Η σημασία των ερεθισμάτων στην ανάπτυξη του μωρού. Τι πρέπει να γνωρίζουν οι γονείς

Μόλις γεννιέται ένα μωρό καθεμία από τις 5 αισθήσεις του μεταφέρει μηνύματα από το περιβάλλον και κάθε μήνυμα γίνεται η βάση για να γίνει μια νέα 'σύναψη' μέσα στο κεφαλάκι του.

Με την περιγραφή αυτή θέλουμε να εξηγήσουμε όσο γίνεται πιο σχηματικά πώς αναπτύσσεται ο εγκέφαλος του παιδιού και γιατί είναι σημαντικό να του προσφέρουμε ένα περιβάλλον πλούσιο σε ερεθίσματα.

Η ανάπτυξη του εγκεφάλου του μωρού συντελείται ήδη στη διάρκεια της εγκυμοσύνης.

Έτσι, όταν το παιδί γεννηθεί, έχει 100 δισεκατομμύρια νευρώνες (εγκεφαλικά κύτταρα) και 50 τρισεκατομμύρια συνάψεις (συνάψεις είναι τα σημεία επαφής των νευρώνων).

Κάθε νευρώνας αναπτύσσει χιλιάδες συνάψεις, καθώς μπορεί να συνδεθεί ακόμα και με 15.000 άλλους νευρώνες.

Μέσα στους πρώτους μήνες της ζωής του, ο αριθμός των συνάψεων αυξάνει περίπου 20 φορές και έτσι ο αριθμός τους φτάνει να αγγίζει τα 1.000 τρισεκατομμύρια.

Στα 2 του χρόνια ένα παιδί έχει τόσες συνάψεις όσες κι ένας ενήλικας.

Στα 3 του χρόνια ο αριθμός αυτός έχει διπλασιαστεί, οπότε το παιδί έχει σχεδόν διπλάσιες συνάψεις από έναν ενήλικα κι επιπλέον εμπεριέχει πολύ περισσότερες χημικές ουσίες, τους λεγόμενους νευροδιαβιβαστές.

Μέχρι την ηλικία των 5 ετών θα έχει ολοκληρωθεί το 90% των συνάψεων.

Ειδικότερα, οι γονείς θα πρέπει να γνωρίζουν ότι:

• Οι εμπειρίες του παιδιού στα πρώτα χρόνια της ζωής του είναι εξαιρετικά σημαντικές, γιατί καθορίζουν ακριβώς το πόσες συνάψεις θα γίνουν.
• Οι αισθητηριακές εμπειρίες ανοίγουν τον δρόμο για να γίνονται νέες συνάψεις. Δηλαδή καθετί που ακούει, βλέπει, αγγίζει, μυρίζει και γεύεται το μωρό εντυπώνεται και αφήνει τα ίχνη του μέσα στο κεφαλάκι του.
• Κάθε ερέθισμα δημιουργεί νέα σύναψη και κάθε φορά που το ερέθισμα επαναλαμβάνεται η σύναψη που έχει δημιουργηθεί γίνεται πιο ισχυρή.
• Ο αριθμός των συνάψεων μπορεί να αυξηθεί ή να μειωθεί κατά 25% ανάλογα με το αν το παιδί μεγαλώνει μέσα σ’ ένα περιβάλλον πλούσιο σε ερεθίσματα.
• Όταν μία σύναψη δεν χρησιμοποιείται διακόπτεται.
• Η διαδικασία καταστροφής, ενίσχυσης ή επαναδημιουργίας συνάψεων διαρκεί σε όλη τη ζωή του ανθρώπου. Όσο ο εγκέφαλος δέχεται ερεθίσματα, είναι ικανός και να μαθαίνει.

Τα παραπάνω σημαίνουν ότι το κεφαλάκι του νεογέννητου παιδιού μας είναι γεμάτο νευρώνες (εγκεφαλικά κύτταρα) που περιμένουν να συνδεθούν μεταξύ τους. Τα ερεθίσματα που θα του δώσουμε είναι το κλειδί για να γίνουν όσο το δυνατόν πιο πολλές συνάψεις.