Ερώτηση από Cleopatra (24.10.2015)
“Το μωρό μου είναι 2,5 μηνών και συνέχεια αλλάζει συνήθειες στον ύπνο. Είχε αρχίσει να κοιμάται κάποιες ώρες συνεχόμενα το βράδυ αλλά τον τελευταίο καιρό κοιμάται πολύ αργά (4 το πρωί) και ξυπνάει το μεσημέρι. Όσο και αν προσπαθήσαμε να το αλλάξουμε δεν έγινε τίποτα ( προσπαθούσαμε να τον κρατάμε ξύπνιο το απόγευμα για να είναι κουρασμένος το βράδυ). Υπάρχει τρόπος για να κοιμάται νωρίτερα; Σε ποια ηλικία σταθεροποιείται το ωράριο του ύπνου; Ευχαριστώ εκ των προτέρων.”
Απάντηση από παιδίατρο (24.10.2015)
“Αγαπητή μητέρα,
αν αναζητήσετε παρόμοιες ερωτήσεις που έχω απαντήσει στο παρελθόν, θα βρείτε αρκετές συμβουλές σχετικά με αυτό το πρόβλημα. Το πότε θα αρχίσει ένα μωρό να κοιμάται σταθερά και "κανονικά" εξαρτάται από πολλούς παράγοντες, με πιο σημαντικό την ιδιοσυγκρασία του παιδιού - δεν είναι όλα τα παιδιά ίδια. Παρόλ' αυτά, η πρώτη φάση σταθεροποίησης έρχεται μετά τα 5.5-7 κιλά βάρους (καθώς μπορούν πλέον να μείνουν χωρίς γεύμα για αρκετές ώρες), η οποία σύντομα διαταράσσεται σε πολλά βρέφη από τις ενοχλήσεις ανατολής των δοντιών. Αργότερα, περί τους 8-9 μήνες ζωής ξεκινά το άγχος αποχωρισμού, οπότε ακόμη και βρέφη που κοιμόντουσαν όλη την νύχτα χωρίς καμία διακοπή, μπορεί να ξεκινήσουν να ξυπνούν κλαίγοντας και να θέλουν αγκαλιά.
Σε κάθε περίπτωση πιστεύω πως στους 12 μήνες το πρόβλημα πρέπει να έχει λυθεί, αν και πέρα από τις φάσεις που σάς ανέφερα παραπάνω, ακόμα και για το πρώτο δωδεκάμηνο υπάρχουν μεγάλες περίοδοι καλού ύπνου.
Ο ύπνος δεν αποτελεί απομονωμένο ζήτημα για ένα βρέφος. Σχετίζεται με πολλούς παράγοντες, όπως οι ώρες και η ποιότητα των γευμάτων του, ο χώρος στον οποίον κοιμάται, η βραδινή ρουτίνα προετοιμασίας για τον ύπνο, η ώρα που μπαίνει για ύπνο, αλλά και η συμπεριφορά μας όταν θα ξυπνήσει. Καθώς όλα αυτά είναι αλληλοεξαρτώμενα, η συζήτηση για τον ύπνο είναι μεγάλη.
Εδώ θα σάς δώσω μερικές μόνο συμβουλές, ξεκινώντας με τα πιο συχνά λάθη:
1. Όταν ένα βρέφος (ή και μικρό παιδί) δεν μπορεί να αποκοιμηθεί το βράδυ, δεν μετακινούμε την ώρα του ύπνου του αργότερα, αλλά νωρίτερα, και δεν το αφήνουμε ξύπνιο για να είναι κουρασμένο, αντίθετα του προσθέτουμε έναν "υπνάκο" 3-4 ώρες πριν τον βραδινό ύπνο. Συνεπώς, αυτό που μού είπατε ότι κάνετε, είναι ένα από τα συχνότερα σφάλματα. Ένα πολύ κουρασμένο μωρό, δεν μπορεί να κοιμηθεί εύκολα.
2. Οι προσπάθειες εκμάθησης ύπνου στην ηλικία του μωρού σας (2.5 μηνών) είναι συχνά μάταιες, κυρίως αν θηλάζετε (και πολύ καλά κάνετε αν θηλάζετε). Δεν μπορούμε να τού μάθουμε ακόμα να μην ξυπνάει, μπορούμε όμως να τού μάθουμε ποιά είναι η ώρα του "μεγάλου ύπνου". Αυτό επιτυγχάνεται μέσα από την σταθερή ρουτίνα ύπνου η οποία δεν πρέπει να ξεκινά αργότερα από τις 7-8 το βράδυ. Περισσότερα σε αυτό το θέμα θα βρείτε σε άλλες αναρτήσεις.
3. Το παιδί καλό είναι να μάθει να κοιμάται στο δωμάτιό του. Αν θηλάζετε ακόμη και χρειάζεται να θηλάζετε μέσα στην νύχτα και σάς δυσκολεύει η μετακίνηση, είναι μάλλον προτιμότερο να έχετε ένα χώρο να αποκοιμιέστε στο δωμάτιό του, παρά να έχετε το παιδί μέσα στο δικό σας. Αυτό όμως είναι προτίμηση της κάθε οικογένειας, και έχει να κάνει με τον χαρακτήρα του παιδιού - είναι μάλλον δύσκολο να προβλέψει κανείς ποιό παιδί θα μετακινηθεί επεισοδιακά και ποιό πιο εύκολα στο δικό του δωμάτιο, και σε ποιά ηλικία.
4. Εκπαιδεύστε το παιδί σας στην έννοια του "μεγάλου ύπνου" - άπαξ και μπει για τον βραδινό ύπνο, ανεξάρτητα με το αν κοιμάται ή όχι, δεν βγαίνει από το δωμάτιό του, δεν παίζετε μαζί του, και αν χρειαστεί να το αλλάξετε ή να το ταΐσετε, το κάνετε σχεδόν μηχανικά. Ο φωτισμός παραμένει χαμηλός, και δεν κάνουμε βόλτες πέρα δόθε στο σπίτι.
5. Θυμηθείτε πως το παιδί θα ακολουθήσει τον ρυθμό του σπιτιού σας. Αν είστε ξύπνιοι και δραστήριοι στις 2 το πρωί, το παιδί το αντιλαμβάνεται. Αν πάλι θα θέλατε να κοιμάστε, αλλά γίνεστε δραστήριοι εξαιτίας του παιδιού στις 2 το πρωί, για το παιδί είναι ακριβώς το ίδιο - βλέπει και αισθάνεται δραστηριότητα (και ενδεχομένως ένταση), κάτι που δεν το βοηθά να κοιμηθεί.
Ξεκινήστε με αυτά, και να ξέρετε πως στην ηλικία που βρίσκεται το παιδί θεωρώ επιτυχία να εγκατασταθεί σταθερή ρουτίνα ύπνου, με το μωρό στην κούνια του και στο δωμάτιό του, ακόμη κι αν ξυπνά 4 φορές μέσα στη νύχτα για να φάει. Μετά την εισαγωγή στα στερεά, τα πράγματα θα γίνουν μάλλον ευκολότερα.”
Με εκτίμηση,
Παναγιώτης Ρενιέρης, MD, FAAP
Παιδίατρος
Cohen Children’s Medical Center of New York, USA
Επιμελητής Α’, Ιατρικό Κέντρο Αθηνών, Β’ Παιδιατρική Κλινική
τ. Πανεπιστημιακός Υπότροφος Α’ Παιδιατρικής Κλινικής “Η Αγία Σοφία”
Ιατρείο α’ : Τιμ. Βάσσου 17, πλ. Μαβίλη, Αθήνα
Ιατρείο β’: Μεθώνης 87, Κερατσίνι, Πειραιάς
τ. 6958477782