Μέχρι την ηλικία των 4, τα παιδιά έχουν αποκτήσει αρκετή προσωπική εμπειρία στην κατανόηση πολλών απλών εννοιών και τώρα εισέρχονται σε μια φάση της ανάπτυξής τους, όπου μαθαίνουν να τις εφαρμόζουν.
Ένας από τους συνήθεις τρόπους να επιδεικνύουν τις νέες γλωσσικές τους ικανότητες, είναι από τη σύνταξη απλών προτάσεων να φτιάχνουν προτάσεις και παραγράφους κι από τις παραγράφους να πλάθουν ιστοριούλες. Παράλληλα, οι δραστηριότητές τους και το παιχνίδι τους γίνονται όλο και πιο περίπλοκα.
Το παιδί σας είναι αναμφίβολα ένα μοναδικό άτομο με τη δική του προσωπικότητα, τα ταλέντα του, και τα "σκαμπανεβάσματά" του. Για το λόγο αυτό και μόνο, θα ήταν σχεδόν αδύνατο να περιγράψει κανείς όλα τα παιδιά ηλικίας 4 ετών σε ένα ευρύ κα γενικό πλαίσιο. Κάποια είναι ντροπαλά και άλλα εξωστρεφή. Κάποια ξεκινούν το νηπιαγωγείο σε αυτή την ηλικία, ενώ τα περισσότερα θα περιμένουν μέχρι να γίνουν 5. Παρά ταύτα, υπάρχουν ορισμένα βασικά ορόσημα που αγγίζουν το μεγαλύτερο ποσοστό των τετράχρονων, καθ’ όλη τη διάρκεια του ηλικιακού αυτού έτους.
Τα παιδιά ηλικίας έως 5 ετών:
Έχουν αποκτήσει καλές δεξιότητες στο να αυτοεξυπηρετούνται. Σε αυτήν την ηλικία, τα περισσότερα παιδιά δεν είναι μόνο σε θέση να ντύνονται μόνα τους και να δένουν τα παπούτσια τους, αλλά ακόμα και τα κουμπιά και το φερμουάρ αποτελούν πλέον μια σχετικά εύκολη διαδικασία. Και το καλύτερο από όλα είναι ότι σε αυτήν την ηλικία τα περισσότερα παιδιά πραγματικά υπερηφανεύονται για αυτό! Μπορούν μάλιστα να εκφράσουν κάποια συγκεκριμένη προτίμηση για την ένδυσή τους ή και να διαλέξουν μόνα τους τα ρούχα που θα βάλουν. Το δέσιμο των κορδονιών, βέβαια, ίσως συνεχίζει να αποτελεί μια πρόκληση, όχι μόνο λόγω της δυσκολίας που φέρει η διαδικασία αυτή, αλλά και επειδή τα παπούτσια χωρίς κορδόνια (με την κολλητική ταινία) έχουν κατακλύσει πλέον την αγορά, δίνοντας σε λιγότερο βαθμό στα παιδιά την ευκαιρία (ή ανάγκη) για πρακτική εξάσκηση.
Κινούνται με περισσότερη άνεση και αυτοπεποίθηση. Αυτό δεν περιλαμβάνει μόνο το να οδηγεί ένα ποδήλατο με βοηθητικές, το τρέξιμο, τα άλματα και την αναρρίχηση, αλλά και το να πηδά και να ισορροπεί στο ένα του πόδι (έστω και για λίγα δευτερόλεπτα), καθώς και να ανεβαίνει τις σκάλες σαν ενήλικας, εναλλάσσοντας τα πόδια και βάζοντας μόνο ένα σε κάθε σκαλοπάτι. Τα περισσότερα παιδιά μάλιστα πηγαίνουν στο νηπιαγωγείο σε αυτή την ηλικία.
Χρησιμοποιούν σε μεγάλο βαθμό τις γλωσσικές τους ικανότητες. Κατά τη διάρκεια αυτού του έτους, είναι πιθανό να παρατηρήσετε το παιδί σας να χρησιμοποιεί τις γλωσσικές του ικανότητες με αρκετά ικανοποιητικό τρόπο, σε τέτοιο βαθμό, ώστε να συνθέτει ολόκληρες ιστορίες και σε γενικές γραμμές να σας μιλάει όλο και πιο πολύ και να λαμβάνει μέρος σε μια συζήτηση! Τώρα που το παιδί σας έχει κατακτήσει πλήρως τη χρήση των προσωπικών αντωνυμιών (εγώ, εσύ, εσείς, εμείς, κ.λπ.), είναι πιθανό οι ερωτήσεις και οι απορίες να πολλαπλασιαστούν! Μαθαίνει επίσης να σκέφτεται δημιουργικά και να παίζει παιχνίδια σχετικά με την επίλυση προβλημάτων, με υπολογισμούς και με τη σχέση αιτίου και αποτελέσματος. Εντρυφεί ακόμα στα επιτραπέζια παιχνίδια, καθώς και στους συγκεκριμένους κανόνες που τα διέπουν.
Αναγνωρίζουν τα χρώματα και τα σχήματα. Τα παιδιά αυτής της ηλικίας ζωγραφίζουν ανθρώπους με περισσότερες λεπτομέρειες. Παρατηρείστε τις ζωγραφιές τους και να είστε σίγουροι ότι θα έχουν γίνει πολύ λιγότερο αφηρημένες, με περισσή προσοχή να έχει δοθεί στις λεπτομέρειες. Οι φιγούρες των ανθρώπων, για παράδειγμα, είναι λιγότερο άτεχνες και συχνά περιλαμβάνουν κάτι παραπάνω από μερικά μέλη του σώματος.
Τι πρέπει να προσέχετε
Σε αυτή την ηλικία οι γονείς πρέπει να δίνουν προσοχή περισσότερο σε κινδύνους που προέρχονται από την αυξημένη κινητικότητα του παιδιού τους, καθώς η αυτοπεποίθηση των τελευταίων ως προς τις κινητικές τους δεξιότητες είναι αυξημένη, ίσως και υπερεκτιμημένη. Παρόλα αυτά, σε αντίθεση με τα προηγούμενα χρόνια, το παιδί σας είναι πιθανότερο να υπακούει τώρα περισσότερο στους κανόνες. Αυτή είναι η καταλληλότερη στιγμή να μάθετε στο παιδί σας τη σημασία του να φοράει κράνος ενώ ποδηλατεί, να φροντίσετε να είναι καλά δεμένο στο ειδικό καρεκλάκι του στο αυτοκίνητο και να το πείσετε για τη σπουδαιότητα του να φοράει τη ζώνη ασφαλείας.
Αλλά πάνω απ΄ όλα, πρέπει να αποτελείτε το καλό παράδειγμα για το παιδί σας και να εφαρμόζετε τους κανόνες που εσείς θέτετε!
Θεωρήστε ότι πρέπει να επικοινωνήσετε με τον παιδίατρό σας εάν το παιδί σας:
- Δεν επικοινωνεί με τη χρήση προτάσεων ή δεν γίνεται κατανοητό στον περίγυρό του όταν μιλάει.
- Αδιαφορεί για το παιχνίδι ή δε συνεργάζεται με τους φίλους του.
- Δεν έχει μάθει ακόμα να χρησιμοποιεί την τουαλέτα.
- Αδυνατεί να χρησιμοποιήσει με ορθό τρόπο τα μαχαιροπίρουνα ή να κρατήσει σωστά ένα μολύβι.
- Προσκολλάται σε εσάς, φοβάται εύκολα ή έχεις συχνά εφιάλτες.
Προσοχή! Όλα τα παιδιά είναι διαφορετικά μεταξύ τους και το κάθε ένα έχει το δικό του ρυθμό. Τα στάδια ανάπτυξης που περιγράφονται, βασίζονται στο μέσο όρο. Μην ανησυχήσετε εάν το παιδί σας αποκλίνει από αυτό το μέσο όρο. Εάν όμως παρατηρήσετε κάτι ανησυχητικό στην ανάπτυξή του, επικοινωνήστε με τον παιδίατρό σας.
Από τη συντακτική ομάδα του babyzone.gr με τη συνεργασία του παιδιάτρου
Εργαλεία 
