Ερώτηση από Kris33 (21.11.2020)
Θα ήθελα λοιπόν με την σειρά μου την βοήθεια σας, η αδελφή μου έχει μια κορούλα 6 χρόνων έχει χωρίσει από τότε που η μικρή ήταν 10 μηνών. Ο Πατέρας της λοιπόν όταν παίρνει το παιδί στο σπίτι του τα Σαββατοκύριακα κατηγορεί την μαμά της και βάζει λόγια με αποτέλεσμα το παιδί να κλαίει και να μην θέλει να πηγαίνει στον μπαμπά της αλλά και πολλές φορές στο σπίτι να ρωτάει την μαμά της αν την αγαπάει. Όταν η αδελφή μου πήγε να το συζητήσει μαζί του και να τον ρωτήσει γιατί το παιδί έχει τέτοια συμπεριφορά, δεν συνεργάστηκε. Τι μπορούμε να πούμε σε ένα παιδάκι λοιπόν για να μην πληγωθεί; Φέρνει σε δύσκολη θέση το παιδί και δεν ξέρει πως να το διαχειρίστεί, οπότε κλαίει. Ευχαριστώ πολυ.
Απάντηση από ψυχολόγο (22.11.2020)
Αγαπητή Kris33
Ευχαριστώ για την αναζήτηση της βοήθειας μου. Η ερώτηση που θέσατε είναι ιδιαίτερα σοβαρή όπως είναι η κατάσταση που βρίσκεται η αδελφή και η ανιψιά σας. Σε μία ιδανική κοινωνία τα ζευγάρια που χωρίζουν θα είχαν πολιτισμένες σχέσεις μεταξύ τους ειδικότερα όταν παραμένουν γονείς των παιδιών τους όμως σπάνια συμβαίνει αυτό. Δυστυχώς.
Στην προκειμένη περίπτωση προτείνω η 6χρόνη να πηγαίνει στο σπίτι του πατέρας της όταν και εφόσον θέλει η ίδια. Αυτό θα το παρακολουθεί η μητέρα σταδιακά, π.χ. μπορεί να θέλει το παιδί να πάει ένα Σαββατοκύριακο αλλά όχι το άλλο, και αυτό να γίνεται αποδεκτό από τους δύο γονείς.
Δεύτερον, η μητέρα θα συνεχίζει να επιβεβαιώνει στο παιδί της την αγάπη της για εκείνην. Σε κάθε ηλικία του παιδιού η αγάπη αναγνωρίζεται ως τον χρόνο που διαθέτει ο γονέας για το παιδί κι αυτό συνήθως εκφράζεται μέσω του παιχνιδιού. Οπότε να έχει μία λίστα με ευχάριστες δραστηριότητες τις οποίες μπορεί να συζητήσουν μαζί ως ένα πρόγραμμα που θέλουν να κάνουν μαζί για κάθε μέρα της εβδομάδας (ειδικά στα πλαίσια του κοινωνικού αποκλεισμού την περίοδο της επιδημίας). Για παράδειγμα, ποδηλασία ή περίπατο για εξωτερικές δραστηριότητες και κατασκευές, ανάγνωση, οικιακά, ζαχαροπλαστική για εσωτερικές δραστηριότητες. Ειδικά στην προετοιμασία των Χριστουγέννων μπορεί μαμά-κόρη να φτιάξουν κουλουράκια ή να διακοσμήσουν το σπίτι με στολίδια κτλ. Πιστεύω θα αρέσει πολύ στην μικρή η ρουτίνα ενός τέτοιου προγράμματος διότι η ρουτίνα προσφέρει δομή και ασφάλεια στο παιδί κι αυτά τα δύο μειώνουν το άγχος και αυξάνουν την ευεξία.
Στα 6 θα άρχισε η μικρή την Α' Δημοτικού. Αυτό είναι μία πολύ καλή ευκαιρία για ανάγνωση. Εσείς ως θεία μπορείτε να προμηθευτείτε βιβλία που περιγράφουν παρόμοιες καταστάσεις με της ανιψιάς σας και να τα διαβάζετε μαζί ή η μητέρα μαζί της ώστε να αναγνωρίζει το παιδί πως αυτό που βιώνει είναι αρκετά κοινό για πολλά παιδιά. Αυτό θα βοηθήσει στο να μην νιώθει απομονωμένη.
Τρίτον, να ξαναπροσπαθήσει η μητέρα να επικοινωνήσει με τον πατέρα για την ψυχολογία του παιδιού τους που πρέπει να είναι κοινός στόχος. Να προσπαθήσει να του εκφράσει πως η χειραγώγησει του παιδιού τους από εκείνον για να πληγώσει την ίδια (μητέρα) δεν αποτελεί ώριμη στάση και βλάπτει το παιδί περισσότερα παρά εκείνην.
Κλαίγοντας το παιδί εκφράζει μία σειρά από συναισθήματα τα οποία βέβαια δεν είναι ευχάριστα: λύπη (που ακούει τον πατέρα της να μιλά άσχημα για την μητέρα της, και να της βάζει αμφιβολίες πως η μητέρα δεν την αγαπή /νοιάζεται), θυμό ή ευερεθιστότητα (το παιδί δεν μπορεί να λογικέψει την στάση του πατέρα απέναντι σ εκείνην αλλά και στην μητέρα-πρώτα πληγώνει το παιδί και έπειτα την πρώην σύζυγό του). Ένα παιδί θα εσωτερικεύσει τα πικρά λόγια πρώτα για τον εαυτό της, δηλαδή, πρώτα θα αισθανθεί "γιατί με πληγώνει ο μπαμπάς μου και μου λέει τέτοια πράγματα" και έπειτα θα παράγει σκέψεις αμφιβολίας για την αγάπη της μητέρας της. Το παιδί μπορεί να νιώθει διχασμένη διότι από την μία ακούει αρνητικά και απορριπτικά λόγια απ' τον πατέρα προς την μητέρα και την σχέση της με εκείνην και απ'την άλλη η μητέρα δείχνει την εντελώς ανάποδη εικόνα. Όσο η μητέρα είναι σταθερή στην επικοινωνία της με το παιδί και εκφράζει την αγάπη και φροντίδα της προς εκείνην έμπρακτα, το παιδί θα νιώθει ασφάλεια με την μητέρα. Και πιθανόν αυτό συμβαίνει για να μην θέλει να πηγαίνει πλέον στο σπίτι του πατέρα της.
Η συζήτηση που θα έχετε με το παιδί θα είναι απλή και ειλικρινής. Θα της πείτε πως ορισμένες στιγμές όταν τα ζευγάρια χωρίζουν είναι πληγωμένα γιατί δεν κατάφεραν να έχουν μία σχέση χαράς και κατανόησης. Μπορεί να μην τα κατάφεραν ως ζευγάρι αλλά πάντα παραμένουν γονείς. Πολλές φορές όταν συμβαίνει αυτό οι γονείς δεν έχουν την ωριμότητα (π.χ. την σοφία, την εξυπνάδα) να δείξουν τον καλό τους εαυτό γιατί νιώθουν πως δεν τα κατάφεραν στην σχέση τους και έτσι εκφράζουν την δυστυχία τους με λέξεις που πληγώνουν. Αυτό που έχει σημασία είναι το πως νιώθεις εσύ (π.χ. το παιδί) όταν είσαι με την μαμά ή τον μπαμπά. Μπορείς να πεις τον μπαμπά ότι δεν θέλεις να ακούσεις τις λέξεις που πληγώνουν όταν πηγαίνεις στο σπίτι του αλλά να διασκεδάζετε μαζί και να περνάτε καλά μπαμπάς-κόρη. Κάπως έτσι θα τα πείτε στην μικρή και θα ακούσετε την δική της ανταπόκριση.
Για όποια άλλα θέματα προκύψουν σχετικά με αυτό μην διστάζετε να επικοινωνήσετε μαζί μου ώστε να σας δώσω περαιτέρω καθοδήγηση. Ελπίζω να σας βοήθησα.