Οξεία σκωληκοειδίτιδα είναι η φλεγμονή της σκωληκοειδούς απόφυσης, μιας προσεκβολής του εντέρου, κοντά στην ένωση του λεπτού εντέρου με το παχύ. Η πάθηση είναι γνωστή από παλιά, η αιτιολογία της όμως εξηγήθηκε από τον Αμερικανό παθολογοανατόμο Fitz το 1886 και από τότε ξεκίνησε συστηματικά η χειρουργική θεραπεία της.
Αιτιολογία και εξέλιξη
Το αίτιο της οξείας σκωληκοειδίτιδας είναι η απόφραξη του αυλού της. Συνήθως γίνεται αιφνίδια, γιατί οφείλεται σε «κοπρόλιθο» από το περιεχόμενο του εντέρου. Άλλες αιτίες απόφραξης είναι το πρήξιμο του τοιχώματος λόγω ιώσεων, ξένα σώματα ή παράσιτα. Με την απόφραξη του αυλού εμποδίζεται η κυκλοφορία του αίματος, με αποτέλεσμα γρήγορη ανάπτυξη μικροβίων, και νέκρωση του τοιχώματος της σκωληκοειδούς. Αν ο οργανισμός κατορθώσει με τους αμυντικούς μηχανισμούς να περιορίσει το πύον γύρω από την σκωληκοειδή, δημιουργείται το σκωληκοειδικό απόστημα, ενώ αν δεν τα καταφέρει δημιουργείται η διάχυτη περιτονίτιδα.
Κλινική εικόνα
Η οξεία σκωληκοειδίτιδα είναι συχνή νόσος της παιδικής ηλικίας μετά τα 2-3 πρώτα χρόνια της ζωής. Νωρίτερα εμφανίζεται σπάνια. Τα συμπτώματα με τα οποία εκδηλώνεται δεν είναι πάντα τα ίδια για δύο λόγους. Πρώτον η ανατομική θέση της σκωληκοειδούς δεν είναι σταθερή, και δεύτερον το αίτιο της απόφραξης της δεν είναι πάντα το ίδιο. Η συνήθης κλινική εικόνα έχει ως εξής: Στην αρχή εμφανίζεται πόνος στο πάνω μέρος της κοιλιάς, στην περιοχή του στομάχου. Ο πόνος συνοδεύεται από κακοδιαθεσία, ανορεξία, εμετό ή τάση για εμετό. Η φάση αυτή διαρκεί 4 με 6 ώρες. Στην συνέχεια ο πόνος μετατοπίζεται στο δεξιό κάτω μέρος της κοιλιάς, σταθερός και έντονος. Διάρροιες, πυρετός, ή δέκατα μπορεί να συνυπάρχουν ή όχι. Η εξέλιξη των συμπτωμάτων είναι ταχύτερη όσο μικρότερο είναι το παιδί.
Πώς θα γίνει η διάγνωση;
Η ποικιλία της κλινικής εικόνας δυσκολεύει την έγκαιρη διάγνωση, γιατί μας μπερδεύει με άλλες συχνές παθήσεις της παιδικής ηλικίας, όπως η οξεία γαστρεντερίτιδα και η ουρολοίμωξη. Για τους γονείς το πιο αξιόπιστο σύμπτωμα, που υπάρχει σχεδόν πάντα, είναι ο πόνος. Έτσι πόνος στην κοιλιά που διαρκεί περισσότερο από δύο ώρες πρέπει να μας οδηγεί στον παιδίατρο ή τον παιδοχειρουργό. Ο γιατρός θα αξιολογήσει το ιστορικό, την κλινική εξέταση και τις εργαστηριακές εξετάσεις. Στις εξετάσεις περιλαμβάνονται η γενική αίματος και ούρων, και απεικονιστικές όπως το υπερηχογράφημα κοιλίας. Ο στόχος, αλλά ταυτόχρονα και η δυσκολία, είναι η διάγνωση να γίνει μέσα στις 8-12 ώρες από την έναρξη των συμπτωμάτων, για να προλάβουμε την ρήξη της σκωληκοειδούς απόφυσης που μπορεί να οδηγήσει στην περιτονίτιδα. Η δυσκολία στη διάγνωση είναι πιο μεγάλη στα μικρότερα παιδιά, γιατί η νόσος εξελίσσεται ταχύτερα και η εκτίμηση της κλινικής εικόνας είναι δυσκολότερη.
Ποιά είναι η θεραπεία;
Θεραπεία είναι η χειρουργική αφαίρεση της σκωληκοειδούς και ο καθαρισμός της κοιλιακής κοιλότητας. Μετεγχειρητικά θα χρειαστούν από 2 ως 8 ημέρες για την αποθεραπεία, ανάλογα με το πόσο έγκαιρα έγινε η διάγνωση και η σκωληκοειδεκτομή.
Ανοικτή ή λαπαροσκοπική σκωληκοειδεκτομή;
Η λαπαροσκοπική σκωληκοειδεκτομή προσφέρει σημαντικά πλεονεκτήματα. Αυτά είναι ο καλύτερος έλεγχος όλης της κοιλιακής χώρας, η έλλειψη της τομής και των επιπλοκών που την συνοδεύουν, και το καλύτερο αισθητικό αποτέλεσμα. Μειονεκτήματα αποτελούν το υψηλό κόστος του λαπαροσκοπικού εξοπλισμού, και η ειδική εκπαίδευση που απαιτείται εκ μέρους του χειρουργού.
Εργαλεία 
