Πρόκειται για διαταραχή (αύξηση) του σακχάρου του αίματος που διαπιστώνεται για πρώτη φορά κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Ο ορισμός αυτός δεν αποκλείει την περίπτωση να προϋπήρχε ο διαβήτης και να μην είχε διαγνωσθεί. Η συχνότητα της νόσου φαίνεται ότι παρουσιάζει αυξητική τάση παγκοσμίως τα τελευταία χρόνια.
Πιθανόν γι' αυτή την αύξηση να ευθύνονται η αυξημένη συχνότητα της παχυσαρκίας, η μεγαλύτερη ηλικία κατά την οποία οι γυναίκες τεκνοποιούν οε σχέση με το παρελθόν, το κάπνισμα, η έλλειψη σωματικής δραστηριότητας, η διατροφή πλούσια σε κεκορεσμένα λιπαρά καθώς και άλλοι παράγοντες που δεν έχουν ακόμη διευκρινισθεί.
Τι προκαλεί ο διαβήτης στην εγκυμοσύνη;
Εάν δεν αντιμετωπισθεί σωστά μπορεί να προκαλέσει προβλήματα στη φυσιολογική ανάπτυξη του εμβρύου, όπως μακροσωμία, πνευμονική ανωριμότητα και άλλες ανωμαλίες.
Πότε και πώς γίνεται η διάγνωση;
Η διάγνωση γίνεται συνήθως, στο χρονικό διάστημα ανάμεσα στην 24η με 28η εβδομάδα της εγκυμοσύνης, με την αξιολόγηση μιας ειδικής δοκιμασίας που ονομάζεται καμπύλη γλυκόζης. Τις προηγούμενες ημέρες η έγκυος πρέπει να έχει μια φυσιολογική διατροφή με πάνω από 150 γρ. υδατάνθρακες ημερησίως, δηλαδή δεν πρέπει να έχει κάνει στερητική δίαιτα. Στη συνέχεια γίνεται αξιολόγηση των αποτελεσμάτων της καμπύλης από το γιατρό και διαπιστώνεται εάν πρόκειται για φυσιολογική ή παθολογική καμπύλη. Φυσικά, εάν η τιμή του σακχάρου αίματος είναι υψηλή κατά την πρώτη επίσκεψη στο γυναικολόγο θα πρέπει να αντιμετωπισθεί έγκαιρα αναλόγως.
Πώς αντιμετωπίζεται;
Κατ' αρχάς αντιμετωπίζεται με συμβουλές για σωστή διατροφή. Η διατροφή αυτή περιλαμβάνει πολλά και μικρά γεύματα (συνήθως έξι ημερησίως) με αρκετή ποσότητα υδατανθράκων. Συνιστάται η αποφυγή απλών υδατανθράκων (ζάχαρη), τηγανητών και φαγητών με αρκετά κεκορεσμένα λιπαρά.
Η κατανάλωση αρκετής ποσότητας νερού όπως και η ήπια σωματική άσκηση (πχ. περπάτημα) βοηθούν επίσης. Παράλληλα η έγκυος πρέπει να μετράει μόνη της το σάκχαρο του αίματος πολλές φορές την ημέρα με έναν μετρητή σακχάρου.
Εάν, παρά τη σωστή διατροφή, οι καθημερινές μετρήσεις του σακχάρου του αίματος κυμαίνονται σε υψηλά επίπεδα, τότε το επόμενο βήμα είναι η χορήγηση ινσουλίνης, η οποία γίνεται σε ενέσιμη μορφή. Τα αντιδιαβητικά χάπια δεν συνιστώνται προς το παρόν, εκτός ίσως από τα χάπια με την ουσία μετφορμίνη, τα οποία όμως δεν έχουν πάρει ακόμη επίσημη έγκριση.
Τί γίνεται μετά τον τοκετό;
Για τη μητέρα
Η μητέρα διακόπτει τη χορήγηση ινσουλίνης, εάν λαμβάνει, όπως επίσης και την καθημερινή αυτοπαρακολούθηση του σακχάρου αίματος. Σε διάστημα 2 έως 6 μηνών μετά τον τοκετό, υποβάλλεται σε νέα δοκιμασία καμπύλης σακχάρου με 75 γρ. γλυκόζης. Εάν αυτή βρεθεί φυσιολογική, τότε επαναλαμβάνεται σε τακτά χρονικά διαστήματα (κάθε 1 έως 3 χρόνια). 0ι γυναίκες αυτές έχει βρεθεί ότι παρουσιάζουν αυξημένο κίνδυνο να αναπτύξουν διαβήτη τύπου 2 (των ενηλίκων) στο μέλλον ιδίως εάν συνυπάρχει παχυσαρκία. Φυσικά συνιστάται προσεκτική δι¬ατροφή, ήπια σωματική άσκηση και διατήρηση, κατά το δυνατόν, φυσιολογικού σωματικού βάρους. 0 θηλασμός συνιστάται. Σε επόμενη εγκυμοσύνη, συνιστάται η σωστή διατροφή, όπως περιγράφηκε παραπάνω, από την αρχή, και η διενέργεια της καμπύλης γλυκόζης νωρίτερα απ' ότι στην πρώτη κύηση.
Για το παιδί
Το παιδί δεν παρουσιάζει αυξημένο κίνδυνο να εμφανίσει διαβήτη αμέσως μετά τη γέννησή του. Τις πρώτες ώρες μετά τον τοκετό ενδέχεται να παρουσιάσει υπογλυκαιμία (πτώση του σακχάρου αίματος), ήπιες ηλεκτρολυτικές διαταραχές και αναπνευστική δυσχέρεια, όλα αυτά όμως υποχωρούν τις πρώτες ημέρες.
Φαίνεται, όμως, ότι το παιδί παρουσιάζει αυξημένο κίνδυνο να παρουσιάσει κατά την ενήλικη ζωή του παχυσαρκία και ενδεχομένως σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2. Για το λόγο αυτό, συνιστάται στους γονείς να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί σε ότι αφορά στη διατροφή του, δεδομένου ότι οι διατροφικές συνήθειες που το ακολουθούν σε όλη τη ζωή του αποκτώνται καταρχήν μέσα στο οικογενειακό περιβάλλον.
Κλείνοντας...
Ο διαβήτης της εγκυμοσύνης φαίνεται ότι είναι ένα σχετικά ήπιο πρόβλημα εφόσον διαγνωσθεί έγκαιρα και αντιμετωπισθεί αποτελεσματικά. Με την προσεκτική παρακολούθηση από το γιατρό και τη λήψη μέτρων (σωστή διατροφή, αυτοπαρακολούθηση με καθημερινές πολλαπλές μετρήσεις του σακχάρου αίματος, ενδεχόμενη χορήγηση ινσουλίνης), οι πιθανότητες να παρουσιασθεί κάποιο πρόβλημα είναι οι ίδιες με εκείνες των υπολοίπων φυσιολογικών εγκύων, γεγονός που αποτελεί και το στόχο της όλης αντιμετώπισης. Επειδή, όπως διαπιστώθηκαν από μία πρόσφατη πολυκεντρική διεθνή μελέτη, προβλήματα που σχετίζονται με το διαβήτη της εγκυμοσύνης ενδέχεται να εμφανισθούν ακόμα και με επίπεδα σακχάρου αίματος που μέχρι πρόσφατα εθεωρούντο φυσιολογικά, καλό είναι όλες οι εγκυμονούσες (ακόμα και αυτές που έχουν φυσιολογική καμπύλη σακχάρου) να είναι προσεκτικές στη διατροφή τους (ώστε να μην πάρουν πολλά κιλά) και να κάνουν ήπια σωματική άσκηση (περπάτημα), ώστε να αποφύγουν ακόμα και αυτό το ενδεχόμενο.
Τεύχος 14, Περιοδικό MyLife
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
1. Buchanan T. Gestational Diabetes Mellitus. In: Therapy for Diabetes Mellitus 4th ed. 2004: pages 20-28.
2. American Diabetes Association. Gestational Diabetes Mellitus. Diabetes Care 2004; 27 (Suppl. 1):S88-S90.
3. Pregnancy. In: Global Guidelines for Type 2 Diabetes. International Diabetes Federation, August 2005: pages 66-70.
4. Αναστασίου Ελ. Σακχαρώδης διαβήτης και κύηση: θεραπευτική αντιμετώπιση. Ιατρική 2008, 94(3):332-340.
5. Hyperglycemia and Adverse Pregnancy Outcome (HAPO) study. Diabetes 58: 453-459, 2009.
6. Clinical Practice Recommendations. American Diabetes Association. Diabetes 33 (supplement 1), January 2010.
7. International Association of Diabetes and Pregnancy Study Groups Recommendations on the Diagnosis and Classification of Hyperglycemia in Pregnancy. Diabetes Care, volume 33, number 3, March 2010: pages 676-682.
Εργαλεία 
