Ερώτηση από Ρέα (30.6.2019)
“Το παιδί είναι 1,5 χρόνου, και πριν μερικούς μήνες έμενε αρκετά απογεύματα σε μια από τις γιαγιάδες του, όπου ίσως να εκφοβιζόταν από την γιαγιά όσον αφορά το αν θα επιστρέψει η μαμά του. Αμέσως μετά από αυτό το διάστημα το παιδί έπαψε να δέχετε να μένει μόνος με οποιοδήποτε άλλο πρόσωπο ακόμα και οικείο της οικογένειας πλην της μητέρας του. Ακόμα και στον ίδιο χώρο αν βρίσκονται, αν του πείς πως δε μπορεί να την πλησιάσει διότι βρίσκετε στο δίπλα δωμάτιο και σφουγγαρίζει, ενώ μπορεί να την δει δε, του φτάνει και κλαίει με λυγμούς και φωνάζει.”
Απάντηση από ψυχολόγο (2.7.2019)
“Καλημέρα Ρέα
Πρώτα θα ήθελα να σας πω πως η ηλικιακή ζώνη 0-3 είναι μία εξαιρετικά σημαντική περίοδο όπου αναπτύσσονται πολλοί κρίσιμοι παράγοντες στην ανθρώπινη ψυχολογία αλλά και στην σωματική υγεία (π.χ. υγιή ανάπτυξη εγκεφάλου κ.α.). Κυριότερα αναπτύσσεται η σχέση μητέρα-βρέφους και όλα όσα συνδέονται με αυτήν την σχέση-από την προσκόλληση στην ίδια εικόνα που διαμορφώνει το παιδί από τις δικές του αντιλήψεις που αποκτά από την σχέση με την μητέρα του, το γύρω περιβάλλον του και από την ποιότητα επικοινωνίας με τις επαφές του.
Η αντίδραση του παιδιού σας δείχνει ότι το παιδάκι έχει αγχωθεί και αυτό εκδηλώνεται με το παιδί να θέλει μονάχα την μανούλα (το κύριο πρόσωπο αγάπης και ασφάλειας του) και να ταράζεται όταν δεν την αισθάνεται δίπλα του κι ας την βλέπει να σφουγγαρίζει. Το παιδί στα 1.5 ετών δεν έχει αποκτήσει ακόμη την γνωσιακή ικανότητα να λογικεύσει τα συναισθήματα του και την κοινή λογική των ενηλίκων. Γι αυτό αντιδράει με λυγμούς κτλ όταν σας βλέπει αλλά δεν σας αγγίζει, δεν σας νιώθει σωματικά.
Τώρα είναι πιθανόν η εμπειρία στις γιαγιάς να τον τραυμάτισε όμως σε αυτήν την ηλικία ορισμένα παιδάκια παρουσιάζουν το άγχος αποχωρισμού ειδικά μετά τα 2 έτη. Αυτό που σας προτείνω για να μειωθεί το άγχος του νηπίου και να αυξηθεί η αυτοπεποίθηση του είναι τα εξής:
- Για ένα διάστημα 2-3 εβδομάδων μην πιέζετε το παιδί να έρθει σε επαφή με άλλους με το ζορί-ειδικά ενήλικες.
- Προσπαθήστε να βγαίνετε για παιχνίδι έξω (π.χ. παιδική χαρά ή ελεγχόμενη παιδότοποι, θάλασσα, καλέστε ξαδέρφια κτλ στο σπίτι να παίξουνε). Μέσω του παιχνιδιού το παιδί αποκτά δεξιότητες, αναπτύσσεται η αυτοπεποίθηση του και η αίσθηση της ικανότητας. Ενθαρρύνεται και η επικοινωνία με τους συνομίληκους του και δημιουργούνται σχέσεις που βοηθούν στην κοινονικοποιήση του (π.χ. το πάρε-δώσε, το μοιράζομαι κτλ). Όλα αυτά βοηθούν την υγιή συναισθηματική, γνωσιακή, κινητική και κοινωνική ανάπτυξη του με στόχο να αποκτήσει μία εικόνα ικανότητας, αυτοπεποίθησης και αγάπης ως προς τον εαυτό του. Πράγμα που θα βοηθήσει στην σχέση εμπιστοσύνης και ασφάλειας μαζί σας, π.χ. για όταν θα του πείτε η μαμά θα πάει στην δουλειά τώρα αλλά θα επιστρέψει το μεσημέρι για να φάμε όλοι μαζί.
- Να του εξηγείτε με λέξεις όσα κάνετε στην καθημερινότητα (π.χ. οικιακές δουλειές, στα ψώνια, την ώρα της προετοιμασίας του φαγητού ή μπάνιου). Τα μικρά παιδιά καθησυχάζονται όταν ακούνε την φωνή της μαμάς και μιλώντας του και μαθαίνει λέξεις αλλά καθησυχάζεται από τον τόνο της φωνής σας.
- Αφιερώστε χρόνο μαζί του δημιουργώντας κοινές ευχάριστες εμπειρίες. Όταν τα παιδιά βλέπουν τους γονείς τους να διασκεδάζουν μαζί τους αναπτύσσεται η αίσθηση ασφάλειας και δημιουγείται μία οφέλιμη δυναμική μεταξύ όλα τα μέλη της οικογένειάς.
- Διαβάστε του βιβλία. Η ανάγνωση είναι μία χρήσιμη δραστηριότητα από πολλές απόψεις:βοηθάει στην ανάπτυξη του λόγου, χτίζει την ενσυναίσθηση, αλλά κυριότερα με την εγγυήτητα που δημιουργεί μεταξύ γονέα-παιδιού, επιτρέπει την έκφραση συναισθημάτων ή στην ηλικία του παιδιού σας την ταυτοποίηση συναισθημάτων μέσω τις εικόνες του βιβλίου. Αυτό βοηθάει στην μείωση του άγχους και στην αύξηση αγάπης, ασφάλειας και εμπιστοσύνης.
- Το κυριότερο φάρμακο για να μειωθεί το άγχος σε οποιονδήποτε πόσο μάλλον έναν μικρό άνθρωπο 1.5 ετών είναι η αγάπη-οι αγκαλίτσες, τα χάδια, το χαμόγελο που θα του δώσεις όταν ξυπνήσει και έρθει δίπλα σου. Όλες αυτές οι κινήσεις αγάπης μας καθησυχάζουν διότι όλοι μας χρειαζόμαστε να νιώθουμε πως μας αγαπούν.
Θεωρώ Ρέα πως αν μπορείτε μέσα στο πρόγραμμα σας να ακολουθείσετε αυτές τις πρακτικές συμβουλές τουλάχιστον για 3-4 εβδομάδες θα δείτε μία βελτίωση αυτοπεποίθησης στο παιδί. Είμαι στην διάθεση σας να σας στηρίξω όποτε χρειαστείτε.
Είμαι στην διάθεση σας όποτε με χρειαστείτε.”