Ερώτηση από elena astrini (8.7.2014)
kalhspera tha hthela na rothso ti mporo na kano me thn duskoiliotita tou morou mou.einai 6 mhnon exeis apoi 5 mhnon .piname eidiko gala alla tora pou arxisan ta frouta xeiroterepse h katastash.den ponaei alla ta kakakia tou einai san katsikas pou lene.ti mporo na kano na ton bohthiso?
Απάντηση από παιδίατρο (8.7.2014)
"Η δυσκοιλιότητα είναι ένας όρος που κατά την γνώμη μου συχνά χρησιμοποιείται με μεγαλύτερη ευκολία από όσο θα έπρεπε, ακόμα και από εμάς τους γιατρούς.
Υπάρχουν διάφοροι ορισμοί της δυσκοιλιότητας - άλλοι στοχεύουν στον χρόνο, άλλοι στην σύσταση των κοπράνων. Όλοι όμως συμφωνούν σε ένα πράγμα: για να μιλήσουμε για δυσκοιλιότητα ο ασθενής πρέπει να βιώνει δυσκολία στην αφόδευση, είτε με την μορφή κοιλιακού άλγους, είτε με την μορφή διάτασης της κοιλιάς, είτε με την μορφή επώδυνων σκληρών κοπράνων, ή ακόμα και με διάρροια (φαινόμενο leaking). Συνεπώς λέγοντάς μου πως το μωρό σας δεν πονάει, και δεν έχει φουσκωμένη κοιλίτσα, δεν ανησυχώ πολύ.
Το μεγαλύτερο παιδιατρικό εγχειρίδιο (Nelson’s Pediatrics) αποφεύγει να δώσει σαφή ορισμό, λέει όμως πως “σκληρά κόπρανα που βγαίνουν δύσκολα κάθε 3 ημέρες ή αραιότερα πρέπει να αντιμετωπίζονται ως δυσκοιλιότητα”.
Το πρώτο πράγμα που θα φρόντιζα οπωσδήποτε να μάθω είναι αν όταν γεννήθηκε πέρασε το μηκώνιό του μέσα στις πρώτες 24-48 ώρες (αναφέρομαι στο “μαυροπράσινο” πηχτό υλικό που εφοδεύουν τα νεογέννητα). Αυτό θα με βοηθούσε να αποκλείσω ή να διατηρήσω την υποψία νόσων που οδηγούν σε υποκινησία του εντέρου, όπως το αγαγγλιονικό κόλον (νόσος Hirschsprung).
Με δεδομένο πως μιλάμε για ένα υγιές παιδί κατά τα άλλα, τα “κακά κατσίκας” σίγουρα μάς λένε πως το περιεχόμενο των κοπράνων σε νερό είναι μικρότερο από αυτό που θα θέλαμε ώστε αυτά να έχουν μια μαλακότερη σύσταση, ενώ ταυτόχρονα μας λέει πως το έντερο προσπαθεί πολύ να τα βγάλει (και γι αυτό τεμαχίζονται σε μικρά κομμάτια).
Η ήπια και η μέτρια δυσκοιλιότητα αντιμετωπίζεται με βαθμιαία αυξανόμενες παρεμβάσεις. Θα ήταν πολύ απλό να χορηγήσει κάποιος ένα έλαιο (μαλακώνει τα κόπρανα) ή έναν παράγοντα που κρατά νερό στο έντερο απευθείας - γιατί όμως να περάσουμε σε φάρμακα πριν δοκιμάσουμε μη-φαρμακευτικές μεθόδους; Ειδικά εφόσον το παιδί σας δεν υποφέρει, νομίζω πρέπει να πάμε βήμα-βήμα.
Όταν ένα βρέφος αρχίζει στερεές τροφές, αρχίζουμε να τού προσφέρουμε και νερό. Πόσο; Όσο θέλει. Με κάθε γεύμα πρέπει να τού δίνετε την ευκαιρία να πιεί νεράκι, και τώρα που είναι καλοκαίρι, ένας λόγος παραπάνω. Δεν χρειάζεται να έχετε περισσότερα απο 60mL μέσα στο μπουκάλι, καθώς τα περισσότερα μωρά που μόλις άρχισαν στερεά δεν πίνουν παρά λίγες γουλιές. Μην το πιέζετε να πιεί, αλλά να τού το προσφέρετε πάντα.
Ύστερα πρέπει να προσφέρετε αρκετό από το άλλο “υγρό" που πίνουν τα μωρά, δηλαδή γάλα (είτε θηλάζετε, που είναι το καλύτερο, είτε δίνετε κάποιο βρεφικό γάλα).
Εφόσον αρχίσατε τα στερεά, μπορείτε να προσθέτετε μια νέα τροφή κάθε 3-5 ημέρες (δεδομένου πως μέσα σε αυτές τις μέρες το παιδί την έλαβε τουλάχιστον 3-5 φορές). Προσθέτετε πάντα ΕΝΑ μόνο τρόφιμο (ώστε αν παρουσιαστεί αντίδραση να έχουμε κυρίως έναν υποψήφιο ένοχο). Φαντάζομαι ξεκινήσατε όπως οι περισσότεροι με ρυζάλευρο ενισχυμένο με σίδηρο, και αυτό είναι το σωστό. Το φυτικό υπόλειμμα όμως αυτού είναι μικρό, οπότε φρούτα και λαχανικά πρέπει να προστεθούν ή να αυξηθούν. Δοκιμάστε να αυξήσετε λίγο την περιεκτικότητα των γευμάτων του σε λαχανικά όπως το κολοκύθι, και να μειώσετε λίγο την πατάτα και το καρότο. Αντίστοιχα, αυξήστε φρούτα όπως το μήλο και το αχλάδι, και μειώστε την μπανάνα.
Δεν υπάρχει επιστημονική απόδειξη (hard evidence), αλλά η λογική και η εμπειρία δείχνουν πως αυτές οι παρεμβάσεις συχνά λύνουν το πρόβλημα. Αν με αυτά αποτύχουμε (μετά από 2-4 εβδομάδες) ή αν το παιδί χειροτερέψει, τότε δεν είναι παράλογο (μετά την συμβουλή του γιατρού σας) να δοκιμάσετε κάποιο φαρμακευτικό προϊόν ή να κάνετε επιπλέον έλεγχο.
Τα έλαια που χορηγούνται είναι σχετικά ακίνδυνα, με πιο συχνή παρενέργεια την διάρροια λόγω υπερχορήγησης.
Εν περιλήψει:
1. Να προσφέρετε νερό σε κάθε γεύμα.
2. Αυξήστε λαχανικά με ίνες όπως κολοκύθι, και μειώστε λίγο πατάτες και καρότο. Είναι οι ίνες που θα κρατήσουν το νερό στα κόπρανα (και θα τα μαλακώσουν).
3. Ο σίδηρος που περιέχει το ρυζάλευρο είναι απαραίτητος για το παιδί σας και ΔΕΝ είναι ικανός σε αυτές τις δόσεις να προκαλέσει δυσκοιλιότητα.
4. Αν τα παραπάνω δεν βοηθήσουν, ρωτήστε τον παιδίατρό σας αν θα πρότεινε κάποιο φαρμακευτικό προϊόν. Προσωπικά τείνω να τα αποφεύγω και επιμένω στην διατροφή, καθώς ενδέχεται το χορηγούμενο “βοήθημα” να κάνει το έντερο πιο… τεμπέλικο. Άλλωστε τα φάρμακα είναι για λίγο, αλλά οι καλές συνήθειες για μια ζωή.
Με εκτίμηση,
Παναγιώτης Ρενιέρης, MD, FAAP"