Ερώτηση από Areti (11.02.2020)
Καλημέρα,
Έχω ένα κοριτσάκι που μόλις κλείνει ένα μήνα ζωής, είναι το πρώτο μου παιδί και καθότι εντελώς άσχετη μονίμως αναρωτιέμαι εάν η συμπεριφορά της είναι φυσιολογική και εάν αυτό που κάνω τη βοηθάει όπως πρέπει. Θηλάζω αποκλειστικά αν και τις πρώτες εβδομάδες, το βράδυ της έδινα συμπλήρωμα γιατί τα απογεύματα έκλαιγε αρκετά και θεωρούσαμε ότι δε χορταίνει. Επίσης αρχικά κοιμόταν όλο το βράδυ στην καλαθούνα της. Εδώ και 10 μέρες τη θηλάζω αποκλειστικά και αν και αρχικά μπορεί να κοιμηθεί στην καλαθούνα στη διάρκεια της νύχτας την παίρνω δίπλα μου στο κρεβάτι. Αυτό που με προβληματίζει για το αν είναι φυσιολογικό ότι κοιμάται ελάχιστα μέσα στη μέρα και αυτό μόνο στο στήθος θηλάζοντας και αμέσως ξυπνάει με το παραμικρό, προσπαθώ να την κρατήσω όρθια γιατί έχει παλινδρόμηση και δε μπορώ. Το βράδυ ειδικά μετά τις 3-4 κοιμάται με αρκετή αναστάτωση, φωνές - κουνιέται πολύ και ας την κρατάω αγκαλιά. τη μέρα, τo πρωί μπορεί να καθίσει ήρεμη σε εμένα ή σε άλλον, συνήθως μισή ώρα το πολύ και μετά κλαίει και ηρεμεί μόνο στο στήθος. Το απόγευμα δεν κάθεται καθόλου κάνει μαραθώνιους θηλασμούς. Ώρες ώρες αναρωτιέμαι αν χορταίνει, αν με αναγνωρίζει, αν θα είναι για πάντα έτσι, αν κάνω καλά που τη βάζω συνέχεια στο στήθος και την κρατάω συνέχεια αγκαλιά, μήπως θέλει κάτι άλλο και πρέπει να βρω και άλλους τρόπους να ηρεμεί και μέσα σε όλα θα χρειαστεί σύντομα να μπορώ να φύγω για 2 ώρες συνεχόμενα από το σπίτι για 3 μέρες την εβδομάδα. Δεν βγάζω ακόμα αρκετό γάλα με το θήλαστρο για να το αφήσω και για πιπίλα ούτε λόγος, πως θα το κάνω αυτό αφού η μικρή μου δεν κάθεται ούτε μαζί μου ήρεμη για τόση ώρα χωρίς στήθος; Συγνώμη αν σας ζάλισα είναι πρώτη φορά και φαίνονται όλα βουνό!
Απάντηση από ψυχολόγο (11.02.2020)
Αγαπημένη μου Αρετή
Καλησπέρα και να ζήσετε να την χαρείτε. Δεν με ζαλίζετε καθόλου, ίσα ίσα χαίρομαι ιδιαίτερα να ακούω τις εμπειρίες των αναγνωστών μας!
Αρετή μου το νεογνό προσπαθεί να βρεί την σειρά της και περιμένει από εσένα να την στηρίξης καθοδηγώντας την καθημερινότητα της.
Το πιο σημαντικό θέμα που κοιτάζουμε να φροντίσουμε στο νεογνό είναι η διατροφή και ο ύπνος-αυτά τα δύο μαζί με την ψυχολογία της νέας μαμάς είναι οι βάσεις για συναισθηματικά υγιή νεογνά. Το πρώτο ήδη το φροντίζεις θηλάζοντας αποκλειστικά. Το μητρικό γάλα είναι πλούσιο σε ότι θρεπτικό μπορείς να φανταστείς χρειάζεται η διατροφή του νεογνού νά περιέχει. Και είναι πολύ εύκολο στην χώνεψει γι αυτό κ έχεις τους μαραθώνιους θηλασμούς όπως λες.
Όταν είμαστε στο μαιευτήριο τα νεογνά ταϊζονται και κοιμούνται με βάση το ωράριο των μαιών. Στο σπίτι το μωρό σου θα σου δείξει πότε θέλει να φάει και την ποσότητα που χρειάζεται. Πολλοί παιδίατροι συνήθως συμβουλεύουν τις νέες μητέρες να δώσουν συμπλήρωμα την νύχτα για να 'χορτάσει' το μωρό και να κοιμηθεί αδιάκοπα. Προσωπικά δεν μου αρέσει αυτό γιατί μαθαίνει στο νεογνό να θέλει το μπιμπερό αφού δεν κουράζεται όσο με τον θηλασμό. Το μπιμπερό του προσφέρει άφθονο γάλα και χορταίνει γιατί δεν 'χωνεύεται' όπως το μητρικό- και όπως να έχει είναι, γάλα σκόνης.
Αυτό που κάνεις να έχεις το μωρό δίπλα σου τα βράδια και να το θηλάζεις όποτε το απαιτεί το μωρό ονομάζεται attachment parenting και βοηθά σημαντικά στον συναισθηματικό δεσμό σας. Απλά οφείλω να πω το αυτονόητο πως δεν καπνίζουμε και δεν πίνουμε αλκοόλ στο δωμάτιο με το μωρό.
Ένα νεογνό τεσσάρων εβδομάδων προσπαθεί να μπεί σε μία σειρά έξω από την μήτρα. Σε αναγνωρίζει το μωρό σου από την μυρωδιά του μητρικού γάλακτος σου, την φωνή σου και το χάδι σου. Την πρώτη φορά που την αγκάλιασες έμαθε η μικρή σου πως αισθάνεται η αγκαλιά της μαμάς οπότε μείνει ήσυχη το νεογνό σου νιώθει πολύ περισσότερα απ' ότι μπορεί να εκφράσει. Αυτό που χρειάζεται από εσένα και τον νέο πατέρα είναι αγάπη, ασφάλεια και θηλασμό. Είναι νωρίς ακόμη για να παράγεις αρκετό γάλα με το θήλαστρο και το μωρό πραγματικά κάνει αυτήν την δουλειά καλύτερα από οποιοδήποτε μηχάνημα. Δώσε χρόνο στον εαυτό σου και σε εκείνην.
Σε αυτήν την περίοδο που ακόμη δεν έχουν κλείσει 6 εβδομάδες-είσαι λεχώνα και ακόμη περιμένεις την πρώτη γυναικολογική σου επίσκεψη μετά τον τοκετό- δεν μπορείς να κάνεις κάτι ιδιαίτερο παρά να χτίσεις τον δεσμό εμπιστοσύνης με το νεογνό. Δηλαδή ότι κάνεις ήδη: αγκαλιές με ή χωρίς θηλασμό.
Τα νεογνά δεν καταλαβαίνουν μέρα-νύχτα ρυθμούς (π.χ. όπως όταν ήταν μέσα στην μήτρα και ήταν κινητική το βράδυ ενώ την ημέρα ήταν ήσυχη). Με μία ρουτίνα ύπνου θα εξοικειωθεί με την αίσθηση του σκοταδιού: χαμηλώνουμε τα φώτα στο σπίτι μαζί με τον ήχο της τηλεόρασης, οι τόνοι της φωνής χαμηλώνουν. Το μωράκι θα το κάνει μπάνιο ο μπαμπάς ή όποιος θα είναι εκεί να το προσέχει όταν θα χρειαστεί να λείψετε ώστε να συνηθίσει στη φωνή και στο άγγιγμά τους. Ο μπαμπάς να ξεκινήσει να της διαβάζει ιστορίες της προκοπής με κανονικό τόνο φωνής (μην περιμένετε να λεέι τις πρώτες λέξεις για να ξεκινήσετε το διάβασμα- όσο νωρίτερα τόσο το καλύτερο και δεν χρειάζονται οι μωρουδίστικοι τόνοι φωνής, μιλήστε της φυσιολογικά). Αυτό θα βοηθήσει σημαντικά την γνωσιακή ανάπτυξη του εγκεφάλου της και θα το ταυτίσει με την διαδικασία του ύπνου. Οπότε μπάνιο, θηλασμό ή το μπιμπερό με το μητρικό σου γάλα όταν θα υπάρχει, παραμύθι από τον μπαμπά και καλαθούνα. Με ηρεμία και πεποίθηση.
Μην σε παραξενεύει που δεν θέλει κανέναν άλλο: μόλις γεννήθηκε και νιώθει ασφάλεια στην δική σου αγκαλιά, στους χτύπους της δικής σου καρδιάς. Είναι φυσιολογικό το νεογνό εκεί που είναι ήρεμο να τινάζεται (reflexes) ή να ξυπνάει με το παραμικρό-προσπαθεί να συνηθίσει στην καθημερινή ζωή. Να την ενημερώνεις πως ότι ακούει είναι φυσιολογικό, π.χ. χτύπησε το κουδούνι, να της πεις "Ααα το κουδούνι. Ποιος να χτυπάει το κουδουνι;" κτλ. Αυτό την δίνει να καταλάβει πως αναγνωρίζεται π.χ. την ταραχή της και έχετε την λύση.
Μην σε πιάνει το άγχος για το πως θα είναι τα πράγματα. Είναι πολύ νωρίς ακόμη. Δεν θα είναι έτσι τα πράγματα σε 2 ούτε σε 4 εβδομάδες γιατί κάθε μέρα συμβάλλει στις αλλαγές που θα γίνονται τις επόμενες εβδομάδες. Τα νεογνά αναπτύσσονται με ραγδαίους ρυθμούς. Αν περάσει και από κολικό θα κλαίει περισσότερο (και μάλιστα θα πονάει). Μετά τις 6- 8 εβδομάδες περίπου θα ανοίγει τα ματάκια περισσότερο, θα αρχίζει να λέει διάφορους ήχους, θα έχει καλύτερη οπτική επαφή μαζί σας και πολλά άλλα. Όμως αυτό που θα παραμείνει σταθερό θα είναι η ανάγκη της να σας έχει από κοντά. Αυτό θα ισχύει τουλάχιστον μέχρι να χρονίσει χωρίς όμως να υπάρξει η ίδια ένταση που έχει τώρα να είστε δίπλα της. Αυτό να μην σε τρομάζει διότι σ' αυτήν την διάρκεια θα μάθει να μπουσουλάει, να κάθετε, θα βγάλει δόντια άρα θα ξεκινήσει και στερεές τροφές, θα πιάνει το κουτάλι και θα τρώει, θα στέκεται όρθια και θα ξεκινάει τα πρώτα βήματα αλλά και την επικοινωνία- προσπαθώντας να ανεξαρτοποιηθεί. Πράγμα που σημαίνει δεν θα σ' έχει όση ανάγκη σ' έχει τώρα.
Αρετή όση περισσότερη σιγουριά με αγάπη της δώσεις τώρα τόσο πιο εύκολη θα είναι η διάβαση της στην αυτονομία. Θα δείς πόσο γρήγορα θα περάσει ο χρόνος και για τους δυό σας. Άρχιζει να της μιλάς και να της λες τί κάνεις, πως σε λίγο καιρό θα πας στην δουλειά αλλά θα γυρνάς πίσω σ' αυτήν. Τα νεογνά καταλαβαίνουν πολλά από τον τόνο της φωνής μας και την ένταση της αγκαλιάς μας οπότε προσπάθησε να χαρείς αυτές τις πρώτες στιγμές μαζί της ώστε να νιώθει κι αυτή ήρεμη.
Δεν υπάρχει κανόνας one size fits all με τα νεογνά. Το κάθε μωρό δείχνει στην μαμά του τί μαμά χρειάζεται-αν κλαίει ή είναι αναστατωμένη συχνά χρειάζεται περισσότερη ασφάλεια από εσένα: αγκαλίτσες δίπλα στην καρδιά σου, λόγια παρηγοριάς ή ησυχία. Ορισμέμες στιγμές,όπως αναφέρεις, δεν αρκεί αυτό και πιθανόν νιώθει το άγχος σου και δεν να ηρεμεί. Μήπως τότε να την πας μία βόλτα ή να της βάλεις μουσική ή να της πεις ένα τραγούδι; Συχνά αυτά βοηθούν όπως να τις τρίψεις την πλάτη ή την κοιλίτσα ή απλά να την κρατάς με πεποίηθηση.
Φρόντιζε να κοιμάσαι όποτε κοιμάται η ίδια, να έχεις τουλάχιστον ένα 30' την ημέρα για το μπάνιο σου ή την προσωπική σου περιποιήση, να τρως το φαγητό σου με ηρεμία ( αν έχεις καλοπροαίρετους συγγενείς / φίλοι να σε στηρίξουν με διάφορες οικιακές δουλειές π.χ. να σας φέρουν φαγητό ή να βάλουν πλυντήριο), να κρατάς ανοιχτή επικοινωνία με τον νέο πατέρα και να τον συμπεριλαμβάνεις στην σχέση με το μωρό και να παίρνετε βαθιές ανάσες.
Είστε τρεις τώρα και έχετε γίνει μία οικόγενειά. Θα δείτε τί χρησιμεύει για το κοινό καλό όλων σας και θα δουλέψετε τις αδυναμίες. Έχω την αίσθηση πως θα τα καταφέρεις μια χαρά.