Ερώτηση από Cathrene (08.12.2020)
Καλησπέρα σας, την γνώμη σας θα ήθελα για μια μέθοδο που αφήνουν το μωρό να κλάψει μέχρι να ηρεμήσει μόνο του. Δεν ξέρω για εμένα είναι βάρβαρο και δεν θα το ήθελα. Η παιδίατρος μας όμως επιμένει ότι είναι σούπερ.
Απάντηση από ψυχολόγο (08.12.2020)
Αγαπητή αναγνὠστρια και μανούλα Catherine
Πιστεύω ακράδαντα πως η κάθε μητέρα είναι η ειδικός στο δικό της παιδί. Και το ένστικτό σας με βρίσκει σύμφωνη. Η μέθοδός Ferber's ή Crying-it-Out είναι κατ' εμέ πρώτον, ο πιο σίγουρος τρόπος να ΜΗΝ αναπτύξεις μία σχέση εμπιστοσύνης με το μωρό σου μέσα στα πρώτο χρόνο ζωής, δεύτερον, ο πιο σίγουρος τρόπος να αποκτήσει η μητέρα ενοχές και τρίτον, να αμφισβητήση την ικανότητα της ως προς τον νέο της ρόλο.
Γνωρίζουμε πως για να αναπτυχθεί η σχέση εμπιστοσύνης και κατ' επέκταση η ασφαλή προσκόλληση (δηλαδή να έχεις ένα παιδί που νιώθει αγάπη, είναι αυτόνομο, έχει αυτοπεποίθηση, νιώθει ικανό και λαμβάνει πρωτοβουλία) χρειάζεται να έχει το μωρό συναισθηματικά διαθέσιμους γονείς. Το μωρό έχει μία ανάγκη (δεν θέλει να είναι μόνο του μέσα στο σκοτάδι), η φυσιολογική αντίδραση είναι να κλάψει ώστε να καλέσει αυτούς που το φροντίζουν γιατί έχει ανάγκη να νιώσει ασφάλεια και αγάπη. Ὀταν το μωρό κλαίει και δεν ανταποκρίνεται κανείς, τί νομίζετε πως νιώθει το μωρό; Πώς το αγαπάνε; Πώς νοιάζονται για εκείνο; Όταν δεν μας δίνει κανείς σημασία πως νοιώθουμε; Το ίδιο νοιώθει και το μωρό. Ο πρώτος ρόλος της γυναίκας ως μητέρα είναι να βοηθήσει το μωρό να αναπτύξει μία υγιή εικόνα του εαυτού του, του κόσμου γύρω του και της σχέσης του με την μαμά.
Αφήνοντας το μωρό να κλαίει μέχρι να κοιμηθεί αναπτύσσεται το συναίσθημα του άγχους και του θυμού πράγμα που δεν βοηθά κανέναν να κοιμηθεί πόσο μάλλον ένα μωρό. Το μωρό δεν γνωρίζει πως να διαχειριστεί αυτό που του συμβαίνει. Δεν σταματά να κλαίει επειδή ΄έμαθε να κοιμάται μόνο του' αλλά επειδή έμαθε πως όσο να κλαίει κανείς δεν θα έρθει να το πάρει αγκαλιά. Και μπερδεύονται: δεν κατανοούν μέρα και νύχτα οπότε το μωρό δεν καταλαβαίνει γιατί όταν κλαίει στις 10 το πρωί τον παίρνεις αγκαλιά αλλά όταν κλαίει στις 10 το βράδυ κρύβεσαι.
Ἐρευνες με ζώα αλλά και ανθρώπους έχουν τεκμηριώσει τις επιβλαβές συνέπειες του πρώιμου στρες στην ανάπτυξη του εγκεφάλου. Το κλάμα επηρεάζει αρνητικά την νευρολογική δομή, τις ίδιες αντιδράσεις του στρες (stress responses), την σωματική υγεία και την συναισθηματική ευεξία. Ένα υπέροχο μικρό βίντεο του ενάμισυ λεπτού περιγράφη την αρχιτεκτονική δομή του αναπτυσσόμενο βρεφικό εγκέφαλο στην ιστοσελίδα Center on the Developing Child Harvard University.Το στρες επηρεάζει την ομαλή ανάπτυξη των νευρώνων εμποδίζοντας την διαδικασία της εκμάθησης και της συναισθηματικής αλλά και συμπεριφορικής ευεξίας του μωρού.
Υπάρχουν άλλοι τρόποι να βοηθήσεις το μωρό να αυτορυθμίσει τον εαυτό του και να μάθει να κοιμάται μόνο του χωρίς να το τραυματίζεις εκείνο συναισθηματικά, αλλά και τον εαυτό σου. Τα παιδιά γενικότερα αποδέχονται την ρουτίνα διότι τους προσφέρει ασφάλεια μειώνοντας το άγχος για την αβεβαιότητα. Μπορείτε να δημιουργήσετε μία ρουτίνα ύπνου, όπως
- Να μειωθούν όλα τα ερεθίσματα (π.χ. τηλέοραση, παιχνίδια με φωτάκια/ήχους) και να αυξηθούν ερεθίσματα που προωθούν την χαλάρωση (π.χ. χαμηλά φώτα, χαμηλοι τόνοι φωνής, αργές κινήσεις).
- Μπάνιο, γάλα/φαγητό, βιβλίο πρίν τον ύπνο.
Αυτό θα χρειαστείς να το κάνεις καθημερινά τουλάχιστον για 14 ημέρες ώσπου να γίνει συνήθεια για το μωρό. Θυμίζω πως για να αλλάξει κάποια συμπεριφορά ή να μάθουμε νέα συμπεριφορά, ο εγκέφαλος χρειάζεται τουλάχιστον 45 ημέρες. Καταλαβαίνεται γιατί προτείνει την "εύκολη" λύση η παιδίατρος.
Η ψυχολογία θέλει δουλειά: επιμονή, υπομονή, βούληση και λίγη φαντασία. Και η μητρική-βρεφική σχέση θέλει ανάμεσα σε άλλα-συμβιβασμό. Δεν θα είναι βρέφος για πάντα. Όσο συναισθηματικά διαθέσιμη είστε τώρα για το μωρό τόσο πιο ανεξάρτητο θα είναι μετά το πρώτο έτος.