Ερώτηση από sugar (12.04.2021)
Γειά σας, Είχα ξαναγράψει πριν 7-8 μήνες. Θέλω να ρωτήσω τι αντιλαμβάνετε ένα παιδί στην ηλικία του 1 χρόνου. Τι μπορεί να «σοκάρει» ένα παιδί όπως και πώς να μάθουμε να λέμε όχι χωρίς να δημιουργήσουμε ψυχολογικά στο παιδί. Γενικά πώς να φαιρόμαστε στο μωράκι/παιδάκι;
Απάντηση από ψυχολόγο (14.04.2021)
Αγαπητή αναγνώστρια Sugar,
Σας ευχαριστώ για την εμπιστοσύνη που δείχνετε στην ενότητα μας.
Το παιδί στο πρώτο έτος ζωής είναι ακόμη βρέφος. Η σχέση που έχει με τα πρόσωπα που το φροντίζουν-κυρίως την μαμά-συνεχίζεται να είναι σημαντική. Η ανάπτυξη του εξελίσσεται σε ραγδαίους ρυθμούς και εδώ θα εστιάσω στην συναισθηματική και γνωσιακή του ανάπτυξη. Κατ' αρχάς οτιδήποτε μπορεί να σοκάρει ένα παιδί-ένας χωρισμός, ένα ατύχημα, ξεσπάσματα θυμού (ή βία συμπεριφορά) από ανθρώπους στο περιβάλλον του. Αυτά είναι τα εμφανή γεγονότα που ταράζουν.
Υπάρχουν και συμπεριφορές που δεν είναι τόσο προφανές, όπως η κατάθλιψη και το άγχος που μπορεί να βιώνει η μητέρα ή ο πατέρας. Γνωρίζουμε από την τεκμηριωμένη έρευνα ότι παιδιά που μεγαλώνουν με γονείς που υποφέρουν από μία διαταραχή της διάθεσης, όπως την κατάθλιψη, επηρεάζονται συναισθηματικά. Για παράδειγμα, αν ο γονέας έχει άγχος,το παιδί μπορεί να εκδηλώσει εναντιωματική συμπεριφορά που στην αρχή παρουσιάζεται ως πείσμα αλλά καθως μεγαλώνει (2, 3 και 4 ετών) το πείσμα να οδεύει σε προκλητική συμπεριφορά δίχως κατανόηση για όρια. Όπως η συμπεριφορά ενός παιδιού με έναν γονέα με κατάθλιψη, παρουσιάζεται με απομόνωση, έλλειψη πρωτοβουλίας και ντροπαλότητα.
Το βρέφος αντιλαμβάνεται ότι αισθάνεται και δεν μπορεί κανείς να του διατάξει τί και πως να νιώθει. Αυτό που μπορεί να κάνει ένας γονέας είναι όταν το βρέφος βιώνει εντάσεις να το καθησυχάζει με αγάπη, ήρεμο τόνο φωνής και μία ασφαλή αγκαλιά.
Τα τρία πρώτα χρόνια είναι κρίσιμα ως προς την ψυχολογία του παιδιού και με αυτό εννοούμε την αντίληψη που αποκτά το παιδί για τον εαυτό του, τις σχέσεις με τα πρόσωπα που το φροντίζουν και τον κόσμο γύρω του. Θα φέρεσαι στο παιδί σου έτσι όπως θέλεις να σου φέρεται: με σεβασμό, με κατανόηση, με αγάπη και φροντίδα (σωματική και ψυχική).
Τα παιδιά μαθαίνουν παρατηρώντας, μιμώντας και εξερευνώντας. Η καθημερινή ρουτίνα (πρωϊ, μεσημέρι, βράδυ) μαζί με τους κανόνες, είναι όρια. Οπότε καλό είναι με τον πατέρα να καθήσεται και να σημειώσετε τις αξίες που θέλετε να μεταφέρετε στο παιδί και τους κανόνες του σπιτιού σας. Για παράδειγμα, ο κανόνας ¨τρώμε στο τραπέζι" (αντί μπροστά στην τηλεόραση) είναι ένα όριο. Η ώρα του ύπνου είναι όριο. Ο χρόνος που διαθέτεις για παιχνίδι στον παιδότοπο είναι όριο. Καθώς μεγαλώνει το παιδί σου, μπορείς να του προτείνεις 2 επιλογές, π.χ. στην παιδική χαρά, αντί να πεις "Ώρα να φύγουμε", ρώτα ¨Έχουμε 5 λεπτά πριν να πάμε σπίτι. Πώς θέλεις να τα περάσεις, στην κούνια ή στην τσουλήθρα;"
Η ζωή με ένα βρέφος 12 μηνών είναι συναρπαστική. Προσπαθείστε να του δώσετε συναισθηματικό χώρο να αναπτύξει την προσωπικότητα του αποκτώντας τις οικογενειακές σας αξίες.
Σας στέλνω μια αγκαλιά!