είναι μαυρόασπρα. Οι βλεφαρίδες έχουν πάρει το τελικό τους σχήμα και μήκος ώστε μετά τη γέννηση να προστατεύσουν τα ευαίσθητα ακόμα μάτια από κάθε επικίνδυνο παράγοντα.

Δείτε επίσης:

Εγκυμοσύνη: Η ανάπτυξη του εμβρύου το πρώτο τρίμηνο

Εγκυμοσύνη: Η ανάπτυξη του εμβρύου το τρίτο τρίμηνο