Το αυτί (ους) χωρίζεται σε εξωτερικό, που περιλαμβάνει το πτερύγιο και τον έξω ακουστικό πόρο, σε μέσο ους, το οποίο βρίσκεται πίσω από τον τυμπανικό υμένα και τέλος σε έσω ους, το οποίο αποτελεί το όργανο της ακοής και της ισορροπίας του σώματος.
Εξωτερική ωτίτιδα
Η εξωτερική ωτίτιδα, αφορά φλεγμονή του έξω ακουστικού πόρου. Συνηθέστερα, προσβάλλονται μεγαλύτερα παιδιά, έφηβοι, ενήλικες, αλλά και ανοσοκατεσταλμένα άτομα. Ο συχνότερος αιτιολογικός παράγοντας της εξωτερικής ωτίτιδας είναι η ψευδομονάδα. Η θεραπευτική αντιμετώπιση της περιλαμβάνει τοπική και από του στόματος αντιβιοτική αγωγή και αναλγητικά.
Οξεία μέση ωτίτιδα
Ένα από τα συχνότερα προβλήματα του ανώτερου αναπνευστικού συστήματος της παιδικής ηλικίας, αποτελεί η λοίμωξη του μέσου ωτός, η λεγόμενη μέση ωτίτιδα.
Με τον όρο οξεία μέση ωτίτιδα (ΟΜΩ) συχνά εννοούμε εμπύρετη λοίμωξη του αναπνευστικού που συνοδεύεται από πόνο, μείωση της ακουστικής οξύτητας (παροδική βαρηκοΐα) και εικόνα φλεγμονής του τυμπανικού υμένα.
Συνήθως, προσβάλλονται μικρά παιδιά και σπανιότερα έφηβοι ή ενήλικες. Συχνότερος αιτιολογικός παράγοντας είναι ο στρεπτόκοκκος, ο αιμόφιλος και η καταρροϊκή μοραξέλλα, αλλά και ιοί, όπως ο RSV και οι ρινοϊοί.
Για τη διάγνωση της ΟΜΩ είναι απαραίτητη η οξεία έναρξη των σημείων και συμπτωμάτων (πυρετός, πόνος), η παρουσία υγρού στο μέσον ους και η φλεγμονή του τυμπανικού υμένα. Μερικές φορές η φλεγμονή συνοδεύεται και από τη ρήξη του τυμπανικού υμένα, με συνακόλουθη ωτόρροια (εκροή οροπυώδους υγρού από τον έξω ακουστικό πόρο).
Η αντιμετώπιση της ΟΜΩ είναι κυρίως φαρμακευτική (αντιβιοτικά) και εξαρτάται κυρίως από την ηλικία του παιδιού. Έτσι, σε παιδιά μικρότερα των 2 ετών, συστήνεται άμεση έναρξη αντιβιοτικής αγωγής και επανεκτίμηση από τον παιδίατρο σε 1-2 ημέρες. Σε μεγαλύτερα παιδιά, με ηπιότερη, μη τοξική εικόνα, μπορεί να συσταθεί επαναξιολόγηση κάθε 24 ώρες και έναρξη αντιβιοτικής αγωγής σε δεύτερο χρόνο, επί μη υποχώρησης των συμπτωμάτων ή επί επιδείνωσης της κλινικής εικόνας. Επιπλέον των αντιβιοτικών, συνήθως χορηγούνται και αναλγητικά, για τον έλεγχο του πόνου και του πυρετού, ενώ μπορούν να χρησιμοποιηθούν και τοπικά αποσυμφορητικά, κυρίως κατά τα αρχικά στάδια της νόσου. Τέλος σε περίπτωση ωτόρροιας συστήνεται ο καθαρισμός του έξω ακουστικού πόρου με προσοχή.
Η μέση ωτίτιδα με υγρό, συχνά συνοδεύει ιογενείς ιώσεις του ανώτερου αναπνευστικού συστήματος ή παραμένει ως εύρημα (υγρό στο μέσο ους), μετά την αποδρομή ενός επεισοδίου οξείας μέσης ωτίτιδας. Παραμονή του υγρού πέραν τον 3 μηνών είναι παθολογική και χρήζει αντιμετώπισης. Αρχικά η θεραπεία που επιχειρείται είναι συντηρητική, όπως η χρήση τοπικών αποσυμφορητικών και συχνών, καθημερινών ρινοπλύσεων. Συνήθως, τα αντιβιοτικά δεν έχουν θέση στην αντιμετώπιση της μέσης ωτίτιδας με υγρό. Επί επιμονής της βαρηκοΐας και του υγρού στο μέσο ους, μπορεί να συσταθεί η τοποθέτηση σωληνίσκων αερισμού.