Εδώ και 20 χρόνια περίπου το ομφαλοπλακουντιακό αίμα (ΟΠ.Α.) που συλλέγεται κατά τη διάρκεια του τοκετού, αποτελεί τη βέλτιστη θεραπευτική αγωγή για χιλιάδες ανθρώπους ανά τον κόσμο.
Από το 1988 που έγινε η πρώτη μεταμόσχευση στο Παρίσι, πάνω από 20.000 άνθρωποι έχουν σωθεί χάρη στα πολύτιμα βλαστικά κύτταρα (αρχέγονα αιμοποιητικά κύτταρα) που υπάρχουν στο ΟΠ.Α., καθώς αποτελούν εναλλακτικό μόσχευμα του μυελού των οστών.
Τι είναι τα βλαστικά κύτταρα και ποιες είναι οι πηγές τους;
Τα βλαστικά κύτταρα είναι αρχέγονα κύτταρα τα οποία αναπαράγονται διαρκώς, είναι αδιαφοροποίητα και έχουν τη δυνατότητα να διαφοροποιηθούν σε άλλους κυτταρικούς τύπους του ανθρώπινου οργανισμού. Τα πολύτιμα αυτά κύτταρα υπάρχουν στο έμβρυο, στον ενήλικα (μυελός των οστών, περιφερικό αίμα, λιπώδης ιστός), στο ομφαλοπλακουντιακό αίμα και στον ομφάλιο λώρο. Η απομόνωσή τους μπορεί να γίνει από όλες τις πηγές που αναφέρθηκαν, αλλά στην περίπτωση του εμβρύου και του ενήλικα υπάρχουν κάποιοι περιορισμοί. Όσον αφορά την απομόνωση και χρήση βλαστικών κυττάρων από έμβρυα, προκύπτουν σημαντικά ζητήματα βιοηθικής, ενώ στην περίπτωση των ενηλίκων πρόκειται για μια επεμβατική διαδικασία (παρακέντηση, λήψη περιφερικού αίματος, λιποαναρρόφηση), η οποία μπορεί να είναι αρκετά επώδυνη για το δότη. Επιπρόσθετα, τα κύτταρα ενός ενήλικα έχουν την ηλικία του δότη, γεγονός το οποίο μειώνει την ποιότητά τους, καθώς η ικανότητά τους να διαφοροποιούνται και να πολλαπλασιάζονται μειώνεται με την ηλικία. Η συλλογή από το ΟΠ.Α. (αιμοποιητικά βλαστικά κύτταρα) ή τον ιστό του ομφαλίου λώρου (μεσεγχυματικά βλαστικά κύτταρα) είναι μία διαδικασία εντελώς ανώδυνη και ακίνδυνη για το νεογνό και τη μητέρα. Επίσης, το βιολογικό υλικό το οποίο απομονώνεται σε αυτή την περίπτωση είναι ποιοτικά ανώτερο, αφού η ηλικία του είναι το πολύ 9 μήνες και μπορεί να φυλαχθεί σε κάποια τράπεζα βλαστικών κυττάρων για μελλοντική χρήση από το ίδιο το παιδί ή κάποιο άλλο μέλος της οικογένειας.
Ποιες είναι οι εφαρμογές των αιμοποιητικών και μεσεγχυματικών βλαστικών κυττάρων;
Τα αιμοποιητικά βλαστικά κύτταρα, τα οποία αφθονούν στο ΟΠ.Α., έχουν την ικανότητα να αναγεννούν τα κύτταρα του αιμοποιητικού και ανοσοποιητικού συστήματος. Για το λόγο αυτό, θεωρούνται εναλλακτικό μόσχευμα του μυελού των οστών και μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την αντιμετώπιση σοβαρών ασθενειών, όπως οξείες και χρόνιες λευχαιμίες, ειδικού τύπου αναιμίες, μυελώματα, λεμφώματα, διαταραχές του ανοσοποιητικού συστήματος και ορισμένοι τύποι καρκίνου. Τα τελευταία χρόνια όμως, η έρευνα έδειξε πως είναι πιθανή η χρήση τους και σε μη αιματολογικές ασθένειες, όπως η εγκεφαλική παράλυση και ο διαβήτης τύπου 1.
Τα μεσεγχυματικά βλαστικά κύτταρα δεν έχουν αιμοποιητική δραστηριότητα, αλλά λόγω της μεγάλης πλαστικότητας που διαθέτουν, μπορούν να δημιουργήσουν πολλούς κυτταρικούς τύπους, όπως για παράδειγμα κύτταρα οστών και χόνδρων, λιποκύτταρα, κύτταρα του μυοκαρδίου, νευρικά κύτταρα και κύτταρα του δέρματος, διευρύνοντας έτσι το πεδίο εφαρμογών τους. Κλινικές μελέτες έχουν δείξει ότι τα κύτταρα αυτά θα έχουν μελλοντικά εφαρμογές σε πολλές ασθένειες, όπως είναι για παράδειγμα το έμφραγμα του μυοκαρδίου, η σκλήρυνση κατά πλάκας, τα εγκεφαλικά επεισόδια, οι κρανιοεγκεφαλικές κακώσεις, η επιδιόρθωση βλαβών της σπονδυλικής στήλης μετά από τραυματισμούς, η μυϊκή δυστροφία και η αναγέννηση οστού, χόνδρου, συνδέσμων και δέρματος.
Εργαλεία 
