Ερώτηση από Νίκη (27.7.2019)
“Έχω ένα αγοράκι 4 χρόνων Μέχρι τα 2 έτη έτρωγε τα πάντα ( αλεσμένα) και μόλις είχε αρχίσει να μασουλάει μπισκότα. Μετά από κάποιες ιώσεις με πονόλαιμο περιόρισε το φαγητό κ αυξήθηκε η πρόσληψη γάλακτος . Από εκεί κ πέρα πίνει μονό γάλα κ πορτοκαλάδα και αρνείται πεισματικά να δοκιμάσει οτιδήποτε. Η ανάπτυξη του είναι σε όλα φυσιολογική. Ο παιδίατρος λέει ότι είναι χειριστικός κ να τον αφήσω νηστικό. Ποια η άποψη σας;”
Απάντηση από ψυχολόγο (29.7.2019)
Καλημέρα Νίκη
Αναγνωρίζω την ανησυχία σας για την διατροφή του παιδιού σας. Συνήθως δεν μου αρέσουν οι ετικέτες τύπου ΄χειριστικός΄ στα παιδιά. Είναι βέβαιο πως ένα παιδί θα κάνει αυτό που πιστεύει θα το προστατέψει από τις φοβίες του και σε αυτήν την περίπτωση φοβάται το φαγητό γιατί το έχει συνδυάσει με τον πονόλαιμο και σε κανένα παιδί δεν του αρέσει να νιώθει πόνο. Πολλοί έχουν την εντύπωση πως η πείνα θα προκαλέσει το παιδί να πάει να φάει ότι βρει μπροστά του για να συντηρηθεί και ίσως να είναι έτσι ὀμως λίγοι υπολογίζουν το πείσμα που διαθέτει ένας μικρός άνθρωπος 4 ετών, και οι πιέσεις που νιώθει πιθανόν να συντηρούν την άρνηση του φαγητού του. Βέβαια μπορείτε να προσπαθήσετε να τον αφήσετε νηστικό. Αν όμως δεν φάει τίποτα άλλο και σας ζητήσει να πιει το γάλα τότε τί θα κάνετε; Θα του πείτε να φάει φαγητό ή θα υποχωρήσετε; Αυτό είναι σημαντικό γιατί αν υποχωρήσετε τότε θα του μάθετε να είναι χειριστικός.
Η άποψη μου είναι ότι το πρόβλημα που αντιμετωπίζεται είναι ψυχολογικό και χρειάζεται να μάθετε στο παιδί σας τώρα έναν άλλον συνδυασμό: πως το φαγητό δεν μας κάνει να πονάμε όταν δεν είμαστε άρρωστοι. Άρα χρειάζεται να έρθει στην νέα πραγματικότητα πως δεν είναι άρρωστος και το φαγητό δεν πονάει.
Μπορείτε να το επιχειρήσετε προσπαθώντας τα εξής:
- Αντί να πιέζετε το παιδί να φάει προσπαθήστε να του αποδείξετε πως οι φοβίες του είναι αβάσιμες. Εξηγήστε πως όταν είμαστε άρρωστοι με πονόλαιμο νιώθουμε ότι ένιωσε ο ίδιος και για αυτούς τους λόγους πίνουμε ζεστά ροφήματα και καταναλώνουμε μη στερεές τροφές όπως σούπες και ξεκουραζόμαστε. Αυτό μπορείτε να το κάνετε είτε διαβάζοντας κάποια παιδικά βιβλία όπου ο πρωταγωνιστής του παραμυθιού αναρρώνει από μια ασθένεια ή παίζοντας με λούτρινα παιχνίδια με μία αναπαράσταση του προβλήματος σας ή ο μικρός να ζωγραφίσει την φοβία του και να το συζητήσετε.
- Μπορείτε να του δείξετε σε μια εικόνα ή να του ζωγραφίσετε πως είναι ο λαιμός όταν είμαστε καλά και πως κοκκινίζει όταν έχουμε κάποια ίωση. Βήμα βήμα να του δείξετε τις τροφές που είναι κατάλληλες για την κάθε περίπτωση. Μπορεί να σας πει και ο ίδιος την δική του εμπειρία κάνοντας αυτήν την άσκηση, αν μιλάει καλά.
- Αφήστε στην διάθεση του μια σειρά από τρόφιμα που μπορεί ο ίδιος να έχει πρόσβαση, π.χ. λαχανικά όπως καρότο, σέλινο ή φρούτα κομμένα σε μπαστουνάκια με φρυγανιές. Αυτό θα του δίνει την ευκαιρία να τα πλησιάζει και στον χρόνο του να τα δοκιμάσει.
- Να σας συνοδέψει στην λαϊκή ή να σας βοηθήσει να πλύνετε τα λαχανικά για το φαγητό κτλ.
- Μπορεί να φτιάξετε διάφορες τροφές για να καταλάβει τις διαφορετικές υφές, π.χ. μαλάκες τροφές όπως τον τραχανά ή πουρέ πατάτα, τραγανές τροφές, π.χ. κοτομπουκιές κτλ.
- Την ώρα του φαγητού να κάθετε στο τραπέζι μαζί σας κι ας μην τρώει τίποτα αρκεί να έχει κάτι όπως τα μικρά φαγάκια που είπαμε νωρίτερα ως επιλογή.
- Στις εξόδους σας, π.χ. στην παραλία ή παιδότοπο να έχετε διάφορα φρούτα ή μικρά σνακ (cream crackers κτλ) και να είστε με άλλα παιδάκια τα οποία τους αρέσει να μιμούνται συμπεριφορές, οπότε όταν βλέπει άλλα παιδάκια να τρώνε ίσως το τολμήσει και ο ίδιος.
Φυσικά σε όλη αυτήν την διάρκεια θα θέλει να πίνει γάλα ή τον χυμό του. Προσωπικά δεν θα ήθελα να υποχωρήσω στην επιθυμία του αλλά επειδή αναγνωρίζω την δυσκολία γύρω από το φαγητό, θα πρόσφερα εναλλακτικές λύσεις όπως smoothies με βάση το γάλα και να προσθέσετε λίγο μέλι ή αλεσμένο αμύγδαλο με μπανάνα ή διάφορα φρούτα στο smoothie φρούτων, όπως μήλο, πορτοκάλι, ροδάκινο, για να αλλάξουν οι γεύσεις του. Αξίζει μία προσπάθεια και κάθε 2-3 μέρες μπορείτε να κάνετε διάφορους συνδυασμούς.
Νίκη δεν είναι εύκολο να ταΐζεις ένα παιδί που αρνείται το φαγητό και θέλει υπομονή και επιμονή. Κράτα επαφές με τον παιδίατρο για να ελέγχεις το βάρος του παιδιού (αν και με το γάλα βάζουμε βάρος). Ίσως και να έχετε ήδη προσπαθήσει ορισμένες συμβουλές που σας παρουσίασα, σε κάθε περίπτωση να έχετε στόχο τον συνδυασμό πως οι τροφές μας κάνουν καλό είτε όταν πονάμε είτε όταν είμαστε υγιής, απλά τις αλλάζουμε για την αντίστοιχη περίπτωση.