Φυσιολογικός τοκετός μετά από καισαρική τομή

Φυσιολογικό τοκετό, στο δεύτερο και το τρίτο παιδί της, μπορεί να έχει πλέον μια μητέρα μετά την απόκτηση του πρώτου με καισαρική τομή.

«Αυτό που πάντα λεγόταν “μια καισαρική, πάντα καισαρική” σήμερα δεν ισχύει . Τα δεδομένα έχουν ανατραπεί. Οι γυναίκες πλέον  μετά από καισαρική τομή μπορούν να γεννούν φυσιολογικά υπό ορισμένες προϋποθέσεις» τονίζει ο  Διδάκτορας του Πανεπιστημίου της Αθήνας, τ. Επιμελητής Μαιευτικής Γυναικολογίας του Princess Royal University Hospital London και συνεργατης του Νοσοκομειου Μητέρα, κ Στέφανος Χανδακάς.
«Η άποψη, συμπληρώνει ο κ Χανδακάς, "μια φορά καισαρική, πάντα καισαρική" προέρχεται από την εποχή όπου η διάνοιξη της μήτρας στην καισαρική τομή γινόταν με κάθετη τομή.  Απο τις αρχές της δεκαετίας του '70, με τη συνήθη οριζόντια τομή της μήτρας, η πιθανότητα ρήξης έχει ελαχιστοποιηθεί (λιγότερο από 0,3%)».

Το Βρετανικό Kολλέγιο Mαιευτήρων Γυναικολόγων προτείνει πλέον, υπό προϋποθέσεις, φυσιολογικό τοκετό μετά από καισαρική τομή (www.rcog.org.uk  Vaginal Birth after Cesarean Section –VBAC). Σήμερα, σύμφωνα με τους γυναικολόγους, στις περισσότερες  ανεπτυγμένες χώρες η προηγηθείσα καισαρική τομή δεν αποτελεί απόλυτη ένδειξη για τοκετό με καισαρική και στην επόμενη εγκυμοσύνη. Η εναλλακτική λύση είναι ο φυσιολογικός τοκετός μετά από καισαρική τομή (VBAC) ή “Κολπική Γέννα μετά από Καισαρική" (VaginalBirthAfterCesarean).

Πολλές γυναίκες, στο άμεσο παρελθόν, που αν και ήθελαν να γεννήσουν φυσιολογικά, αναγκάστηκαν να γεννήσουν με καισαρική τομή  τώρα μπορούν να ικανοποιήσουν την επιθυμία τους και να γεννήσουν το δεύτερο παιδί τους με φυσιολογικό τοκετό. Οι περισσότερες γυναίκες με μία καισαρική τομή και χωρίς άλλο επιβαρυντικό παράγοντα, είναι υποψήφιες για να γεννήσουν φυσιολογικά. Ο προγραμματισμένος φυσιολογικός τοκετός μετά από προηγούμενη καισαρική τομή έχει ένα ποσοστό επιτυχούς περαίωσης που κυμαίνεται μεταξύ 70-80% απόλυτα συγκρίσιμο με το ποσοστό επιτυχούς κολπικού τοκετού σε πρωτότοκες γυναίκες. Εάν πριν από την καισαρική τομή είχε ήδη προηγηθεί ένας φυσιολογικό τοκετός τότε το ποσοστό επιτυχίας αγγίζει το 87-90%.              

ΒΑΣΙΚΕΣ ΠΡΟΥΠΟΘΕΣΕΙΣ
Για να γίνει αυτό πρέπει να υπάρχουν ορισμένες προϋποθέσεις τόσο για την ασφάλεια του παιδιού όσο και της μητέρας:

• Ο Μαιευτήρας πρέπει να έχει πείρα σε ανάλογα περιστατικά.
• Tο Μαιευτήριο και η Αίθουσα Τοκετών να είναι πλήρως εξοπλισμένα και να υπάρχει η δυνατότητα άμεσης καισαρικής τομής αν και όποτε χρειαστεί.
• Να έχει περάσει τουλάχιστον ένας χρόνος από την τελευταία καισαρική τομή.
• Aπό τα αρχικά σταδία της εγκυμοσύνης μεχρι και τον τελευταίο μήνα επιβάλλονται συχνές εξετάσεις του εμβρύου με υπέρηχο (και doppler).
• Από την 32η εβδομάδα κύησης και μετά θα πρέπει να γίνονται τακτικοί έλεγχοι του εμβρύου με καρδιοτοκογράφημα  (NST).
• Θα πρέπει να αποφευχθεί η πρόκληση τοκετού με προσταγλανδίνες ή οξυτοκίνη, διότι ενισχύεται σημαντικά ο κίνδυνος για ρήξη της μήτρας.
• Μετά την έξοδο του πλακούντα, πρέπει να εξεταστεί η κοιλότητα της μήτρας με τους δακτύλους (δακτυλική επισκόπηση) και ειδικά του πρόσθιου τοιχώματος.
• Γνώση του λόγου της προηγηθείσας καισαρικής τομής.
• Αν ήταν δυσαναλογία θέσεων ή ισχιακής προβολής μπορεί η γυναίκα να δοκιμάσει τον φυσιολογικό τοκετό και μάλιστα να έχει μεγάλο ποσοστό επιτυχίας.
• Επίσης αν ήταν οι αλλοιώσεις του καρδιακού ρυθμού του εμβρύου, λόγω περιτύλιξης του ομφαλίου λώρου.
• Ο τοκετός να γίνει με επισκληρίδιο αναισθησία, γιατί βοηθάει σημαντικά την όλη διαδικασία, τη γυναίκα να χαλαρώσει και στην διαστολή του τραχήλου.

ΒΑΣΙΚΕΣ   ΑΝΤΕΝΔΕΙΞΕΙΣ
Αναμφισβήτητα, υπάρχουν και αντενδείξεις οι οποίες εστιάζονται κυρίως στην τομή επί της μήτρας. Συγκεκριμένα:

• Αν η τομή  δεν είναι χαμηλή εγκάρσια.
• Αν υπάρχει οποιαδήποτε άλλη τομή επί της μήτρας.
• Αν έχει υπάρξει ρήξη μήτρας στο παρελθόν.
• Αν έχει προηγηθεί ινομυωματεκτομή με τομή επί της μήτρας μέχρι την ενδομητρική κοιλότητα.

ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΚΟΥ ΤΟΚΕΤΟΥ
Τα κύρια πλεονεκτήματα – οφέλη του φυσιολογικού τοκετού μετά από καισαρική τομή για μητέρα και παιδί είναι :

• Η μητέρα αναρρώνει ταχύτερα.
• Η διάρκεια νοσηλείας της στο μαιευτήριο είναι μικρότερη.
• Αποφεύγει μολύνσεις, τραύματα (εντέρου, ουροδόχου κύστης κτλ), απώλεια αίματος, θρομβώσεις στα αγγεία, μετεγχειρητικές επιπλοκές.
• Η μητέρα έχει πιο ενεργό ρόλο στην περιποίηση του νεογνού στις πρώτες ώρες ζωής του.
• Έχει τη δυνατότητα για πολλές μελλοντικές εγκυμοσύνες σε αντίθεση με τις πολλαπλές καισαρικές τομές οι οποίες εγκυμονούν κινδύνους  για την αντοχή της μήτρας, τον τραυματισμό γειτονικών οργάνων (εντέρου και ουροδόχου κύστεως) και στη θέση και υφή του πλακούντα (κίνδυνος για επιπωματικό ή/και στριφρό πλακούντα).
• Νιώθει μεγάλο αίσθημα ικανοποίησης και επιτυχίας.
• Η αποφυγή  ιατρογενούς ανωριμότητας.
• Μείωση των  περιπτώσεων επιμένουσας πνευμονικής υπέρτασης.
• Ο Φυσιολογικός Τοκετός προετοιμάζει το μωρό για τη ζωή έξω από την μήτρα.
• Ακόμη επιτρέπει στον σύζυγο να συμμετέχει ενεργά στην διαδικασία του φυσιολογικού τοκετού δίπλα στην γυναίκα του και τον γιατρό τους, γεγονός που εκτείνει την αίσθηση της ολοκλήρωσης στο ζευγάρι και την οικογένεια.

«Δεν είναι ουτοπία η γυναίκα να προσπαθήσει να έχει φυσιολογικό τοκετό μετά από καισαρική τομή (VBAC). Εάν πληρούνται οι προϋποθέσεις που αναφέρθηκαν, τότε η πιθανότητα επιτυχούς εξέλιξης ενός φυσιολογικού τοκετού κυμαίνεται στο 70-80%» καταλήγει ο κ Χανδακάς, η ομάδα του οποίου  έχει μεγάλη και επιτυχή εμπειρία στην πραγματοποίηση τοκετών μετά από καισαρική τομή.