Οι αδενοειδείς εκβλαστήσεις ή «κρεατάκια» όπως αλλιώς είναι γνωστά είναι ένας ιστός που βρίσκεται στο πίσω μέρος της μύτης στην περιοχή του ρινοφάρυγγα. Δείτε την εικόνα που ακολουθεί:
Ιστολογικά μοιάζουν με τις αμυγδαλές και αποτελούν όργανο του λεμφικού ιστού δηλαδή του αμυντικού συστήματος του οργανισμού. Σκοπός τους είναι η παραγωγή αντισωμάτων ενάντια στα μικρόβια και τους ιούς και γι’ αυτό είναι τοποθετημένα στην πύλη της αναπνευστικής οδού. Η λειτουργία αυτή των αδενοειδών και των αμυγδαλών λαμβάνει χώρα τα πρώτα χρόνια της ζωής και όσο περνούν τα χρόνια εξασθενίζει. Στην πραγματικότητα ο ρόλος τους σταματάει μετά την ηλικία των τριών (3) ετών.
Σε παιδιά ηλικίας κάτω των 5 ετών που εμφανίζουν συχνές λοιμώξεις του αναπνευστικού, τα κρεατάκια υπερτρέφονται. Καθώς τα παιδιά μεγαλώνουν αυτά ατροφούν και μετά την ηλικία των 10-12 ετών σχεδόν πάντα εξαφανίζονται.
Σε αρκετές περιπτώσεις όμως οι αδενοειδείς εκβλαστήσεις αναπτύσσονται υπερβολικά με αποτέλεσμα να φράζουν την δίοδο του αέρα από τον ρινοφάρυγγα. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα η αναπνοή να γίνεται από το στόμα, το παιδί να ροχαλίζει ή και να εμφανίζει άπνοια στη διάρκεια του ύπνου (δηλαδή να σταματάει για λίγο διάστημα εντελώς η αναπνοή του), κατάσταση σοβαρή που αν χρονίζει μπορεί να οδηγήσει σε καρδιοπνευμονικά προβλήματα. Η στοματική αναπνοή επίσης οδηγεί και σε ανωμαλίες του σκελετού και του αναπτυσσόμενου κρανίου του παιδιού με ορθοδοντικές ανωμαλίες και το χαρακτηριστικό αδενοειδές προσωπείο με μισάνοιχτο στόμα, μαύρους κύκλους κάτω από τα μάτια και ανασηκωμένο άνω χείλος. Η χρόνια διαταραχή του ύπνου μπορεί να οδηγήσει σε διαταραχές συμπεριφοράς με νευρικότητα, πρωινή υπνηλία και μείωση των μαθησιακών ικανοτήτων του παιδιού.
Η υπερτροφία των αδενεοειδών εκβλαστήσεων μπορεί να προκαλέσει και εκκριτική ωτίτιδα δηλαδή, την συλλογή υγρού στην κοιλότητα του μέσου ωτός που αποτελεί την πιο συχνή αιτία βαρηκοΐας στα παιδιά ηλικίας κάτω των 7 ετών, καθώς φράζει, λόγω της υπερτροφίας, η ευσταχιανή σάλπιγγα, ένα σωληνάκι που βρίσκεται στην περιοχή του ρινοφάρυγγα και δίνει αέρα στο αυτί.
Επίσης οι αδενοειδείς μπορεί να μολυνθούν και να παρουσιασθεί αδενοειδίτιδα η οποία αρχίζει συνήθως με μια συνηθισμένη ίωση και επιπλέκεται από κοινά μικρόβια με συμπτώματα όπως η ρινική και η οπισθορινική καταρροή και η δυσχέρεια και η κακοσμία της αναπνοής. Η αδενοειδίτιδα είναι μια πάθηση που συχνά επιπλέκεται με οξεία μέση ωτίτιδα και παραρινοκολπίτιδα.
Πότε χρειάζεται να συμβουλευθώ το γιατρό;
Πρέπει να συμβουλευθείτε το γιατρό για το παιδί σας όταν:
- Έχει μόνιμη ρινική καταρροή.
- Έχει δυσχέρεια αναπνοής από τη μύτη, αναπνέει από το στόμα και μιλάει ένρινα.
- Η αναπνοή είναι θορυβώδης κατά τη διάρκεια της ημέρας.
- Παθαίνει συχνά ωτίτιδες ή παρουσιάζει εκκριτική ωτίτιδα για μεγάλο χρονικό διάστημα.
- Ροχαλίζει ή παθαίνει άπνοια στον ύπνο του.
Πώς γίνεται η εκτίμηση των αδενοειδών εκβλαστήσεων;
Οι αδενοειδείς εκβλαστήσεις δεν είναι ορατές από το στόμα όπως συμβαίνει με τις αμυγδαλές. Τις βλέπουμε μόνο με καθρεφτάκι ή ενδοσκόπιο, που δεν είναι πάντα εφικτό σε μικρά παιδιά. Σπάνια μπορεί να απαιτηθεί ακτινογραφία των αδενοειδών εκβλαστήσεων ή και μια ειδική εξέταση μελέτης ύπνου.
Η εξέταση για αδενοειδείς εκβλαστήσεις αποτελεί μέρος της συνολικής ωτορινολαρυγγολογικής εξέτασης καθώς ο ειδικός παιδοωτορινολαρυγγολόγος θα πρέπει να εκτιμήσει και την κατάσταση των παρίσθμιων αμυγδαλών και των αυτιών του μικρού παιδιού.
Αντιμετώπιση των παθήσεων των αδενοειδών
Οι αδενοειδίτιδες αντιμετωπίζονται κατ' αρχάς με συντηρητική αγωγή, με πλύσεις με φυσιολογικό ορό και άλλοτε με αντιβίωση.
Πολλές φορές όμως είναι δυνατόν να απαιτηθεί η αφαίρεση των αδενοειδών εκβλαστήσεων με μια επέμβαση που λέγεται αδενοτομή ώστε να προληφθούν ή και να αντιμετωπισθούν οι επιπλοκές τους.
Η επέμβαση γίνεται υπό γενική αναισθησία, είναι πολύ σύντομης διάρκειας, συνολικά 20 λεπτών και το παιδί φεύγει την ίδια ημέρα από το νοσοκομείο.
Εργαλεία 
