Ερώτηση από Tina (22.1.2020)
“Καληπέρα, έχω γεννήσει πριν μια εβδομάδα και από την ημέρα που γέννησα μέχρι σήμερα με πιάνουν ξαφνικά τα κλάματα από το πουθενά. Με έχουν πιάσει πάρα πολλές φοβίες μην πάθω τίποτα και τι θα απογίνουν τα παιδιά μου, μονίμος νομίζω πώς πάσχω από κάποια ασθένεια. Πολλές φορές νομίζω πώς έχω κάτι με την καρδιά μου, επειδή τον τελευταίο καιρό έχω δύσπνοια, ταχυκαρδία και τσιμπήματα στο στήθος, όλα αυτά λέω παραπέμπουν σε συμπτώματα καρδιάς. Έχω κάνει εξετάσεις και όλα καλά, αλλά εγώ πάλι εκεί, το μυαλό μου είναι πώς κάτι έχω. Τι είναι ακριβός αυτό που έχω πάθει;”
Απάντηση από ψυχολόγο (22.1.2020)
Αγαπημένη Tina,
Να σας ζήσει το νεογνό! Από τα συμπτώματα τα σωματικά που περιγράφεται έχετε άγχος πριν όμως πιάσουμε αυτήν την κουβέντα θέλω να σας ενημερώσω σχετικά με τα κλάματα που σας πιάνουν και γενικότερα με την ψυχολογία της νέας μητέρας. Σε αυτό το σημείο να σας καθησυχάσω ότι όσα βιώνεται είναι φυσιολογικά για μία λεχώνα. Οπότε ψυχραιμία.
Το 85% των γυναικών τις πρώτες 14 ημέρες μετά τον τοκετό βιώνουν αυτό που ονομάζουμε baby blues δηλαδή μία ήπιας έντασης και παροδικής μορφής επιλόχειος δυσφορίας. Είναι μία φυσιολογική διαταραχή διάθεσης που ακολουθεί την γέννα και χαρακτηρίζεται από:
- Αναίτια δάκρυα
- Ευερεθιστότητα
- Χαμηλή διάθεση και αλλαγές στην διάθεση
- Υπερευαισθησία κατά την επικοινωνία
- Άγχος
- Λύπη
- Αυπνία
- Ανυπομονησία
Υπολογίζεται ότι 8 στις 10 γυναίκες το βιώνουν τις πρώτες ημέρες μετά τον τοκετό (συνήθως μεταξύ τρίτης και δέκατης ημέρας) εξαιτίας τον ορμονικών αλλαγών που τους συμβαίνουν αυτήν την περίοδο. Κορυφώνονται μεταξύ 3-5 ημέρας μετά την γέννα και υποχωρούν μετά από μερικές ημέρες. Αυτό που ξεχωρίζει τα baby blues από την επιλόχειο κατάθλιψη είναι η ένταση και η διάρκεια των συναισθημάτων. Αν τα συμπτώματα που περιγράψαμε διαρκέσουν περισσότερο των 14 ημερών πιθανόν να είναι ένδειξη επιλόχειος κατάθλιψης, που επίσης αντιμετωπίζεται με ψυχοθεραπεία και σε περιπτώσεις με φαρμακευτική αγωγή.
Tina από όλα αυτά που περιγράφεις, και με βάση την εμπειρία, θεωρώ πως τα συμπτώματα σου κατευθύνονται περισσότερο προς το άγχος. Οι αγχώδεις διαταραχές δεν είναι μία μόνο πάθηση αλλά μία ομάδα παθήσεων οι οποίες χαρακτηρίζονται από επίμονα αισθήματα υψηλού βαθμού άγχους και υπερβολικής δυσφορίας και έντασης. Ένα άτομο μπορεί να διαγνωσθεί ως πάσχον από μία αγχώδη διαταραχή εάν το επίπεδο του άγχους του είναι τόσο υψηλό ώστε να παρεμβαίνε σημαντικά την καθημερινή του ζωή και να μην του επιτρέπει να κάνει τα πράγματα που θέλει να κάνει. Οι αγχώδεις διαταραχές επηρεάζουν το πώς ένα άτομο σκέπτεται, αισθάνεται και συμπεριφέρεται, και εάν δεν αντιμετωπισθούν, μπορούν να προκαλέσουν μεγάλη ψυχική ένταση και να διαταράξουν σημαντικά τη ζωή του ατόμου.
Επειδή ο θυροειδής και η αναιμία ή η υπέρταση επηρεάζουν κάποια από τα συμπτώματα άγχους καλό είναι να γίνονται εξετάσης οι οποίες θα αποκλείσουν αυτά τα αίτια.
Συμπτώματα περιλαμβάνουν:
- Ανεξέλεγκτο άγχος ή φόβος που διακόπτει τις σκέψεις
- Συχνές εκρήξεις φόβου και πανικού που δύσκολα ελέγχονται
- Αίσθημα σφιξήματος των μυών και ταχυκαρδία
- Διαρκής αίσθηση εκνευρισμού, μιζέριας και ανησυχίας, χωρίς επίγνωση της αιτίας
- Αδυναμία για ξεκούραση ή ύπνο, ακόμη κι όταν το μωρό κοιμάται
- Φόβοι ή ανησυχίες που οδηγούν στον συνεχή έλεγχο του μωρού ή σε άρνηση να βγεί από το σπίτι με το μωρό
Η γενικευμένη αγχώδης διαταραχή χαρακτηρίζεται από υπερβολική, ανεξέλεγκτη και μη ρεαλιστική ανησυχία για καθημερινά πράγματα όπως η υγεία, η οικογένεια, οι φίλοι, τα χρήματα ή το επάγγελμα, για διάστημα μεγαλύτερο των έξι μηνών.
Τα άτομα που πάσχουν από αυτή τη διαταραχή ανησυχούν συνέχεια και με παράλογο τρόπο για κάτι κακό που μπορεί να συμβεί σε εκείνους ή στα αγαπημένα τους πρόσωπα, και η ανησυχία αυτή συνοδεύεται από ένα αίσθημα συνεχούς αδημονίας (ανησυχία που προκαλεί η αναμονή).
Το άγχος στην δική σου περίπτωση συσχετίζεται με την έντονη ευθύνη που νιώθετε για τα παιδιά σας και φυσικά το νέο μωρό. Υπάρχει βοήθεια στην διάθεση σας. Η αντιμετώπιση των Αγχώδη Διαταραχών είναι αποτελεσματική με την Γνωσιακή-Συμπεριφορική Θεραπεία. Μπορείτε να επικοινωνήσετε άμεσα μαζί μου ή να απευθυνθείτε στο Κέντρο Ψυχικής Υγείας της περιοχής σας.
Προσπαθείστε να ηρεμήσετε. Αυτό που βιώνετε είναι φυσιολογικό για το άγχος και είναι ανατρέψιμο.
Να σας ευχηθώ να χαρείτε το νεογνό σας και τα παιδιά σας, δώστε λίγο χρόνο στον εαυτό σας-μόλις γεννήσατε, η νέα οικογένειά θέλει την προσαρμογή της.