Ερώτηση από Ionvag (28.07.2021)
Καλησπέρα γιατρέ μου! Εδώ κ 2 μήνες σχεδόν η μικρή δεν θέλει να πάει αγκαλιά σε κανέναν εκτός από μαμά και μπαμπά (17 μηνών). Επίσης όταν φεύγει, ή ο μπαμπάς, ή η μαμά, κλαίει ασταμάτητα και με λυγμούς! Δεν ξέρω πως να το αντιμετωπίσω! Ενώ στην αρχή καθόταν με την γιαγιά τώρα ούτε να ακούσει! Παίζει μαζί της αλλά μέχρι εκεί! Μήπως μπορείτε να με συμβουλέψετε κάπως; Δεν ξέρω τι να κάνω!
Απάντηση από παιδίατρο (6.08.2021)
Αγαπητή μητέρα,
δεν είναι σπάνια η συμπεριφορά που περιγράφετε, αλλά δεν υπάρχει μία μόνο απάντηση. Κατ' αρχήν πρέπει να διερευνηθεί αν υπάρχει κάποια αντικειμενική αιτία άγχους για το παιδί, είτε διότι υπάρχει ένταση στο σπίτι, είτε διότι δεν αντιμετωπίζονται αποτελεσματικά οι ανάγκες του όταν απουσιάζουν οι κύριοι φροντιστές του, είτε (σε πολύ σπάνιες περιπτώσεις, αλλά πάντα χωρίς να το περιμένει κανείς) αν υπάρχει πιθανότητα κακής φροντίδας (ή χειρότερα) όταν απουσιάζουν οι κύριοι φροντιστές.
Εφόσον από ένα ενδελεχές ιστορικό (συνήθως από τον παιδίατρο που γνωρίζει καλά την οικογένεια) αποκλειστεί η πιθανότητα για οτιδήποτε από τα παραπάνω, ακολουθούμε βήματα απευαισθητοποίησης του παιδιού, στον βαθμό που αυτό είναι εφικτό. Έτσι, οι γονείς περνούν αρχικά χρόνο με τους δευτερεύοντες φροντιστές και το παιδί, όλοι μαζί, χωρίς ποτέ να το αφήνουν μόνο του. Μερικές εβδομάδες μετά, μπορεί το παιδί να κάνει σε άλλο χώρο (ή με άλλο φροντιστή) έναν μεσημεριανό ύπνο, ή να ταΐζεται από τον δευτερεύοντα φροντιστή παρουσία (αλλά χωρίς την άμεση εμπλοκή) του πρώτου. Είναι εξαιρετικά σημαντικό οι σχέσεις ανάμεσα στους φροντιστές να είναι άριστες - δεν μπορεί να βιώνει το παιδί ένταση, για παράδειγμα, ανάμεσα στον μπαμπά και την γιαγιά, και να περιμένουμε πως θα καθίσει εύκολα με την γιαγιά μετά.
Η σταδιακή αυτή πρόοδος κατά κανόνα οδηγεί μέσα σε λίγες εβδομάδες σε όλο και μεγαλύτερα διαστήματα με τον δευτερεύοντα φροντιστή, και κάποια στιγμή, πάντα μέρα, ο πρωτεύων φροντιστής αποχωρεί (για όλο και μεγαλύτερα χρονικά διαστήματα), μέχρι να ξέρουμε πως το παιδί νιώθει άνετα και δεν δημιουργείται πρόβλημα.
Βέβαια, όλα αυτά είναι ωραία και καλά, αλλά κάποιες φορές πραγματικά δεν υπάρχει χρόνος ή επιλογή. Σε αυτή την περίπτωση επιλέγουμε τον πιο υπομονετικό και ήπιο δευτερεύοντα φροντιστή, ο οποίος παραμένει με το παιδί, είτε κλαίει είτε όχι, και το φροντίζει με απόλυτη ηρεμία. Ο γονιός δεν επιστρέφει ποτέ, και για κανέναν λόγο, κι αν επιστρέψει, το παιδί συνεχίζει να φροντίζεται από τον δευτερεύοντα φροντιστή, παρουσία του γονέα.
Το πιο σημαντικό όλων είναι οι γονείς να επιδείξουν απόλυτη εμπιστοσύνη στο άλλο πρόσωπο/πρόσωπα, να μην διαφωνούν ή τσακώνονται μπροστά στο παιδί, και να μην υποκύπτουν σε "κλάματα" - δεν είναι πρόβλημα να κλαίει το παιδί, πρόβλημα είναι να κλαίει "παρατημένο" ή μόνο του. Εφόσον, ενώ κλαίει, κάποιος με απόλυτη ηρεμία και χαμόγελο, το αγκαλιάζει, του εξηγεί πως τα πράγματα θα είναι μια χαρά, και του αποσπάσει την προσοχή με κάποιο παιχνίδι (προσοχή, όχι οθόνη, όχι φαγητό) τότε σταδιακά το άγχος υποχωρεί.
Εν τέλει όμως, είναι μια φυσιολογική συμπεριφορά, η οποία μπορεί να εντείνεται από άλλα προβλήματα στις σχέσεις των ενηλίκων, αλλά όταν προσπαθούμε να την αλλάξουμε, πρέπει να θυμόμαστε πάντα πως προσπαθούμε να παρέμβουμε σε κάτι που έτσι είναι για πολλά παιδιά σε αυτή την ηλικία. Το να βιαζόμαστε ή να απογοητευόμαστε είναι μάλλον... παράλογο.
Πάντα δίπλα σας,