Η διατροφή του νεογνού τους πρώτους 12 μήνες είναι καθοριστική επειδή στο διάστημα αυτό η ανάπτυξη είναι ταχεία και όλα τα συστήματα, συμπεριλαμβανομένου του κεντρικού νευρικού συστήματος αναπτύσσουν αριθμό και δομή κυττάρων όπως στον ενήλικα. Ανεπάρκεια, υπερβολή ή ανισσοροπία στη διατροφή μπορεί να έχει μακροχρόνια επίδραση στην υγεία.
Τους πρώτους 4 μήνες:
Αποκλειστικός θηλασμός - Ο αποκλειστικός θηλασμός τους πρώτους 4 μήνες είναι επιβεβλημένος με το βρέφος να θηλάζει 8 ή και περισσότερες φορές ανά ημέρα.
Μπιμπερό - Φυσικά, τα βρέφη που τρέφονται με γάλα του εμπορίου πρέπει να περιορίζονται σε αυτό, το πρώτο τετράμηνο της ζωής τους. Η δοσολογία που χορηγούμε είναι μεταξύ 150-900 ml, ανάλογα με τις ανάγκες του ενώ συστήνονται τα εμπλουτισμένα με σίδηρο.
4ο με 6ο μήνα:
Γάλα & στερεές τροφές - Μετά τον 4ο μήνα και μέχρι τον 6ο το γαστρεντερικό σύστημα του παιδιού είναι αρκετά ώριμο ώστε να προσθέσουμε στην διατροφή του και στερεές τροφές. Το μητρικό γάλα ή το γάλα εμπορίου περιορίζεται σε 5 φορές την ημέρα και εισάγονται αμυλώδεις κρέμες, όπως μπισκοτόκρεμες ή ρυζάλευρο. Μπορείτε να αναμίξετε 2-3 κουταλιές της σούπας με γάλα φόρμουλας, νερό ή μητρικό γάλα.
6ο με 8ο μήνα:
Γάλα, στερεές τροφές & νέες γεύσεις - Στο διάστημα μεταξύ του 6ου και του 8ου μήνα, το γάλα συνεχίζει να αποτελεί βασική τροφή του βρέφους όμως μπορούνε να εισάγουμε νέες γεύσεις. Αρχικά, η κατανάλωση αμυλωδών τροφών αυξάνεται σε 1-4 κουταλιές 2 φορές ημερησίως. Το παιδί μπορεί πλέον να καταναλώσει ½ με 1 φλιτζάνι φρέσκα φρούτα, βρασμένα, πολτοποιημένα ή στυμμένα. Αποφύγετε τις φράουλες που προκαλούν συχνά αλλεργίες. Επίσης, συστήνεται ο ζωμός λαχανικών, το βρασμένα ή τα πολτοποιημένα λαχανικά. Τα σκούρα πράσινα και τα σκούρα κίτρινα ή πορτοκαλί είναι η καλύτερη επιλογή. Αποφύγετε το καλαμπόκι εφόσον υπάρχει ενδεχόμενο πνιγμού και προτιμήστε λαχανικά όπως το βραστό καρότο ή κολοκύθι.
8ο με 10ο μήνα:
Όταν το βρέφος έχει κλίσει τον 8ο μήνα η κατανάλωση γάλακτος καθορίζεται από την ζήτηση του ίδιου του παιδιού. Πλέον, είναι ικανό να καταναλώνει 3-4 κουταλιές της σούπας άπαχο κρέας, ψάρι ή πουλερικά σε πολτοποιημένη μορφή ή ως μικρά κομμάτια καλά μαγειρεμένα όπως επίσης και κρόκο αυγού, γιαούρτι, μαλακά τυριά και μαγειρεμένα ξερά φασόλια. 1/2 φλιτζάνι μαγειρεμένα και πολτοποιημένα λαχανικά μπορούν να συνοδεύουν το κρέας. Το οκτάμηνο παιδί μπορεί, επίσης, να καταναλώνει 8-10 κουταλιές της σούπας αμυλώδεις κρέμες, ψωμί ή κράκερς καθώς και 1 ποτήρι χυμό φρούτων, φρουτόκρεμες ή ακόμα και ολόκληρα ξεφλουδισμένα φρούτα σε μικρά κομμάτια.
10ο με 12ο μήνα:
Στον 10ο μήνα και λίγο πριν το παιδί ολοκληρώσει τον 1ο χρόνο της ζωής του, μπορεί πλέον να καταναλώνει ½ φλιτζάνι την ημέρα από όλα τα φρούτα, καλά πλυμένα και ξεσποριασμένα. ½ φλιτζάνι άγλυκα δημητριακά, ½ φέτα ψωμί, και ½ φλιτζάνι ρύζι, μαλλιά αγγέλου ή μακαρόνια, 2 φορές την ημέρα. Δεν πρέπει όμως να ξεχνάμε και την πρωτεΐνη που είναι πολύ σημαντική για την ανάπτυξη του παιδιού. Έτσι, 4-5 κουταλιές της σούπας κρέας, ψάρι ή πουλερικών σε μικρά μαλακά κομμάτια είναι απαραίτητη. Ωστόσο, δεν απαγορεύεται και η κατανάλωση ολόκληρου αυγού, τυριού, γιαουρτιού, φυστικοβούτυρου και μαγειρεμένων φασολιών. Τα γεύματα μπορούν να συνοδευτούν με μικρή ποσότητα λαχανικών μαγειρεμένων ή φρέσκων. Το γάλα δεν παύει να υπάρχει στην διατροφή του παιδιού αλλά με μέτρο ώστε να γίνει ομαλά ο απογαλακτισμός.
Πρέπει να μάθουμε ένα παιδί να τρέφεται σωστά και να μη δείχνει αποστροφή σε συγκεκριμένα τρόφιμα. Γι’ αυτό και καλό είναι οι ποσότητες από κάθε ομάδα τροφίμων να είναι μικρές ώστε να δίνουμε την δυνατότητα στο παιδί να τρώει από όλα.
Για ομαλό απογαλακτισμό: Στην αρχή του απογαλακτισμού, δηλαδή τον 6ο μήνα και μέχρι τον 12ο αποφεύγουμε το σπανάκι και τα παζάρι όπως επίσης, το ωμό αυγό γιατί συντρέχει κίνδυνος εξαιτίας της σαλμονέλας.
Ας επισημάνουμε πως το μέλι καλό είναι να μην καταναλώνεται πριν το 3ο χρόνο ζωής του γιατί κινδυνεύει από αλλαντίαση ενώ οι ξυροί καρποί και οι καραμέλες πρέπει, επίσης, να αποφεύγονται γιατί το παιδί μπορεί να πνιγεί.
Όσον αφορά τον τρόπο εισαγωγής των τροφίμων στο διαιτολόγιο του παιδιού, πρέπει να γίνεται σιγά και σταδιακά. Νέα εισαγωγή τροφίμου πρέπει να γίνεται κάθε 7 μέρες ώστε το βρέφος να συνηθίζει την υφή και την γεύση του τροφίμου και να εντοπίζεται εύκολα τυχών τροφική αλλεργία. Σε περίπτωση τροφικής αλλεργίας, η τροφή αυτή επανεισάγεται σε μεγαλύτερη ηλικία. Τέλος, το αλάτι και η ζάχαρη αν και νοστιμίζουν τα φαγητά μας δεν έχουν έχουν θέση στη διατροφή του παιδιού.