Το συνηθέστερο αίτιο της παρωτίτιδας είναι ο ιός της παρωτίτιδας, μερικές φορές όμως μπορεί να προκληθεί από άλλους ιούς ή πυογόνα μικρόβια.
Η παρωτίτιδα είναι οξεία πολυσυστηματική νόσος η οποία τυπικά εκδηλώνεται με τη διόγκωση της μιας ή και των 2 παρωτίδων. Η λοίμωξη μεταδίδεται εξαιρετικά εύκολα με τα σταγονίδια του αναπνευστικού συστήματος 2 ημέρες πριν την εμφάνιση των συμπτωμάτων και μέχρι 7 ημέρες μετά.
Το στάδιο επώασης κυμαίνεται από 12-25 μέρες. Στο 1/3 των περιπτώσεων η λοίμωξη είναι ασυμπτωματική ή ήπια. Πρόδρομα συμπτώματα είναι ο χαμηλός πυρετός, η ανορεξία, η κεφαλαλγία και η αδυναμία. Η πιο συχνή κλινική εκδήλωση είναι η επώδυνη διόγκωση των παρωτίδων η οποία είναι ετερόπλευρη. Είναι δυνατόν να φλεγμαίνουν και οι υπογνάθιοι και υπογλώσσιοι αδένες. Ο πυρετός διαρκεί 3-5 μέρες και η διόγκωση των παρωτίδων 7-10 μέρες. Ειδική θεραπεία δεν υπάρχει. Ενεργητική ανοσοποίηση κατά της παρωτίτιδας γίνεται με το εμβόλιο της παρωτίτιδας που περιέχει ζώντες εξασθενημένους ιούς.
Η πάθηση μπορεί να εμφανισθεί σε οποιαδήποτε ηλικία, από τη νεογνική και μετά, και οι προσβολές συνήθως παύουν με την έλευση της εφηβείας. Η παρωτίτιδα μπορεί να είναι επώδυνη ή ανώδυνη και να προσβάλλει άλλοτε την μια παρωτίδα και άλλοτε την άλλη. Οι προσβολές διαρκούν από μια ώρα μέχρι μερικές εβδομάδες με μέσο όρο τις 3-7 ημέρες.