Ο Κανόνας των Εσωρούχων επινοήθηκε για να βοηθήσει τους γονείς να μιλήσουν με τα παιδιά τους για ένα τόσο ευαίσθητο θέμα, αυτό της παιδικής σεξουαλικής κακοποίησης. Σύμφωνα με το Συμβούλιο της Ευρώπης, ο συγκεκριμένος κανόνας βασίζεται σε 5 βασικές αρχές:
Το σώμα σου σού ανήκει!
Πρέπει να διδάξετε τα παιδιά σας, ότι το σώμα τους τούς ανήκει και κανένας δεν μπορεί να το αγγίξει χωρίς την άδεια τους. Πρέπει να τα διδάξετε να λένε «όχι» με άμεσο και ευθύ τρόπο, σε όποιον επιδείξει ανάρμοστη συμπεριφορά και πως άμεσα πρέπει να ενημερώνουν για αυτή την πράξη τους γονείς ή άλλον ενήλικα.
Διαφορά μεταξύ καλού και κακού αγγίγματος
Τα μικρά παιδιά δεν έχουν πάντοτε την ικανότητα να αντιληφθούν τη διαφορά μεταξύ του αγγίγματος που επιτρέπεται και εκείνου που θεωρείται ανάρμοστο. Πρέπει να διδάξετε τα παιδιά σας, ότι κανένας δεν μπορεί να αγγίζει ή να κοιτάζει τα απόκρυφα σημεία του σώματός τους, αλλά ούτε και να τα αναγκάζει να κάνουν το ίδιο με τα αντίστοιχα δικά του σημεία. «Ο Κανόνας των Εσωρούχων» τα βοηθάει να αναγνωρίζουν ένα σαφές όριο: τα εσώρουχα. Ποτέ δεν αφήνουμε κάποιον ενήλικα να βγάλει το εσώρουχό μας χωρίς την άδειά μας ή την άδεια των γονέων μας.
Υπάρχουν καλά και κακά μυστικά!
Η μυστικότητα είναι το μεγαλύτερο όπλο όλων όσων κακοποιούν σεξουαλικά ανήλικους. Η εμπιστοσύνη και η καλλιέργεια ενός κλίματος εμπιστοσύνης, μεταξύ εσάς και των παιδιών σας, είναι ο μοναδικός τρόπος για να τα προστατέψετε από τις κακοτοπιές. Πρέπει να διδάξετε τα παιδιά σας ότι υπάρχουν «καλά « και «κακά» μυστικά. Οτιδήποτε τους προκαλεί άγχος και φόβο, είναι «κακό» μυστικό και πάντοτε πρέπει να ζητούν τη βοήθεια των γονιών τους ή άλλου ενήλικα που εμπιστεύονται (δάσκαλο, αστυνομικό, γιατρό).
Η πρόληψη και η προστασία είναι ευθύνη των ενηλίκων
Τα κακοποιημένα παιδιά συχνά νιώθουν αισθήματα ντροπής, ενοχής και φόβου. Είναι ευθύνη των γονέων αφενός να αφουγκράζονται την όποια ανησυχία και φόβο των παιδιών τους και αφετέρου να έχουν καλλιεργήσει ένα κλίμα εμπιστοσύνης με τα παιδιά τους, ώστε και αυτά να ξέρουν ότι μπορούν να μοιραστούν την ανησυχία, το φόβο και τη στεναχώρια με τους γονείς τους. Τα παιδιά πρέπει να νιώθουν ότι μπορούν ανά πάσα στιγμή να μιλήσουν με τους γονείς τους.
Σε ποιους άλλους ενήλικες μπορεί ένα παιδί να ζητήσει βοήθεια. Δεν εμπιστευόμαστε αγνώστους.
Τα παιδιά χρειάζονται σαφείς κατευθύνσεις όσον αφορά τους ενήλικες που μπορεί να βρίσκονται στον περίγυρο ασφάλειάς τους, είτε αυτοί είναι γνωστά άτομα του σπιτιού, είτε είναι άλλοι ενήλικες (πχ δάσκαλος, παιδίατρος, αστυνομικός), ικανοί να βοηθήσουν το παιδί. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι συχνά ο δράστης είναι άτομο που το παιδί γνωρίζει!
Είναι πολύ δύσκολο, κυρίως για τα μικρά παιδιά, να καταλάβουν ότι κάποιος που ήδη γνωρίζουν μπορεί να τα βλάψει. Επιπλέον, είναι πολύ σημαντικό να διδάξουμε στα παιδιά μας να μας ενημερώνουν πάντοτε, όταν κάποιος τους κάνει «δώρα» ή προσπαθεί να βρεθεί μόνος μαζί τους. Είναι πάγια τακτική των δραστών, να προσεγγίζουν μικρά παιδιά χαρίζοντάς τους αντικείμενα ή λιχουδιές, ενώ παράλληλα προσπαθούν να απομονωθούν με το παιδί.
Στην περίπτωση που ο δράστης είναι άγνωστος στο παιδί, θα πρέπει να έχουμε ήδη διδάξει στα παιδιά μας ότι δεν μιλάμε και δεν ακολουθούμε αγνώστους, ότι και αν μας πουν ή αν μας δώσουν.
Για τα μεγαλύτερα παιδιά ή για τα παιδιά που δεν μπορούν να μιλήσουν για μια πιθανή σεξουαλική παρενόχληση με τους γονείς τους, θα πρέπει να ξέρουν ότι υπάρχουν άλλοι ενήλικες, αλλά και ειδικές δομές, κατάλληλες για να τα βοηθήσουν και να τα προστατέψουν.
Για παράδειγμα μπορούν να ζητήσουν βοήθεια από τους δασκάλους ή τον διευθυντή του σχολείου ή το δάσκαλο της τάξης τους, από κοινωνικό λειτουργό, από τον συνήγορο του πολίτη, από τους γιατρούς σε εφημερεύον νοσοκομείο ή από τον παιδίατρό τους, από τον ψυχολόγο του σχολείου, όπου υπάρχει ή ακόμη και από την αστυνομία. Τέλος υπάρχουν ειδικές τηλεφωνικές γραμμές, τις οποίες μπορούν να χρησιμοποιήσουν για να ζητήσουν συμβουλές και βοήθεια.
Τα νούμερα είναι εφιαλτικά
Περίπου ένα στα πέντε παιδιά πέφτει θύμα κάποιας μορφής σεξουαλικής κακοποίησης ή βίας. Συχνά ο δράστης είναι άτομο που το παιδί μπορεί να γνωρίζει και να εμπιστεύεται ή ακόμη να είναι και μεγαλύτερο παιδί του σχολείου του.
Ο Κανόνας των Εσωρούχων μπορεί να βοηθήσει!
Κανένα παιδί δεν είναι τόσο μικρό που να μην μπορεί να μάθει τον Κανόνα των Εσωρούχων αφού η κακοποίηση δεν γνωρίζει ηλικία.
Αν τυχόν υποπτεύεστε ότι το παιδί σας μπορεί να έπεσε θύμα κακοποίησης, είναι πολύ σημαντικό να μη θυμώσετε μαζί του. Μην το κάνετε να νιώσει ενοχή ή ότι εκείνο φταίει για αυτό που συνέβη. Μην ανακρίνετε το παιδί: Ρωτήστε τι συνέβη, πότε και με ποιόν, αλλά μη ρωτήσετε το γιατί. Προσπαθήστε να μη βγάλετε βιαστικά συμπεράσματα βασιζόμενοι σε ανεπαρκή ή ασαφή στοιχεία. Διαβεβαιώστε το παιδί σας ότι θα το βοηθήσετε και απευθυνθείτε σε κάποιον ειδικό για να σας κατευθύνει ανάλογα (αστυνομία, παιδοψυχολόγο, παιδίατρο).
Διδάξτε στο παιδί σας, όσο μικρό και αν είναι τον κανόνα των εσώρουχων!
Ο κανόνας των Εσωρούχων αποτελεί μέρος της εκστρατείας «Ένα στα Πέντε» του Συμβουλίου της Ευρώπης για την αντιμετώπιση της σεξουαλικής βίας κατά των παιδιών. Στα πλαίσια αυτής της εκστρατείας ενημέρωσης, το Συμβούλιο της Ευρώπης έχει ετοιμάσει ένα βίντεο και ένα βιβλίο για παιδιά ηλικίας 3-7 ετών, με τίτλο «Η Κίκο και το Χέρι».
Τηλέφωνα καταγγελιών παιδικής σεξουαλικής κακοποίησης
Ελληνική Αστυνομία:
- Υποδιεύθυνση Προστασίας Ανηλίκων: Λεωφ. Αλεξάνδρας 173, 3ος όροφος, τηλ. 210 6476370.
- Τμήμα Ανηλίκων της Διεύθυνσης Ασφάλειας Θεσσαλονίκης: Μοναστηρίου 326, τηλ. 2310 388456, 2310 388457, 2310 388458.
- Δίωξη Ηλεκτρονικού Εγκλήματος στην ειδική τηλεφωνική γραμμή καταγγελιών 11012 (λειτουργεί όλο το 24ωρο) ή μέσω ηλεκτρονικής αλληλογραφίας 11012@hellenicpolice.gr
Εθνική τηλεφωνική γραμμή SOS για το παιδί: 1056
Ο κανόνας των εσωρούχων
- http://www.underwearrule.org/howto_gr1.asp
- http://www.heraklion.gr/paidi/images/KikoBook.pdf
- http://www.underwearrule.org/source/text_gr1.pdf
- www.coe.int/oneinfive
Εργαλεία 
