Ερώτηση από Νικολέττα (18.3.2015)
Γεια σας, έχω έναν γιο 15 μηνών και πάρα πολύ απαιτητικό από βρεφάκι. Τον τελευταίο καιρό έχει αποκτήσει πολύ άσχημες αντιδράσεις αν δεν ικανοποιηθούν άμεσα οι επιθυμίες του...ουρλιάζει σαν δαιμονισμένος, κλαίει και χτυπάει το κεφάλι του στο πάτωμα. Αυτό γίνεται με συχνότητα ως και 6-7 φορές την ημέρα. Η συμπεριφορά του μου έχει στοιχίσει πολύ και θα ήθελα σας παρακαλώ να μου δώσετε κάποιες συμβουλές. Τι να κάνω για να τον ηρεμήσω;Νιώθω απελπισμένη.
Απάντηση από παιδίατρο (18.3.2015)
"Αγαπητή μητέρα,
το πρόβλημα που περιγράφετε δεν είναι σπάνιο ανάμεσα σε παιδιά αυτής της ηλικίας, ή και μεγαλύτερα, και παρατηρείται τόσο σε παιδιά που ήταν ανήσυχα από βρέφη, όσο και σε άλλα, όχι τόσο ανήσυχα. Το πρώτο πράγμα που θα ήθελα να σάς πω είναι πως δεν έχετε εσείς ευθύνη για αυτό το φαινόμενο - δεν υπάρχει κάτι που θα μπορούσατε να έχετε κάνει διαφορετικά στο παρελθόν για να το προλάβετε. Επίσης, τα tantrums σε αυτή την ηλικία δεν συνδέονται άμεσα με τον τύπο της προσωπικότητας που θα έχει στο μέλλον το παιδί. Αυτό που έχει την μεγαλύτερη σημασία από όλα, είναι το πώς αντιμετωπίζετε εσείς το πρόβλημα.
Κατ' αρχήν, το κλάμα, τα χτυπήματα του κεφαλιού (ακόμη και στο πάτωμα), ή σε πιο ακραίες περιπτώσεις το κράτημα της αναπνοής (breath holding) δεν μπορούν ποτέ να γίνουν επικίνδυνα για το παιδί σας. Δεν πρόκειται να τραυματιστεί σοβαρά, δεν πρόκειται να πάθει κάτι από το κλάμα, και για όσα παιδιά κρατούν την αναπνοή τους μέχρι λιποθυμίας, δεν πρόκειται ποτέ να πάθουν κάτι από αυτό.
Έχοντας τα παραπάνω κατά νου, η συμβουλή μου είναι πάρα πολύ απλή - αγνοήστε, αγνοήστε, αγνοήστε. Αν συμβαίνει 2 φορές την ημέρα, αγνοήστε την συμπεριφορά 2 φορές. Αν συμβαίνει 100, τότε αγνοήστε το 100 φορές. Βάλτε το σαν κανόνα στον εαυτό σας να μην αντιδράτε καθόλου (ούτε θετικά, ούτε αρνητικά) στην συμπεριφορά. Απλώς, αγνοήστε την.
ΜΗΝ αφήνετε το παιδί σας μόνο του όταν βρίσκεται σε αυτή την κατάσταση. Παραμείνετε δίπλα του, και χωρίς να υψώνετε τον τόνο της φωνής σας (ακόμη κι αν αυτό ουρλιάζει) μιλήστε του, χαϊδέψτε τον, ή πάρτε τον αγκαλιά, ποτέ όμως μην ικανοποιήσετε αιτήματα του παιδιού που εκφράζονται με αυτόν τον τρόπο. Αν φτάσει να γίνει βίαιος προς εσάς ή τρίτους, απομακρύνετε το παιδί από τον χώρο και τοποθετήστε τον κάπου που να είναι ασφαλής (π.χ. στο πάρκο του), και ακολουθήστε και πάλι τα παραπάνω.
Όταν ένα παιδί βρίσκεται σε αυτή την κατάσταση βιώνει άγχος - χάνει τον εσωτερικό του έλεγχο, όπως λέμε. Δεν έχει κανένα νόημα να προσπαθήσετε να εκπαιδεύσετε το παιδί σας εκείνη την ώρα, όπως δεν έχει και νόημα να τον τιμωρήσετε, να τού φωνάξετε, ή να τον "καλοπιάσετε". Απλά παραμείνετε δίπλα του, ελάτε στο ύψος του ή πάρτε τον αγκαλιά, και περιμένετε να περάσει. Αν συμβαίνει σε δημόσιο χώρο το παιδί σας κάθε φορά που λέτε "όχι" να πέφτει κάτω και να κλαίει, απλώς συνεχίστε να περπατάτε - θα διαπιστώσετε πολύ σύντομα πως θα σταματήσει και θα τρέξει πίσω σας.
Ανά περίπτωση χρησιμοποιήστε την πλήρη αδιαφορία ή την αγκαλιά, όμως επαναλαμβάνω ποτέ μην ενισχύσετε την συμπεριφορά με θετική ή και αρνητική απάντηση.
Στην αρχή θα δυσκολευτείτε, και το παιδί πιθανότατα θα δοκιμάσει πρώτα να εντείνει τις προσπάθειές του - θα ουρλιάζει, θα τραβάει τα μαλλιά του, μπορεί να χτυπάει το κεφάλι του ή να μένει στο πάτωμα. Όσο εσείς αρνείστε να απαντήσετε σε αυτή την συμπεριφορά, το παιδί θα αλλάξει στρατηγική, θα ηρεμήσει, και τότε θα μπορείτε σιγά-σιγά να συνεννοηθείτε. Δώστε στην αλλαγή 4-6 εβδομάδες συνεπούς συμπεριφοράς από μεριάς σας, μέχρι να "πιάσει το κόλπο".
Θυμηθείτε όμως πως αυτή η αντιμετώπιση προϋποθέτει από την μεριά σας κάποιες υποχρεώσεις απέναντι στο παιδί:
- Να περνάτε ποιοτικό χρόνο μαζί του, κατά τον οποίον θα έχει την αποκλειστική προσοχή σας
- Να μην λέτε ποτέ ένα στεγνό "όχι", ακόμη κι όταν είστε πολύ κουρασμένη και το εξηγήσατε ήδη χίλιες φορές, αλλά να εξηγείτε και το γιατί
- Να μην αντιδράτε ποτέ εσείς ή ο μπαμπάς του με άσχημο τρόπο στις αρνήσεις
Έχετε πίστη και εμπιστοσύνη στο παιδί σας, και στον εαυτό σας. Είμαι βέβαιος πως θα τα καταφέρετε. Μάθετε να θυμίζετε στον εαυτό σας πως το παιδί δεν το κάνει συνειδητά για να σάς ενοχλήσει, πως έχει χάσει τον εσωτερικό του έλεγχο, και πως το μόνο που έχετε να κάνετε είναι να το αγνοήσετε.
Ελπίζω να βοήθησα,"
Παναγιώτης Ρενιέρης, MD, FAAP
Παιδίατρος
Cohen Children’s Medical Center of New York, USA
Επιμελητής Α’, Ιατρικό Κέντρο Αθηνών, Β’ Παιδιατρική Κλινική
τ. Πανεπιστημιακός Υπότροφος Α’ Παιδιατρικής Κλινικής “Η Αγία Σοφία”
Ιατρείο α’ : Τιμ. Βάσσου 17, πλ. Μαβίλη, Αθήνα
Ιατρείο β’: Μεθώνης 87, Κερατσίνι, Πειραιάς
τ. 6958477782
Εργαλεία 
