Το "Σύνδρομο Ευερέθιστου Εντέρου" είναι ένα πρόβλημα που αφορά το παχύ έντερο και προκαλεί διάφορα συμπτώματα, όπως κοιλιακό πόνο, μετεωρισμό (φουσκώματα), διάρροια και δυσκοιλιότητα. Το ΣΕΕ δεν είναι νόσος, είναι μία λειτουργική διαταραχή κατά την οποία το παχύ έντερο δε δουλεύει όπως θα έπρεπε.
Φαίνεται πως στο ΣΕΕ τα νεύρα και οι μύες στο τοίχωμα του εντέρου είναι πολύ ευαίσθητα. Οι μύες μπορεί να συσπώνται μετά το φαγητό πιο πολύ από το φυσιολογικό και να εμφανίζονται πόνος και φουσκώματα. Τα νεύρα επίσης μπορεί να είναι πολύ ευαίσθητα στη διάταση του εντέρου από ‘αέρια’ και να προκληθεί πόνος. Επιπλέον, παρατηρούνται μεταβολές στον χρόνο που χρειάζεται η τροφή για να φτάσει από το στομάχι στο ορθό και να προκληθεί κένωση, με αποτέλεσμα τη διάρροια ή τη δυσκοιλιότητα. Το ΣΕΕ μπορεί να είναι ενοχλητικό, αλλά δε βλάπτει το έντερο και δεν προκαλεί άλλες διαταραχές.
Πόσο συχνό είναι;
Τα συμπτώματα του ΣΕΕ είναι πολύ συχνά στον γενικό πληθυσμό. Περίπου το 20% των Αμερικανών και των Ευρωπαίων πληρούν τα διαγνωστικά κριτήρια του συνδρόμου. Το ΣΕΕ είναι συχνότερο σε ηλικίες 30-65 ετών και σπάνιο σε ηλικίες 65-90 ετών. Η συχνότητα των συμπτωμάτων είναι περίπου η ίδια και στα δύο φύλα.
Μπορεί το άγχος να είναι η αιτία του ΣΕΕ;
Αν ένα άτομο πάσχει από ΣΕΕ, το άγχος μπορεί να οδηγήσει σε έξαρση των συμπτωμάτων, αλλά δεν είναι το αίτιο του ΣΕΕ.
Τί συμπτώματα έχει το ΣΕΕ;
Το σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου εκδηλώνεται με πολλά συμπτώματα. Σε αυτά περιλαμβάνονται ο πόνος και η δυσφορία στην κοιλιά, η μη φυσιολογική κένωση του εντέρου, όπως δυσκοιλιότητα, διάρροια ή εναλλαγή αυτών των δύο, και το φούσκωμα (μετεωρισμός). Ο πόνος στην κοιλιά ποικίλλει ως προς την ένταση και την εντόπιση. Συνήθως είναι χρόνιος με υφέσεις και εξάρσεις, αλλά μπορεί να είναι και συνεχής. Συχνά, εκδηλώνεται ή επιδεινώνεται με τα γεύματα. Ανακουφίζεται με τις κενώσεις και την αποβολή αερίων και συνδυάζεται με αλλαγή της συχνότητας των κενώσεων ή της σύστασης των κοπράνων.
Πώς γίνεται η διάγνωση;
Δεν υπάρχει κάποια ειδική εξέταση για το ΣΕΕ. Η διάγνωση γίνεται με βάση το ιστορικό του ασθενούς και την κλινική εξέταση, ενώ σε λίγους ασθενείς απαιτείται έλεγχος για να αποκλειστούν πιο σοβαρά νοσήματα που έχουν παρόμοια συμπτώματα με αυτά του ευερέθιστου εντέρου.
Πότε πρέπει να γίνει εκτενής έλεγχος με εξετάσεις αίματος και κολονοσκόπηση πριν τεθεί η διάγνωση του ΣΕΕ ;
Εκτενής έλεγχος πρέπει να γίνει όταν υπάρχουν:
- Έναρξη των συμπτωμάτων μετά την ηλικία των 50 ετών
- Πόνος ή διάρροια που ξυπνά τη νύχτα τον ασθενή
- Αίμα στα κόπρανα
- Πυρετός ή απώλεια βάρους
- Οικογενειακό ιστορικό οργανικής νόσου του πεπτικού σωλήνα (καρκίνος, ιδιοπαθής φλεγμονώδης νόσος του εντέρου).
Επιπλέον, κάθε ασθενής μεγαλύτερος των 50 ετών πρέπει να υποβάλλεται σε κολονοσκόπηση για την πρόληψη του καρκίνου του παχέος εντέρου.
Ποιά είναι η θεραπεία του ΣΕΕ;
Α. Διατροφή
Συνιστάται αύξηση της πρόσληψης φυτικών ινών, που βρίσκονται στα φρούτα, τα λαχανικά, τα χορταρικά, τα δημητριακά και τα όσπρια. Οι φυτικές ίνες είναι χρήσιμες ιδίως στο ΣΕΕ με δυσκοιλιότητα, αλλά σε μερικούς ασθενείς με ΣΕΕ κάποιες φυτικές ίνες προκαλούν αέρια και επιδεινώνουν τα συμπτώματα.
Β. Άσκηση και μείωση του άγχους
Τόσο η άσκηση όσο και η μείωση του άγχους συνιστώνται σε όλους τους πάσχοντες, διότι βελτιώνουν τα συμπτώματα του ΣΕΕ.
Γ. Φάρμακα
Τα «σπασμολυτικά» είναι τα φάρμακα που χρησιμοποιούνται συχνότερα με στόχο την αντιμετώπιση του πόνου. Σε ασθενείς με κύριο σύμπτωμα τη διάρροια χορηγούνται αντιδιαρροϊκά φάρμακα κατά την περίοδο της έξαρσης των συμπτωμάτων. Σε ασθενείς με κύριο σύμπτωμα τη δυσκοιλιότητα συνιστώνται πέραν των φυτικών ινών, η λήψη 8-10 ποτηριών υγρών καθώς και η χρήση ήπιων καθαρτικών φαρμάκων. Σε ασθενείς με σοβαρό πόνο, όταν οι άλλες θεραπείες αποτύχουν, συνταγογραφούνται αντικαταθλιπτικά φάρμακα σε χαμηλές δόσεις.