Ερώτηση από Crosslet (07.02.2020)
Γεια σας γιατρέ,
Σήμερα επισκεφτήκαμε την παιδίατρο μας. Το κοριτσάκι μου είναι 5 μηνών και έχει βάρος 6340, ύψος 66 εκατοστά και περίμετρο κεφαλής 39 εκατοστά, 39 εκατοστά της είχε βρει και πριν 15 ημέρες που την ξαναείδε. Ανησυχώ γιατρέ για το κεφαλάκι της, βέβαια δεν τρώει πολύ καλά. Τη θηλάζω αποκλειστικά δεν έχει σταθερό ωράριο θηλασμού και τρώει πολλές φορές για 5-6 λεπτά την φορά. Γεννήθηκε 3530 και δεν έπαιρνε το φυσιολογικό βάρος κάθε μήνα. Πείτε μου την γνώμη σας γιατί έχω αγχωθεί πολύ. Ευχαριστώ.
Απάντηση από παιδίατρο (07.02.2020)
Αγαπητή μητέρα,
κατανοώ την αγωνία σας, και ελπίζω οι παρακάτω πληροφορίες να βοηθήσουν. Παρόλ' αυτά εφόσον δεν έχω εξετάσει ο ίδιος το παιδί, μόνο γενικές μπορούν να χαρακτηριστούν.
Είναι πολύ σημαντικό να καταλάβετε και εσείς, αλλά και οι περισσότεροι γονείς στην Ελλάδα, πως τα παιδιά, όχι μόνο δεν χρειάζεται, αλλά δεν πρέπει να μετριούνται σε κάθε επίσκεψη στον γιατρό, αλλά μόνο σε συγκεκριμένους χρόνους. Ο λόγος είναι πως τα παιδιά δεν μεγαλώνουν γραμμικά, και οι ενδιάμεσες μετρήσεις μόνο άγχος μπορεί να προκαλέσουν (όπως έχει συμβεί και στην περίπτωσή σας). Καταλαβαίνω πως οι περισσότεροι γονείς το θεωρούν το άλφα και το ωμέγα, αλλά ούτε είναι, ούτε θα γίνει ποτέ. Δεν είναι τα νούμερα το πιο σημαντικό πράγμα για το παιδί σας. Και δεν είναι η τροφή το μόνο πράγμα που προσφέρετε στο παιδί σας. Μην μετατρέπετε την γονεϊκότητα σε αριθμούς και πινακάκια. Επιτρέψτε στον γιατρό σας να σκέφτεται με αριθμούς, και εσείς επικεντρωθείτε στο παιδί σας.
Οι σωστοί χρόνοι μετρήσεων είναι: γέννηση, 12-15 ημερών, και μετά 1, 2, 4, 6, 9, 12, 15, 18, 24, 30, και 36 μηνών, και μετά μία φορά κατ' έτος. Εξαιρούνται παιδιά με διαταραχές στην ανάπτυξη ή άλλα προβλήματα υγείας που μπορεί να χρειάζονται συχνότερες μετρήσεις.
Ειδικά για την περίμετρο κεφαλής, μετρήσεις ανά 15 ημέρες σε ηλικία 7 μηνών θα είχαν νόημα αποκλειστικά στην περίπτωση που υπάρχει ανησυχία οτι το κεφάλι του παιδιού μεγαλώνει πολύ γρήγορα (και όχι αργά). Αν το πρόβλημα είναι η αργή ανάπτυξη του κεφαλιού, τότε η μέτρηση μπορεί να γίνει ανά μήνα για 2-3 μήνες και στην συνέχεια ένα υπερηχογράφημα εγκεφάλου (αν η πηγή είναι ακόμα ανοικτή), ή και κατευθείαν το υπερηχογράφημα χωρίς τις μετρήσεις. Σε κάθε περίπτωση οι διαδοχικές μετρήσεις σε τόσο σύντομο χρονικό διάστημα έχουν νόημα σε ελάχιστες και εξαιρετικά σπάνιες περιπτώσεις.
Αντίθετα, αν η αγωνία είναι πως το κεφάλι μεγαλώνει πολύ γρήγορα, μετρήσεις ανά 2 εβδομάδες σε κατά τα άλλα ασυμπτωματικό παιδί θα ήταν λογικές, για 2-3 φορές, και εφόσον επιβεβαιώνεται η ταχύτατη αύξηση, η απεικόνιση είναι άμεση.
Αν το παιδί σας δεν παίρνει βάρος "φυσιολογικά" τότε ο έλεγχος είναι συγκεκριμένος και γνωστός πιστεύω στην παιδίατρό σας. Εφόσον ο έλεγχος έγινε, τότε και οι μετρήσεις του βάρους περνάνε στην παραπάνω αρχή (2 --> 4 --> 6 --> 9 μηνών κλπ). Αν ο έλεγχος δεν έχει γίνει, τότε ενδεχομένως οι μετρήσεις ανά μήνα να έχουν νόημα, ειδικά για το βάρος και μόνο, πάλι για 2-3 φορές μόνο.
Τέλος να γνωρίζετε πως όσο μεγαλώνει το παιδί σας (σε ηλικία) τόσο αραιότερες πρέπει να είναι οι μετρήσεις, και τόσο μικρότερος ο ρυθμός αύξησης σε όλες τις μετρήσεις. Δεν χρειάζεται, και δεν πρέπει το παιδί σας να παίρνει στους 7 μήνες όσο βάρος έπαιρνε ανά μήνα όταν ήταν 2 και 3 μηνών.
Για τους γονείς που επιλέγουν τις λιγότερες επισκέψεις (1, 2, 4, 6, 9, 12 μηνών) για τον πρώτο χρόνο της ζωής (με 2 ή 3 εμβόλια στις επισκέψεις 2, 4, 6 μηνών) οι μετρήσεις γίνονται στους σωστούς χρόνους. Οι περισσότεροι γονείς στην Ελλάδα όμως επιλέγουν οι εμβολιασμοί να γίνονται "σπασμένα" (1 εμβόλιο ανά επίσκεψη) με αποτέλεσμα να επισκέπτονται τον γιατρό ανά μήνα. Προσωπικά κάνω κάθε προσπάθεια να εξηγήσω στους γονείς οτι το παιδί που μετρήθηκε στις 15 ημέρες, και στους μήνες 1 και 2, δεν έχει κανέναν λόγο να μετρηθεί στους 3 μήνες. Μάλιστα αστειευόμενος τούς λέω πως εγώ θα το μετρήσω για να δω εφόσον το θέλουν, αλλά δεν θα τούς πω το νούμερο. Ο λόγος είναι πως είναι η εύκολη λύση να μετατρέψετε την αγωνία σας για το παιδί σε αγωνία για νούμερα. Όμως δεν είναι η σωστή λύση. Το παιδί σας δεν είναι μια σειρά απο νούμερα, ακόμα κι αν υπάρχει κάποιο πρόβλημα.
Ελπίζω να ξεκαθάρισα κάποια πράγματα. Σε κάθε περίπτωση να ξαναπώ πως συγκεκριμένα για το παιδί σας, εφόσον δεν το έχω εξετάσει, δεν μπορώ να πάρω θέση. Τα παραπάνω είναι οι γενικές αρχές που ισχύουν για το 99,99% των παιδιών.
Με εκτίμηση,
Εργαλεία 
