Ερώτηση από Maria (8.4.2015)
“Καλησπέρα σας. Έχω ένα αγοράκι 7 μηνών βάρους 7.500 κιλών και ύψους 72cm. Τις τελευταίες μέρες δε θέλει με τίποτα το απογευματινό του (κρέμα ρυζάλευρο). ‘Όλη μέρα τρώει καλά όμως. Το πρωί στις 7 θα πιει 200ml γάλα, μετά στις 11:00 φρουτόκρεμα 160γραμ, στις 14:00 κρεατόσουπα 230γραμ στις 18:00 60γραμ ρυζάλευρο μόνο και τέλος στις 21 200μλ γάλα. Είχε χάσει κάποια γραμμάρια κάναμε εξέταση και βγήκε καλή. Τα πήρε όμως ξανά μέσα σε μια εβδομάδα. Αυτόν το μηνά δεν πήρε πολλά, μόνο 100γραμ.Τι πρέπει να κάνω? Σας ευχαριστώ πάρα πολύ. Καλή ανάσταση!”
Απάντηση από παιδίατρο (8.4.2015)
“Αγαπητή μητέρα,
το ζήτημα του φαγητού είναι ένα από τα μεγαλύτερα για τους περισσότερους γονείς. Η αγωνία που περιβάλλει το όλο ζήτημα έχει κατά πολύ να κάνει με θέματα που αφορούν την αυτοεκτίμησή μας ως γονείς, ποιά είναι η αποτίμηση που κάνουμε στα υπόλοιπα πράγματα που προσφέρουμε στα παιδιά μας, αλλά και ένα καλά ριζωμένο αντανακλαστικό (το ονομάζω "αντανακλαστικό τροφού") που σχετίζεται με το φαγητό. Όταν φέρνουμε στον κόσμο ένα παιδί δεν ξέρουμε πραγματικά τι πρέπει να κάνουμε - ως και την τελευταία στιγμή φαντασιωνόμαστε διάφορα πράγματα που έχουμε να τού προσφέρουμε (λίγα εκ των οποίων έχουν να κάνουν με το φαγητό), όταν όμως το πλασματάκι αυτό έρχεται πράγματι στον κόσμο, μάς ζητά ένα μόνο πράγμα: φαγητό. Τα μικρά παιδιά και βρέφη, πράγματι "δεν κάνουν" και πολλά άλλα πράγματα. Οι εικόνες που είχαμε στο μυαλό μας (το διάβασμα ενός βιβλίου, το παιχνίδι με την μπάλα, το μπάνιο στην θάλασσα, το τρέξιμο, το σχολείο κλπ) μοιάζουν ξαφνικά αιώνες μακριά, κι έτσι βάζουμε όλη μας την ενέργεια στο ένα βασικό πράγμα που μπορούμε να κάνουμε με τα βρέφη - να τα ταΐσουμε!
Πολλά παιδιά, όπως και το παιδί σας (όπως πιθανότατα και εσείς), περνούν φάσεις που δεν θέλουν να φάνε το ένα ή το άλλο, ή "χειρότερα", θέλουν να τρώνε αποκλειστικά μία τροφή (συνήθως, μακαρόνια). Οι γονείς λοιπόν βυθιζόμαστε στην απόγνωση - βλέπετε, βομβαρδιζόμαστε καθημερινά από χιλιάδες πληροφορίες σχετικά με την "καλή διατροφή". Κι αν το παιδί δεν παίρνει αρκετό σίδηρο; Κι αν μείνει έτσι για πάντα, να τρώει μόνο μακαρόνια; Κι αν δεν ξαναπιεί ποτέ του γάλα;
Σάς διαβεβαιώνω πως τίποτε από όλα αυτά δεν συμβαίνει, και δεν θα συμβεί. Τα παιδιά, και κυρίως τα πολύ μικρά παιδιά, έχουν την "μαγική" ικανότητα να αυτορυθμίζονται. Παίρνουν τόσο όσο χρειάζονται για να αναπτύσσονται ιδανικά, και σπάνια μόνο εκτρέπονται τόσο πολύ του "αναμενόμενου" που συμβαίνει κάτι "κακό". Βλέπετε, χρησιμοποιώ πολύ τα εισαγωγικά - κι αυτό διότι, ούτε το αναμενόμενο είναι πραγματικά αναμενόμενο, ούτε το κακό, είναι πράγματι κακό.
Οι καμπύλες ανάπτυξης είναι εργαλεία που χρησιμοποιούμε οι παιδίατροι για να τοποθετούμε τα παιδιά σε κάποια μοντέλα ανάπτυξης. Με την πάροδο του χρόνου και την επιστημονική έρευνα, φαίνεται όλο και περισσότερο πως η χρήση της καμπύλης ανάπτυξης ως εργαλείου για τον διαχωρισμό των παιδιών σε "φυσιολογικά" και "μη φυσιολογικά", είναι λανθασμένη. Εν τέλει, όπως έχω πει πολλές φορές, είναι η πορεία του παιδιού πάνω (ή κάτω, πολύ κάτω..) σε αυτές τις καμπύλες που έχει αξία να βλέπει κανείς. Ένα παιδί για παράδειγμα που πατάει λίγο κάτω από την 3η εκατοστιαία, και μένει εκεί για χρόνια, δεν έχει κανένα αναπτυξιακό πρόβλημα. Αντίθετα, ένα παιδί που πέρασε χρόνια στην 75η θέση, και ξαφνικά μέσα σε λίγους μήνες, φτάνει στην 25η, πρέπει να μελετηθεί. Βλέπετε, τα νούμερα δεν έχουν πραγματική αξία - είναι μεγάλο λάθος να προσπαθούμε να σφηνώσουμε ένα παιδί μέσα σε πέντε γραμμές σ ένα κομμάτι χαρτί μόνο και μόνο για να είμαστε εμείς ήρεμοι ότι "είναι φυσιολογικό". Αν ρωτάτε την γνώμη μου, οι καμπύλες στο βιβλιάριο υγείας του παιδιού, φέρνουν περισσότερα προβλήματα από όσα λύνουν -- θα αρκούσε να παρακολουθούσε τις καμπύλες ο παιδίατρος και να τις κρατούσε στο αρχείο του.
Εν τέλει, μην μετράτε άλλο το παιδί σας. Αφήστε τον παιδίατρό σας να μελετά τις καμπύλες και να οδηγήσει εκείνος τον έλεγχο, αν και όταν χρειάζεται. Μην αγωνιάτε για το φαγητό του - προσπαθήστε να το κάνετε απλώς ευχάριστο. Δεν θέλει να φάει; Ας μην φάει. Εσείς θα μπορούσατε να φάτε οτιδήποτε όταν τα σημαντικότερα πρόσωπα της ζωής σας κοίταζαν κάθε σας μπουκιά; Αν σάς ζύγιζαν και σάς μετρούσαν κάθε βδομάδα ή μήνα;
Εμπιστευθείτε τον παιδίατρό σας, και το ένστικτο του παιδιού σας. Όλα θα πάνε καλά.
Καλές γιορτές.”
Παναγιώτης Ρενιέρης, MD, FAAP
Παιδίατρος
CohenChildren’sMedicalCenterofNewYork, USA
Επιμελητής Α’, Ιατρικό Κέντρο Αθηνών, Β’ Παιδιατρική Κλινική
τ. Πανεπιστημιακός Υπότροφος Α’ Παιδιατρικής Κλινικής “Η Αγία Σοφία”
Ιατρείο α’ : Τιμ. Βάσσου 17, πλ. Μαβίλη, Αθήνα
Ιατρείο β’: Μεθώνης 87, Κερατσίνι, Πειραιάς
τ. 6958477782