Σε μάστιγα εξελίσσεται η ενδομητρίωση, που πλήττει κυρίως νέες γυναίκες (20 με 35 χρόνων), καθώς σύμφωνα με στοιχεία του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας υπολογίζεται ότι σήμερα πάσχουν πάνω από 176 εκατομμύρια γυναίκες σε ολόκληρο τον κόσμο.
Για το λόγο αυτό οι γυναικολόγοι εκπέμπουν σήμα κινδύνου, κάνοντας έκκληση στις νέες γυναίκες να διερευνήσουν περαιτέρω το πρόβλημα, αν έχουν πόνους κατά τη διάρκεια της περιόδου και της σεξουαλικής επαφής. Κι αυτό γιατί πιστεύουν ότι υπάρχει υποδιάγνωση στην ενδομητρίωση.
«Καμία γυναίκα δεν πρέπει να υπομένει χωρίς προβληματισμό τους έντονους αυτούς πόνους, γιατί μπορεί να μην είναι αθώοι» τονίζει ο Διδάκτορας του Πανεπιστημίου της Αθήνας, τ. Επιμελητής Μαιευτικής Γυναικολογίας του Princess Royal University Hospital London και συνεργάτης των Νοσοκομείων Μητέρα και Υγεία, κ. Στέφανος Χανδακάς.
«Τα νέα στοιχεία του ΠΟΥ, συμπληρώνει ο κ. Χανδακάς, είναι συγκλονιστικά και θα πρέπει να σημάνουν συναγερμό για την ενημέρωση των νέων γυναικών».
Σύμφωνα με τους γυναικολόγους το πρόβλημα είναι τεράστιο αν αναλογιστεί κανείς ότι στα 180 εκατομμύρια (άνδρες και γυναίκες) υπολογίζονται οι διαβητικοί στον κόσμο, ενώ η ενδομητρίωση πλήττει μόνο τις γυναίκες (176 εκατομμύρια).
Η ενδομητρίωση δεν είναι μεταδοτικό νόσημα, ούτε καρκίνος, είναι μια όμως χρόνια πάθηση που μπορεί να στερήσει τη χαρά της γονιμότητας αλλά και την καλή ποιότητα ζωής μιας γυναίκας.
Η ενδομητρίωση δεν παρουσιάζει πάντα συμπτώματα, γι’ αυτό και δεν είναι δυνατό να γνωρίζουμε την αρχή της εμφάνισής της (μέσος όρος είναι τα 27 χρόνια). Οι περισσότερες γυναίκες ανακαλύπτουν ότι πάσχουν από ενδομητρίωση μετά από 3 με 5 χρόνια.
Ενδομητρίωση - συμπτώματα
Η ενδομητρίωση είναι μια χρόνια πάθηση κατά την οποία κύτταρα από το ενδομήτριο (το εσωτερικό της μήτρας) αναπτύσσονται σε άλλα σημεία συνήθως έξω από τη μήτρα. Τα σημεία όπου εμφανίζεται συχνότερα ενδομητρίωση είναι:
- Το περιτόναιο
- Οι ωοθήκες
- Οι σάλπιγγες
- Η ουροδόχος κύστη
Σε σπάνιες περιπτώσεις η ενδομητρίωση αναπτύσσεται στο έντερο ή ακόμα και σε άλλα όργανα (πνεύμονες, νεφρά).
Τα κύρια συμπτώματα της ενδομητρίωσης είναι:
- Πόνος στην περιοχή της κοιλιάς ή της λεκάνης, τόσο κατά τη διάρκεια της σεξουαλικής επαφής ή μετά (δυσπαρευνία), όσο και κατά τη διάρκεια της περιόδου (δυσμηνόρροια).
- Έντονη αιμορραγία και επώδυνη ούρηση κατά την περίοδο.
- Υπογονιμότητα.
Ωστόσο κάποιες από τις γυναίκες που έχουν ενδομητρίωση μπορεί να μην έχουν καθόλου συμπτώματα. Για το λόγο αυτό οι γυναίκες αυτές θα πρέπει να εξετάζουν αν:
- Η μητέρα ή αδελφή είχε ενδομητρίωση.
- Ξεκίνησε η έμμηνος ρύση σε νεαρή ηλικία.
- Η έμμηνος ρύση διαρκεί πάνω από επτά ημέρες και εάν έρχεται πιο συχνά από 27 ημέρες.
- Δεν έχει τεκνοποιήσει ακόμα.
- Έχει διαγνωστεί με συγγενείς ανωμαλίες των έσω γεννητικών οργάνων (δίκερη μήτρα, δίδελφη μήτρα, ατρησία υμένα κ.ά.).
«Η συμπτωματολογία είναι πολύ σημαντική στην πρόωρη διάγνωση και καμία γυναίκα δεν πρέπει να υπομένει τους έντονους πόνους, αλλά αντίθετα θα πρέπει να ζητά από το γυναικολόγο της άμεση και περαιτέρω διερεύνηση» αναφέρει ο χειρουργός γυναικολόγος κ. Χανδακάς.
Διάγνωση και θεραπεία
Η κλινική εξέταση μπορεί να προσφέρει απλώς ενδείξεις για την ύπαρξη ενδομητρίωσης. Η ενδομητρίωση μπορεί να διαγνωστεί μόνον με λαπαροσκόπηση μετά από ιστολογική εξέταση του ιστού. Επιπλέον μπορεί να προσδιοριστεί ο βαθμός εξάπλωσης της ενδομητρίωσης και να αντιμετωπιστεί άμεσα χειρουργικά ή νόσος. Μπορούν ενδεχομένως να γίνουν κα άλλες εξετάσεις όπως μαγνητική τομογραφία, διορθικό υπερηχογράφημα, προκειμένου να εντοπισθούν με μεγαλύτερη ακρίβεια οι εστίες της ενδομητρίωσης.
Μέχρι σήμερα έχει αποδειχθεί ότι η θεραπευτική αγωγή σε συμπτωματική ενδομητρίωση προσφέρει μόνο προσωρινή ανακούφιση από τα συμπτώματα και όχι εξάλειψη της πάθησης.
«Η αντιμετώπιση της ενδομητρίωσης γίνεται μόνο με χειρουργική επέμβαση συγχρόνως με την διαγνωστική λαπαροσκόπησημε στόχο την εξάλειψη και απομάκρυνση των εστιών ενδομητρίωσης από όλα τα σημεία όπου εντοπίζεται» καταλήγει ο κ. Χανδακάς.
Το πιο σημαντικό στην χειρουργική επέμβαση για ενδομητρίωση είναι να γίνεται από έμπειρο στη λαπαροσκοπική χειρουργό γυναικολόγο προκειμένου να διατηρηθεί στο έπακρο η μελλοντική γονιμότητα της γυναίκας.
Ενδομητρίωση και υπογονιμότητα
Μία στις δυο γυναίκες με πρόβλημα υπογονιμότητας διαγιγνώσκεται με ενδομητρίωση. Μια γυναίκα με ήπια ενδομητρίωση έχει πιθανότητα 2-4.5% το μήνα να συλλάβει φυσιολογικά (σε γόνιμα ζευγάρια το ποσοστό αυτό είναι 15-20%). Όμως αν μια γυναίκα έχει ενδομητρίωση, δεν είναι απαραίτητο ότι θα αντιμετωπίσει και υπογονιμότητα.
Δεν είναι απόλυτα ξεκάθαρο κατά ποιο τρόπο η ενδομητρίωση επηρεάζει τη γονιμότητα, ειδικά σε γυναίκες όπου δεν έχουν αναπτυχθεί συμφύσεις. Η θεωρία που επικρατεί είναι πως η ενδομητρίωση προκαλεί μικρές, αλλά σημαντικές αλλαγές στην πύελο: φλεγμονή, τροποποίηση του ανοσοποιητικού συστήματος, ορμονικές αλλαγές, αλλαγή του τρόπου λειτουργίας των σαλπίγγων ή προβλήματα στη γονιμοποίηση και την εμφύτευση του εμβρύου. Σε πιο βεβαρημένες περιπτώσεις ενδομητρίωσης οι συμφύσεις παίζουν σημαντικό ρόλο και προκαλούν υπογονιμότητα, γιατί εμποδίζουν την απελευθέρωση του ωαρίου ή την είσοδο του σπέρματος στη σάλπιγγα, καθώς επίσης επηρεάζουν την κινητικότητα της σάλπιγγας και την ικανότητά της να κρατά το ωάριο κατά την ωορρηξία.
Στέφανος Χανδακάς MD MBA PhD
Μαιευτήρας - γυναικολόγος, ενδοσκοπικός χειρουργός
www.woman.com.gr
Εργαλεία 
