Ερώτηση από Her (23.7.2017)
“Γεια σας. Έχω ένα κοριτσάκι 2,5 ετών. Όταν δεν γίνεται αυτό που θέλει, όταν δεν καταφέρνει να κάνει κάτι, θυμώνει, σφίγγει τα δόντια της, χτυπάει τα χέρια της. Το κάνει και στο σπίτι και στο σχολείο.”
Απάντηση από ψυχολόγο (24.7.2017)
“Αγαπητέ Γονέα,
Τα τρία πρώτα χρόνια του παιδιού είναι τα πιο κρίσιμα για την συναισθηματική τους ανάπτυξη.
Είναι τα χρόνια που μαθαίνουν να περπατούν, να μιλούν, να εξερευνούν το περιβάλλον τους αλλά και να τους διδάξουν οι γονείς τους κάτι πολύ σημαντικό: πως να ρυθμίσουν τα συναισθήματα τους δηλαδή αυτό της πείνας, του θυμού και του φόβου. Αυτό είναι ουσιώδης στον πρώτο χρόνο όμως ισχύει και στα 2 & 3 ετών.
Στο πρώτο έτος απλά η μανούλα (ή το πρόσωπο που το φροντίζει περισσότερο) ανταποκρίνεται στην ανάγκη (π.χ. το κλάμα) του μωρού.
Στην φάση που περιγράφετε γίνεται το εξής: Η κορούλα σας καταλαβαίνει ότι κάτι αλλάζει με τον εαυτό της. Ωριμάζει. Δηλαδή αναπτύσσονται οι γνωσιακές τις ικανότητες αλλά και οι συναισθηματικές. Αυτό που την προβληματίζει είναι ότι δεν έχει την ικανότητα ακόμη να τα λογικέψει και έτσι να εκφράσει με σαφήνεια τα συναισθήματα της.
Τα παιδάκια σε αυτήν την ηλικία (και ορισμένοι ακόμη ως ενήλικες) θα προσπαθήσουν πάση θυσία να αποκτήσουν και να πραγματοποιήσουν το ΘΕΛΩ τους. Στα 2 ετών είναι ένα μέρος της φυσιολογικής ανάπτυξης. Η αντίδρασή της είναι φυσιολογική ακόμη κι όταν δεν καταφέρνει μια δραστηριότητα διότι δεν μπορεί να εκφράσει τα συναισθήματα της. Σε αυτήν την περίπτωση ενθαρρύνουμε το παιδί να ξαναπροσπαθήσει την δραστηριότητα (π.χ. να κάνει ποδήλατο (τρίκυκλο) ή ένα πάζλ) και είμαστε δίπλα της να την στηρίξουμε ώστε να μην νιώθει ανασφαλής.
Στην περίπτωση που θυμώνει επειδή δεν γίνεται το θέλημά της, κάνουμε το εξής: αν π.χ. θέλει να πιει τον καφέ της μαμάς, της λέμε πως «Ααα θέλεις τον καφέ της μαμάς… όμως ο καφές δεν είναι για μικρούς. Η μαμά δεν μπορεί να σου δώσει». Λέγοντας με λέξεις στο παιδί τι εννοούμε, τού μαθαίνουμε πρώτα λόγια που θα χρησιμοποιήσει η ίδια αλλά και ένα σημαντικό μάθημα ζωής: ότι δεν μπορούμε να έχουμε πάντοτε αυτό που θέλουμε ΚΑΙ πως η μαμά αναγνωρίζει αυτό που θέλει αλλά δεν μπορεί να της το δώσει.
Μία χαλαρωτική άσκηση που θα μπορούσες να κάνεις με το παιδί σου είναι να πάρεις μπουρμπουλήθρες και να παίρνεις βαθιές ανάσες και μετά σιγά-σιγά να εκπνέεις. Το παιδί ξέχωρα που θα το βρίσκει διασκεδαστικό, θα μάθει έναν τρόπο να χαλαρώνει όταν έχει ένταση.
Όταν γίνει 3+ μπορείτε να παίζετε το Μπαλόνι του Θυμού.
Όπου μαθαίνουμε στο παιδί πως το μπαλόνι είναι τα πνευμόνια μας και ο αέρας μέσα ο θυμός. Όταν θυμώνουμε ο εγκέφαλός μας προσπαθεί να πει στα πνευμόνια να ηρεμήσουν όμως εκείνα είναι απασχολημένα να νιώθουν θυμό και έτσι δεν μπορούμε να πάρουμε ανάσα. Φουσκώνουμε το μπαλόνι και το δένουμε παγιδεύοντας τον θυμό-δεν μπορεί να βγει έξω με ασφαλή τρόπο μόνο αν εκραγεί και το σπάσουμε (και το σπάμε το μπαλόνι να ακουστεί το μπαμ). Λέμε στο παιδί μας πως η πράξη της έκρηξης του μπαλονιού είναι σαν μία επιθετική πράξη απέναντι σε κάποιον (στην δική σου περίπτωση το ίδιο το παιδί αφού χτυπάει τα χέρια της). Φουσκώνουμε ξανά ένα μπαλόνι αλλά αυτήν την φορά δεν το δένουμε, το κρατάμε και αφήνουμε το παιδί να απελευθερώσει τον αέρα (δλδ τον θυμό) με ασφαλή τρόπο ώστε κανείς να μην πληγωθεί. Όταν νιώθει ένταση κάνουμε μπουρμπουλήθρες.
Κάνοντας αυτές τις τεχνικές θα βοηθήσετε την κόρη σας να μάθει να ρυθμίζει το συναίσθημα του θυμού ώσπου την στιγμή που αποκτήσει την ικανότητα να εκφράζει με σαφήνεια πως νιώθει.
Ελπίζω να σας βοήθησα.”
Εργαλεία 
