Το πρόβλημα της οσφυαλγίας στη διάρκεια της εγκυμοσύνης είναι πάρα πολύ συχνό και επίσημες στατιστικές ανεβάζουν το ποσοστό εγκύων γυναικών που πάσχουν σε 60 – 80%.
Σε έρευνα 10ετίας που είναι μοναδική στην Ελλάδα και έγινε στο Μαιευτήριο Λητώ, το ποσοστό ανήλθε σε 60% περίπου. Το πρόβλημα μπορεί να παρουσιαστεί σε όλες τις γυναίκες ανεξάρτητα ηλικίας, αριθμού τοκετών και φυλής.
Έχει άμεση εξάρτηση από την αλλαγή της στάσης του σώματος στη διάρκεια καθημερινών δραστηριοτήτων, από ψυχοκοινωνικούς παράγοντες και από το κάπνισμα στη διάρκεια της εγκυμοσύνης.
Ο πόνος που παρουσιάζεται χαμηλά στη μέση και τη λεκάνη αποτελεί ένα σημαντικό πρόβλημα της εγκύου. Δυστυχώς παρά την αλματώδη πρόοδο που έχει σημειωθεί σε όλα τα πεδία της ιατρικής επιστήμης, στο συγκεκριμένο τομέα παραμένουν άγνωστα ακόμα τα αίτια της πάθησης και η θεραπεία είναι ένα ζήτημα που έχει προκαλέσει πολλές συζητήσεις στους επιστημονικούς κύκλους.
Πρέπει να τονίσουμε ότι η «οσφυαλγία» είναι ένα σύμπτωμα, δηλαδή ένας πόνος που εντοπίζεται στη μέση ή στη λεκάνη και μπορεί να κρύβει διάφορες παθήσεις. Ο γιατρός με την κλινική εξέταση και τον εργαστηριακό έλεγχο συνήθως θέτει τη διάγνωση της παθήσεως και προσδιορίζει την πηγή του πόνου. Σε ένα πολύ μικρό ποσοστό όμως το αίτιο του πόνου παραμένει αδιάγνωστο και μπορεί να ταλαιπωρεί την έγκυο ασθενή για αρκετό καιρό και μετά τον τοκετό.
Ο πόνος μπορεί να εμφανίζεται μετά την πρωινή έγερση, στη διάρκεια απλής καθημερινής δραστηριότητας, έπειτα από απότομη κίνηση ή χωρίς να υπάρχει κάποια συγκεκριμένη αιτία. Συνήθως ο πόνος οφείλεται σε δυσλειτουργία των μυών, τη μεταβολή του κέντρου βάρους του σώματος, στην αύξηση του βάρους του εμβρύου και γίνεται πιο έντονος στο τελευταίο τρίμηνο της εγκυμοσύνης ή μετά τον τοκετό από την περιποίηση του νεογνού που απαιτεί δραστηριότητα με συνεχή κάμψη της μέσης (θηλασμός, καθαριότητα του νεογνού κ.λ.π.).
Μερικές φορές είναι δυνατό, ο πόνος στη μέση να έχει σχέση με παθήσεις από τα όργανα άλλων συστημάτων όπως π.χ. από το ουροποιητικό (κωλικός νεφρού) ή από το γαστρεντερικό (κωλικός ήπατος ή εντέρου). Για το λόγο αυτό είναι πολύ σημαντικό αν παρουσιαστεί το πρόβλημα της οσφυαλγίας στη διάρκεια της εγκυμοσύνης,να γίνεται άμεσα εξέταση από το θεράποντα γυναικολόγο που ανάλογα με τα ευρήματα της εξέτασης θα ζητήσει τη γνώμη ειδικού ορθοπαιδικού.
Μετά από σχετική έρευνα που έχει γίνει σε έγκυες γυναίκες οι συχνότερες ερωτήσεις και απορίες που έχουν ως προς το πότε και που πρέπει να απευθυνθούν είναι οι εξής:
Είναι συχνό το πρόβλημα της οσφυαλγίας στην εγκυμοσύνη;
Το πρόβλημα της οσφυαλγίας στη διάρκεια της εγκυμοσύνης είναι πάρα πολύ συχνό και επίσημες στατιστικές ανεβάζουν το ποσοστό των εγκύων γυναικών που πάσχουν, σε 60 - 80% και μπορεί να παρουσιαστεί σε όλες τις γυναίκες ανεξάρτητα ηλικίας, αριθμού τοκετών και φυλής.
Μπορεί να επηρεάσει της καθημερινές και επαγγελματικές δραστηριότητες; Είναι σίγουρο ότι το πρόβλημα της οσφυαλγίας που πρωτοεμφανίζεται κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, σε μεγάλο ποσοστό γυναικών, θα αποτελέσει την έναρξη οξέων επεισοδίων οσφυαλγίας στο μέλλον και ένα πολύ μικρότερο ποσοστό στο τέλος θα υποστεί χειρουργική θεραπεία. Πολύ συχνά δε απαιτείται αλλαγή των επαγγελματικών ενασχολήσεων και τροποποίηση των καθημερινών δραστηριοτήτων.
Ποιοί παράγοντες σχετίζονται με το πρόβλημα;
Είναι ιατρικά αποδεκτό μετά από μελέτες ότι οι κυριότεροι παράγοντες που σχετίζονται στατιστικά με την εμφάνιση του προβλήματος είναι:
- Η δυσλειτουργία των μυών της μέσης και ιδιαίτερα με την πρόοδο της εγκυμοσύνης
- Η στάση του σώματος στις καθημερινές δραστηριότητες
- Το κάπνισμα και ο τρόπος ζωής
- Η πολυτοκία
- Η αύξηση του βάρους και το φύλλο του εμβρύου
- Η διαταραχή του τρόπου που χαλαρώνουν οι μύες του κορμού
- Η χαλαρότητα που παρουσιάζεται στους συνδέσμους που ενώνουν τους σπονδύλους και τα οστά της λεκάνης
- Η δισκοπάθεια που μπορεί να υπάρχει προ της εγκυμοσύνης
- Η σπονδυλολίσθηση που συνήθως έχει ανακαλυφθεί από τη νεαρή ηλικία της εγκύου
Τί συμβουλές θα δίνατε για την πρόληψη του προβλήματος;
- Διατηρείστε το σωματικό βάρος σας σε φυσιολογικά επίπεδα
- Δίνετε την κατάλληλη προσοχή στον τρόπο στάσης του σώματος στις καθημερινές δραστηριότητες
- Διακόψτε το κάπνισμα
- Πριν από την εγκυμοσύνη να αναφέρετε στο μαιευτήρα προβλήματα οσφυαλγίας ή πιθανές παθήσεις των κάτω άκρων
- Διατηρείστε το σώμα σας σε καλή φυσική κατάσταση
- Αποφεύγετε τις κινήσεις κάμψης της μέσης
Όταν αρχίσω να πονάω τί πρέπει κάνω;
Η ενημέρωση του μαιευτήρα σας αποτελεί την πρώτη σας κίνηση, προκειμένου να αξιολογήσει το πρόβλημα και να σας συστήσει εξέταση από ειδικό ορθοπαιδικό εάν ο πόνος προέρχεται από τη σπονδυλική στήλη ή τη λεκάνη. Όπως αναφέραμε πιο πάνω η άμεση εξέταση θα θέσει τη διάγνωση της πάθησης με αποτέλεσμα την οικονομία του χρόνου, που σε άλλη περίπτωση μπορεί να έχει δυσμενή εξέλιξη στην υγεία της εγκύου.
Ποιά θεραπευτικά μέτρα προτείνετε;
Σε κάθε έγκυο θα πρέπει να γίνεται προσεκτική εκτίμηση του συμπτώματος της οσφυαλγίας, από ειδικό ορθοπαιδικό και οι θεραπευτικές οδηγίες οφείλουν να είναι εξατομικευμένες ανάλογα με το σωματότυπο της εγκύου, τις ενασχολήσεις της και τη ψυχοκοινωνική της κατάσταση.