Η διατροφή της γυναίκας έχει άμεση επίδραση στην πορεία της εγκυμοσύνης. Η χορτοφαγική ή ημιχορτοφαγική διατροφή μπορεί να δημιουργήσει συγκεκριμένες ανεπάρκειες, οι οποίες, όμως, μπορούν να αντιμετωπιστούν με ορισμένες διατροφικές συστάσεις.
Μια σωστά δομημένη χορτοφαγική δίαιτα μπορεί να καλύψει τις ανάγκες σε όλα τα στάδια της ζωής. Άλλωστε, η χορτοφαγία αποδεδειγμένα είναι ευεργετική καθώς μειώνει την παχυσαρκία, τα περιστατικά στεφανιαίας νόσου, διαβήτη και καρκίνου.
Συχνά, οι χορτοφάγες έγκυοι παρουσίζουν έλειπή πρόσληψη πρωτείνης, σιδήρου, απαραίτητων λιπαρών οξέων, βιτ Β12, καθώς και βιτ D και ασβεστίου αν έχει περιοριστεί και το γάλα από τη δίαιτα.
ΒΙΤΑΜΙΝΗ Β12 (Κοβαλαμίνη)
Δρα συνεργατικά με το φολικό οξύ για τη σύνθεση του DNA και των ερυθρών κυττάρων. Είναι απαραίτητη για τη διατήρηση της μυελίνης και των νευρικών κυττάρων. Καθώς αποθηκεύεται στο συκώτι, βρίσκεται κυρίως σε ζωικά τρόφιμα όπως το μοσχάρι, τον τόνο και το γάλα. Χαμηλή ποσότητα της βιταμίνης στο πλάσμα της μητέρας το πρώτο τρίμηνο της εγκυμοσύνης, μπορεί να προκαλέσει στο έμβρυο μακροκυτταρική αναιμία, νευρολογικές επιπλοκές και γνωσιακά προβλήματα.Τα εμπλουτισμένα τρόφιμα που κυκλοφορούν δεν επαρκούν για να καλύψουν τις ανάγκες, ωστόσο η επαρκής πρόσληψη φολικού οξέος μπορεί να καλύψει και τις ανάγκες σε βιτ Β12. Σε κάθε περίπτωση η καθοδήγηση του γιατρού είναι απαραίτητη.
ΒΙΤΑΜΙΝΗ D
Υπάρχουν πολλές μορφές της βιταμίνης D. Η συγκέντρωση της συγκεκριμένης βιταμίνης στο πλάσμα εξαρτάται από την πρόσληψη της, είτε από την τροφή, είτε από τα εμπλουτισμένα σε αυτήν τρόφιμα, είτε από συμπληρώματα ή ακόμα και από την έκθεση μας στον ήλιο. Η έλλειψη της σχετίζεται με υπασβεστιαιμία, τέτανο και υποπλασία στο σμάλτο των δοντιών του μωρού αλλά μπορεί να προκαλέσει και οστεομαλακία στην μητέρα. Πλούσιες πηγές είναι ο κρόκος του αυγού, τα λιπαρά ψάρια και διάφορα εμπλουτισμένα τρόφιμα όπως το γάλα αγελάδας, το γάλα σόγιας και διάφορα δημητριακά. Ωστόσο, 5 λεπτά ημερήσιας έκθεσης στον ήλιο φτάνουν για να δημιουργηθεί η απαραίτητη ποσότητα βιταμίνης.
ΑΣΒΕΣΤΙΟ
Είναι απαραίτητο για να μεγιστοποιηθεί η πυκνότητα των οστών. Για να λαμβάνονται επαρκείς ποσότητες σε φυτοφάγους που δεν καταναλώνουν γαλακτοκομικά προϊόντα πρέπει να δίνεται προσοχή στην προέλευση των φυτικών τροφών από τα οποία λαμβάνεται το ασβέστιο. Έτσι, φυτικές τροφές που περιέχουν οξαλικά οξέα όπως το σπανάκι έχουν χαμηλή βιοδιαθεσιμότητα, δηλαδή το ασβέστιο τους δεν απορροφάται από τον οργανισμό. Αντίθετα, το ασβέστιο από το μπρόκολο, την λαχανίδα, τις μπάμιες, τα γογγύλια, τα προϊόντα σόγιας έχουν υψηλή βιοδιαθεσιμότητα. Καλές πηγές θεωρούνται, επίσης, τα φασόλια, το σουσάμι και τα προϊόντα του καθώς και τα αμύγδαλα. Ωστόσο, υπερκατανάλωση καφεΐνης και αλατιού προκαλούν απέκκριση του ασβεστίου μέσο των ούρων γι’ αυτό πρέπει να μετριαστεί η πρόσληψή τους. Τέλος, ο γιατρός θα κρίνει αν η χορήγηση συμπληρωμάτων είναι απαραίτητη σε κάποιο στάδιο της εγκυμοσύνης.
ΣΙΔΗΡΟΣ
Ο κύριος ρόλος του σιδήρου είναι ο σχηματισμός της αιμογλοβίνης. Έρευνες έχουν δείξει πως σε μητέρες με πολύ χαμηλή τιμή αιμογλοβίνης κατά το πρώτο τρίμηνο της εγκυμοσύνης αυξάνεται ο κίνδυνος πρόωρου τοκετού και μειωμένης εμβρυικής ανάπτυξης. Κατά το δεύτερο και τρίτο τρίμηνο της εγκυμοσύνης, η αύξηση του όγκου του αίματος της μητέρας και η μεταφορά σιδήρου στο έμβρυο αυξάνουν ακόμα περισσότερο τις ανάγκες του από τον οργανισμό της μητέρας. Αν και η απορρόφηση του σιδήρου από τις τροφές αυξάνεται κατά την εγκυμοσύνη, δεν επαρκεί για να καλύψει τις ανάγκες καθώς ο σίδηρος φυτικής προέλευσης δεν απορροφάται εύκολα.
Το ασβέστιο, ο καφές και η υπερκατανάλωση φυτικών ινών εμποδίζουν ακόμα περρισότερο την απορρόφηση του γι’ αυτό, ιδανικά, οι πηγές σιδήρου δεν πρέπει να καταναλώνονται παράλληλα με τα προαναφερθέντα. Συνήθως, είναι απαραίτητα τα συμπληρώματα σιδήρου, ωστόσο, καλές φυτικές πηγές αποτελούν τα προϊόντα σόγιας, το τοφού, τα φασόλια, η μελάσα, τα μπιζέλια και τα αποξηραμένα φρούτα όπως οι σταφίδες, τα δαμάσκηνα και τα βερίκοκα. Αξίζει να αναφερθεί πως η βιτ C από π.χ. πορτοκάλια, ακτινίδια, φράουλες αυξάνει την απορρόφηση του.
ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΑ ΛΙΠΑΡΑ ΟΞΕΑ
Τα ακόρεστα λιπαρά οξέα είναι απαραίτητα για το σχηματισμό και τη σωστή λειτουργία των κυτταρικών μεμβρανών, για την ανάπτυξη και λειτουργία του εγκεφάλου και του νευρικού συστήματος και για την παραγωγή των εικοσανοειδών, μια μεγάλη ομάδα ορμονών με αντιφλεγμονώδεις και αντιοξειδωτικές δράσεις.
Δύο από τα πολυακόρεστα λιπαρά οξέα, τα οποία προσλαμβάνονται αποκλειστικά από την τροφή είναι το ω-3 και το ω-6 λιπαρό οξύ. Μελέτες έχουν δείξει, πως τα παραπάνω μπορούν να επηρεάσουν την πορεία της εγκυμοσύνης και το έμβρυο σε πολλές παραμέτρους όπως τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, το μέγεθος και το βάρος του, την όρασή του και τη νευρολογική του ανάπτυξη. Η πρόσληψη τους, ωστόσο, πρέπει να έχει συγκεκριμένη αναλογία ώστε να απολαμβάνουμε τις ευεργετικές τους δράσεις. Οι χορτοφάγοι, λόγω του ότι τα ω-6 υπάρχουν κατά κύριο λόγο σε φυτικά τρόφιμα, δε διατηρούν αυτή την αναλογία. Θεωρείται, λοιπόν, από ορισμένους γιατρούς και διαιτολόγους απαραίτητη η χορήγηση ω-3 λιπαρών σε χορτοφάγους εγκύους. Ωστόσο, τα συμπληρώματα είναι περιττά αν μπορούν οι ανάγκες να καλυφθούν διατροφικά. Φυτικές πηγές ω-3 λιπαρών οξέων είναι ο λιναρόσπορος, τα καρύδια, τα φασόλια σόγιας, η κανόλα και τα έλαιά τους. Μια κουταλιά λάδι λιναρόσπορου είναι αρκετή για να καλύψει τις ανάγκες, ωστόσο, είναι ευαίσθητο στη θέρμανση οπότε δεν πρέπει να χρησιμοποιείται για μαγείρεμα.
ΠΡΩΤΕΪΝΗ
Επιπλέον πρωτεΐνη χρειάζεται κατά την εγκυμοσύνη για να καλυφθούν οι ανάγκες του εμβρύου, του πλακούντα και τη δημιουργία ιστών στη μητέρα, κατά το 2ο και 3ο τρίμηνο της εγκυμοσύνης. Οι φυτικές πρωτεΐνες δε μπορούν να καλύψουν αυτές τις ανάγκες διότι δεν περιέχουν όλα τα απαραίτητα αμινοξέα. Ωστόσο, σωστός συνδυασμός φυτικών πρωτεϊνών (π.χ φακές με ρύζι ή ψωμί) μπορούν να προσφέρουν όλα τα αμινοξέα που χρειάζονται. Τα φασόλια, οι ξηροί καρποί, το tofu και τα αυγά θεωρούνται πηγές πρωτεΐνης. Να αναφερθεί πως πρωτεΐνη σόγιας, θεωρείται εξίσου καλής ποιότητας όπως του κρέατος.
Η χορτοφάγος έγκυος καλό είναι να αναζητήσει πίνακες τροφίμων που αποτελούν καλές πηγές σε ορισμένα θρεπτικά συστατικά, να ενημερωθεί σχετικά με την αύξηση βάρους που προβλέπεται να έχει σε σχέση με το Δείκτη Μάζας Σώματος και αν είναι δυνατό, να λάβει καθοδήγηση από ειδικό σχετικά με τη διατροφή που πρέπει να ακολουθήσει.
Εργαλεία 
