Ο οποιοσδήποτε τραυματισμός του ευαίσθητου παιδικού ματιού, απαιτεί μεγάλη προσοχή και θα πρέπει να μας οδηγήσει αμέσως σε επικοινωνία με τον παιδίατρο ή τον οφθαλμίατρο.
Πρώτες βοήθειες ανάλογα με το αίτιο
Χημικές ουσίες στο μάτι
Αν κάποια χημική ουσία εισέλθει στο μάτι του παιδιού, ξεπλένουμε άμεσα με άφθονο νερό ή φυσιολογικό ορό για 10-15 περίπου λεπτά πριν από κάθε άλλη ενέργεια. Ιδιαίτερα επικίνδυνες είναι οι οικιακές καθαριστικές ουσίες που μπορούν να προκαλέσουν μεγάλες βλάβες. Στη συνέχεια απευθυνόμαστε στο πλησιέστερο νοσοκομείο για την περαιτέρω αντιμετώπιση του περιστατικού.
Θλαστικό τραύμα (κόψιμο) στο βλέφαρο
Πολλά παιδιά τραυματίζουν άθελά τους τα βλέφαρά τους. Είναι συνήθη τα περιστατικά τραυματισμών κατά το παιχνίδι με το σκύλο ή άλλο κατοικίδιο της οικογενείας. Τα μικρά κοψίματα (αμυχές) στο βλέφαρο συνήθως επουλώνονται γρήγορα και εύκολα. Καλό είναι βέβαια να γίνει μια προληπτική οφθαλμιατρική εξέταση ώστε να αποκλειστεί η πιθανότητα σοβαρότερου τραυματισμού που αφορά και τον οφθαλμό. Ένα βαθύ θλαστικό τραύμα (κόψιμο) ιδιαίτερα όταν αφορά όλο το πάχος του βλεφάρου μπορεί να επηρεάζει και την δακρυϊκή οδό και θα πρέπει ν’ αντιμετωπιστεί άμεσα από χειρουργό οφθαλμίατρο. Στην περίπτωση ενός βαθέως θλαστικού τραύματος (κοψίματος) ίσως χρειαστούν ένα με δύο ράμματα ή και χειρουργική αποκατάσταση της δακρυϊκής οδού.
Ξένο σωματίδιο μέσα στο μάτι
Μικρά σωματίδια που εισέρχονται στην περιοχή του ματιού όπως κάποιο σκουπιδάκι ή σκόνη, παρασύρονται και καθαρίζονται από τα δάκρυα. Αν το σωματίδιο είναι μεγάλο ή είναι ενσφηνωμένο και δεν αποβάλλεται με τα δάκρυα τότε είναι πιθανό να έχει προκληθεί και τραυματισμός στο μάτι, οπότε απαιτείται οφθαλμιατρική μέριμνα. Αυτό ιδιαίτερα στην περίπτωση που το παιδί παραπονιέται ότι έχει ενόχληση στο μάτι, δακρύζει και έχει κόκκινο μάτι.
Απόπτωση επιθηλίου - τραυματισμός στον κερατοειδή
Ο κερατοειδής είναι ο πρόσθιος διαφανής θόλος που καλύπτει τον οφθαλμό. Η επιφανειακή στοιβάδα του κερατοειδούς ονομάζεται επιθήλιο και επιτελεί λειτουργία αντίστοιχη με αυτή του δέρματος. Όταν τραυματιστεί η στοιβάδα αυτή τότε δημιουργείται πόνος, το μάτι γίνεται κόκκινο και δακρύζει και η όραση επηρεάζεται. Το παιδί προτιμά να κρατά το μάτι του κλειστό και αρκετά συχνά εμφανίζει και οίδημα (πρήξιμο) στο βλέφαρο. Επίσης το έλλειμμα στην επιφανειακή στοιβάδα του κερατοειδούς αποτελεί πιθανή πύλη εισόδου για μικρόβια. Η μορφή αυτή τραυματισμού είναι πολύ συχνή τόσο στους ενήλικες όσο και στα παιδιά και καλό είναι να αντιμετωπίζεται από οφθαλμίατρο. Η πλήρης και ταχεία αποκατάσταση είναι σημαντική για την διατήρηση της διαφάνειας του κερατοειδούς και την αποκατάσταση της όρασης.
Αιμορραγία στον επιπεφυκότα - λευκό χιτώνα του οφθαλμού (υπόσφαγμα)
Κάποιο χτύπημα στο μάτι μπορεί να προκαλέσει αιμορραγία στο λευκό χιτώνα του οφθαλμού, η οποία συνήθως ανησυχεί αρκετά τους οικείους. Αν ο τραυματισμός αφορά μόνο την επιφανειακή στοιβάδα του λευκού χιτώνα (επιπεφυκότας) τότε το παιδί δεν πονά και η όραση του είναι πολύ καλή. Η αιμορραγία συνήθως απορροφάται μέσα σε 1-2 εβδομάδες ακόμα και χωρίς θεραπεία. Προληπτικά συνίσταται οφθαλμιατρική εξέταση με σκοπό τον αποκλεισμό πιο σοβαρού τραυματισμού.
Οδηγίες για την πρόληψη τραυματισμών στο μάτι
Το μάτι είναι ένα από τα μέρη του παιδικού σώματος που τραυματίζονται με μεγάλη συχνότητα. Για να μειώσουμε τον κίνδυνο ατυχημάτων μπορούμε να πάρουμε τα εξής μέτρα:
- Δεν αφήνουμε εκτεθειμένα στο σπίτι αιχμηρά αντικείμενα (ψαλίδια, μαχαίρια).
- Δεν χρησιμοποιούμε ποτέ αιχμηρά αντικείμενα ως παιχνίδια και αποθαρρύνουμε ασχολίες που περιλαμβάνουν ρίψεις με αντικείμενα με οξείες γωνίες ή που βάλλονται με μεγάλες ταχύτητες.
- Απορρυπαντικά, υγρά καθαρισμού, καυστικά υγρά και σπρέι τοποθετούνται σε ασφαλές σημείο μακριά από τα παιδικά «αδιάκριτα» βλέμματα, σε χώρο όπου το παιδί δεν έχει πρόσβαση.
- Μαθαίνουμε στο παιδί να χρησιμοποιεί σωστά το μαχαίρι και το πιρούνι, εφόσον η χρήση τους προβλέπεται για την ηλικία, την σωματική και νοητική τους ανάπτυξη.
- Μαθαίνουμε στο παιδί πώς να χρησιμοποιεί σωστά το ψαλίδι για τις χειροτεχνικές δραστηριότητες και δεν το αφήνουμε ποτέ χωρίς επίβλεψη. Στο εμπόριο υπάρχουν ειδικά ψαλιδάκια με παιδική ασφάλεια.
Εργαλεία 
