Ρινικοί πολύποδες

Οι ρινικοί πολύποδες είναι μη κακοήθεις σαρκώδεις διογκώσεις που αναπτύσσονται στην περιοχή της μύτης και των παραρρινίων κόλπων. Το μέγεθος τους κυμαίνεται και το χρώμα τους είναι κίτρινο-καφέ ή ρόδινο. Έχουν σχήμα ρώγας σταφυλιού.

Συνήθως αναπτύσσονται και στις δύο ρινικές θαλάμες. Οι πολύποδες στη μία ρινική θαλάμη δεν είναι πολύ συνηθισμένοι και θα πρέπει να ελέγχονται ως πιθανή καλοήθης ή κακοήθης μάζα ή σαν αποτέλεσμα παρουσίας ξένου σώματος.

Βιβλιογραφικά οι ρινικοί πολύποδες εμφανίζονται σε συχνότητα 0,5-4,3 για κάθε 100 ενήλικες και 0,1 για κάθε 100 παιδιά. Είναι σχεδόν δύο φορές πιο συχνοί στους άντρες από τις γυναίκες.

Ποια είναι τα συμπτώματα των ρινικών πολυπόδων

Εάν το μέγεθος ή ο αριθμός των πολυπόδων είναι μεγάλο δημιουργείται φραγμός στη δίοδο του αέρα. Εμφανίζονται:

• Ρινική καταρροή η οποία μπορεί να είναι μόνιμη και ο ασθενής αισθάνεται σαν να είναι συνέχεια κρυωμένος.
• Εμμένουσα ρινική συμφόρηση, σε ορισμένες περιπτώσεις η αναπνοή από τη μύτη μπορεί να είναι αδύνατη. Έτσι προκαλούνται και διαταραχές του ύπνου.
• Οπισθορρινική έκκριση με αίσθημα ότι υπάρχει διαρκής ροή βλέννας από το οπίσθιο μέρος της μύτης και προς τα κάτω.
• Αλλαγή στη χροιά της φωνής.
• Ανοσμία ή κακή όσφρηση.
• Κακή γεύση.
• Κεφαλαλγία.
• Άλγος στην περιοχή του προσώπου.
• Ροχαλητό.
• Φαγούρα γύρω από τα μάτια.
• Αποφρακτική υπνική άπνοια όπου η αναπνοή του ασθενούς διακόπτεται κατά τη διάρκεια του ύπνου.
• Σε προχωρημένο στάδιο οι πολύποδες προβάλουν από τους ρώθωνες.
• Σε πολύ σοβαρές περιπτώσεις μεταβάλλεται η κατασκευή του προσώπου και δημιουργείται διπλωπία.

Παράγοντες κινδύνου

Οποιοδήποτε ασθένεια που οδηγεί σε χρόνιο ερεθισμό των ρινικών θαλάμων ή σε χρόνια παραρρινοκολπίτιδα καθώς επίσης οι αλλεργίες αυξάνουν την πιθανότητα αναπτύξης ρινικών πολυπόδων. Αυξημένο κίνδυνο διατρέχουν:

• Άτομα που έχουν παρουσιάσει αλλεργική αντίδραση στην ασπιρίνη ή σε άλλα μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα.
• Ασθενείς που πάσχουν από βρογχικό άσθμα.
• Ασθενείς με αλλεργική μυκητιασική κολπίτιδα.
• Ασθενείς με αλλεργική ρινίτιδα.
• Ασθενείς που πάσχουν από κυστική ίνωση.
• Ορισμένοι ερευνητές πιστεύουν ότι υπάρχει στοιχείο κληρονομικότητας και εάν οι γονείς πάσχουν ή έπασχαν από ρινικούς πολύποδες υπάρχει αυξημένος κίνδυνος αυτοί να παρουσιαστούν και στα παιδιά.

Αίτια ρινικών πολυπόδων

Η παθογένεια των ρινικών πολυπόδων δεν είναι γνωστή. Αναφέρεται ότι αποτελούν αντίδραση σε βακτηριακούς, ιογενείς και αλλεργικούς παράγοντες ή σε διέγερση του ανοσοποιητικού συστήματος από κάποιον μύκητα. Ένας σημαντικός αριθμός περιπτώσεων συνδέεται με μη-αλλεργικό άσθμα. Σε πολλές περιπτώσεις δεν εντοπίζεται εκλυτικός παράγοντας.

Ο σχηματισμός του είναι αποτέλεσμα της φλεγμονώδους διόγκωσης του βλεννογόνου των ρινικών θαλάμων ή των παραρρίνιων κόλπων. Αναφέρεται ότι η φλεγμονή προκαλεί συσσώρευση υγρού στα κύτταρα του βλεννογόνου των ρινικών θαλάμων και των παραρρίνιων κόλπων. Τελικά τα κύτταρα αυτά φουσκώνουν και κρέμονται λόγω βάρους.

Οι ρινικοί πολύποδες συνήθως εμφανίζονται κοντά στα στόμια παροχέτευσης των παραρρίνιων κόλπων, μπορούν όμως να εμφανιστούν σε οποιοδήποτε σημείο των ρινικών θαλάμων ή των παραρρίνιων κόλπων.

Διάγνωση ρινικών πολυπόδων

Αυτή γίνεται με:

• Ενδοσκοπικό έλεγχο ρινός όπου εισάγεται ένας λεπτός σωλήνας που διαθέτει μια κάμερα μέσα στη μύτη του ασθενούς.
• Αξονική τομογραφία η οποία επιτρέπει στο γιατρό να αναγνωρίσει τους ρινικούς πολύποδες καθώς και άλλες διαταραχές που οδηγούν σε χρόνια φλεγμονή όπως διάφορα σημεία απόφραξης.
• Σε μικρά παιδιά με πολύποδες ίσως χρειαστεί έλεγχος για κυστική ίνωση.

Θεραπεία ρινικών πολυπόδων

Κορτικοστεροειδή:

1. ρινικά εκνεφώματα ή ρινικές σταγόνες σε περίπτωση μικρών πολυπόδων
2. δισκία σε περίπτωση μεγαλύτερων πολυπόδων

Τα παραπάνω δίνονται μεμονωμένα ή σε συνδυασμό. Τα κορτικοστεροειδή μειώνουν το μέγεθος των πολυπόδων και ελαττώνουν τη φλεγμονή.

• Αντισταμινικά, αντιβιοτικά, αντιμυκητιασικά φάρμακα, εξατομικευμένα, τα οποία βοηθούν στην καταπολέμηση των καταστάσεων που επιδεινώνουν την υπάρχουσα φλεγμονή.
• Λειτουργική ενδοσκοπική χειρουργική ρινός – παραρρινίων (FESS), με στόχο την αφαίρεση της παθολογίας και τη διάνοιξη των φυσιολογικών στομίων των παραρρίνιων κόλπων. Η επέμβαση αυτή δεν απαιτεί εξωτερικές τομές ούτε μεγάλο χρόνο νοσηλείας και προσφέρει άμεση ανακούφιση του ασθενή χωρίς ιδιαίτερη ταλαιπωρία.

Πρόληψη

• Αντιμετώπιση άσθματος και αλλεργιών.
• Ρινοπλύσεις με κατάλληλο διάλυμα βοηθούν στην απομάκρυνση της βλέννας, των αλλεργιογώνων και των ερεθιστικών παραγόντων.
• Αποφυγή καπνίσματος και έκθεσης σε καπνό.

Βιβλιογραφία

Αριστείδης Αθανασιάδης Σισμάνης, Ωτορινολαρυγγολογία, Χειρουργική κεφαλής και τραχήλου, 1η έκδοση – 2010.
Lee K.J, Essential Otolaryngology Head and Neck Surgery, 9th edition – 2008.
Stammberger H. Functional Endoscopic Sinus Surgery: The Messerklinger Technique. Philadelphia, PA:B.C.Decker; 1991.
Scott-Brown’s Otolaryngology, Head and Neck Surgery, 7th edition – 2008.
Byron J Bailey and Jonas T. Johnson, Head and Neck Surgery – Otolaryngology, 4th edition – 2006.